درخواست داروهای قاچاق و برند

«جهان‌صنعت»- چندی قبل خبری مبنی بر بازداشت یک وارد‌کننده دارو منتشر شد که پس از گمانه‌زنی‌های مختلف در مورد فعالیت‌های فرد مورد نظر که در برخی اظهارنظرها از او به عنوان سلطان قاچاق دارو نام برده می‌شد تمامی دستگاه‌ها را به تکاپو انداخت که طی اعلامیه‌هایی ارتباط خود با این سلطان را تکذیب کنند.
خبر دستگیری این فرد همزمان بود با پرده برداشتن از برخی سوءاستفاده‌های مالی در هلال‌احمر که برخی اخبار حکایت از ارتباط او با این تخلفات داشت. خبرهای درگوشی تا آنجا پیش رفت که حتی عنوان شد این فرد به عنوان وارد‌کننده انحصاری دارو و تجهیزات پزشکی هلال‌احمر در حال فعالیت بوده است.
اگر چه سازمان تدارکات پزشکی جمعیت هلال‌احمر اعلام کرد که سلطان قاچاق دارو جزو مدیران یا حتی کارکنان سازمان تدارکات پزشکی نبوده و هیچ‌گونه ارتباط اداری- استخدامی با سازمان نداشته است اما این اعلامیه باز هم مدرکی متقن در نفی ارتباط این فرد با این سازمان و در انحصار گرفتن دارو و تجهیزات نبود.
از قضا سلطان قاچاق دارو با وجود سمت‌های رسمی و تاثیر خود در واردات داروی قاچاق در جمع اتحادیه واردکنندگان دارو نیز جایی ندارد و به عنوان صاحب شرکت یا فرد معتبر وارد‌کننده دارو نیز جایی ثبت نشده است.
شاید پس از این گزارش بود که دوربین سیما به ناصرخسرو رفت تا از چگونگی تامین داروهای قاچاق و برند در این بازار ردی بیابد. با وجود برخی واقعیات قابل تامل اما در برخی مواقع نشانی‌های گاه اشتباه در میان گزارش و مصاحبه‌شوندگان این گزارش سهوا یا به طور عمد به سمع مخاطبان می‌رسید که موجب می‌شد سوالات بی‌پاسخ بیشتری در ذهن مخاطب شکل گیرد.
معینی‌زندی نایب‌رییس اتحادیه واردکنندگان دارو در این باره اظهار داشت: آنچه از این گزارش قابل برداشت است این که مساله مطرح شده در مورد قاچاق دارو مربوط به شرکت‌های غیرقانونی و قاچاقچیان دارویی است که جزو اتحادیه‌های بزرگی مانند اتحادیه واردکنندگان دارو نیستند و فعالیت آنها معطوف به واردات غیرقانونی و قاچاق داروست.
وی افزود: امکان دارد بعضا برخی مراکز توزیع دارو هم با آنها به ویژه در ناصرخسرو همکاری داشته باشند اما این مساله بسیار ناچیز است اما نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این که شرکت‌های واردات دارو خود نمی‌توانند محصولات‌شان را به بیمار بفروشند به جز داروهای تک‌نسخه‌ای.
معینی‌زندی با بیان اینکه تخلف در هر حوزه‌ای وجود دارد و امکان تخلف وجود دارد اظهار داشت: اما در این مورد امنیت سلامت جامعه هدف گرفته شده است و از مراجع قانونی، سازمان غذا و دارو و دانشگاه‌های علوم پزشکی می‌خواهیم که جلوی این تخلفات را گرفته و متخلفان را به مراجع قضایی معرفی کنند.
وی در مورد نوع داروهای عرضه شده در ناصرخسرو عنوان کرد: داروهای قاچاقی که در ناصرخسرو بیشتر فروش می‌روند اصولا شامل داروهایی می‌شوند که تقاضا برای آن در کشور وجود دارد و اکثرا داروهای برند اصلی هستند. این روند تهیه دارو از ناصرخسرو مختص شرایط حاضر نیست و از قدیم‌الایام هم بوده است اما در حال حاضر شاید به دلیل اینکه واردات برخی داروها مشابه تولید داخل ممنوع شده است امکان دارد تقاضا برای این نوع داروها افزایش یافته باشد.
نایب‌رییس اتحادیه واردکنندگان دارو همچنین گفت: یک سیستم یا باند که در این باند منظور یک بیمار، یک پزشک و داروخانه می‌توانند باشند از بیمه‌ها سوءاستفاده می‌کنند. بدین معنا که امکان دارد.دارویی با نسخه پزشک به یک بیمار تعلق گیرد و بیمار این دارو را هم از داروخانه دریافت کند و این دارو مجددا وارد چرخه فروش شود که اصولا عمده داروخانه‌ها متعهدانه از پذیرفتن دارویی که از چرخه خارج شده باشد خودداری می‌کنند.
روند تهیه دارو از ناصرخسرو مختص شرایط حاضر نیست و از قدیم الایام هم بوده است اما در حال حاضر شاید به دلیل اینکه واردات برخی داروها مشابه تولید داخل ممنوع شده است امکان دارد تقاضا برای این نوع داروها افزایش یافته باشد.
وی در مورد نقش تی‌تک در کنترل و نظارت بر این مهم عنوان کرد: سامانه تی‌تک قرار بود وقتی کد دارویی (UID) ثبت شده که مختص هر واحد دارو است و به بیمار تحویل داده شود، دیگر ورود مجدد آن دارو به چرخه ی دارویی ناممکن شود و بیمه‌ها آن را قبول نکنند. اگرچه این اتفاق در حال حاضر می‌تواند رخ دهد اما نکته مورد تاکید آنکه سامانه تی‌تک این توانمندی را دارد که مانع این سوءاستفاده‌ها شود. اگرچه نمی‌دانم آیا این سامانه در همه بخش‌های چرخه دارو فعال است یا نه؟
معینی‌زندی در پاسخ به این پرسش که آیا نباید این حق را برای بیمار قائل بود که نوع داروی مصرفی را خود انتخاب کند اظهار داشت: این حق را برای بیمار نمی‌توان نادیده گرفت اما این اتفاق متاسفانه در حوزه‌های دیگر مثل صنعت خودروسازی کشور هم اتفاق می‌افتد و نادیده گرفته شدن حق مصرف‌کننده قابل لمس است.
وی همچین گفت: سوءاستفاده بیمه‌ای می‌تواند برای همه داروها امکان‌پذیر باشد به ویژه در ناصرخسرو که همه نوع دارو را می‌توان یافت اما نکته قابل توجه آنکه امروز با فعالیت تولید‌کنندگان و وارد‌کنندگان دارو در کشور تقریبا کمبودی در این زمینه نداریم اما برخی پزشکان و بیماران دارویی با تاکید بر مصرف برند خاصی از دارو که مشابه تولید داخل آن نیز موجود است درصدد تهیه آن در ناصرخسرو برمی‌آیند.
توصیه ما به عنوان واردکنندگان داروها این بود که برای داروهای برند اصلی به هر حال شرایطی فراهم شود تا بدون اینکه ارزی به آنها تعلق بگیرد، در دسترس باشند اما با سامانه تی‌تک قرار بود وقتی کد دارویی (UID) ثبت شده که مختص هر واحد دارو است و به بیمار تحویل داده شود، دیگر ورود مجدد آن دارو به چرخه دارویی ناممکن شود و بیمه‌ها آن را قبول نکنند.
توجه به سیاست‌های اصلی کشور حاضر شدیم داروهای مشابه تولید داخل را وارد نکنیم.
معینی‌زندی نقش شرکت‌های معتبر و قانونی وارد‌کننده دارویی کشور را در این عرصه کاملا رد کرده و به سالم خبر گفت: به طور کلی موارد‌ی که در فیلم عنوان شده به هیچ عنوان شامل حال شرکت‌های بزرگ دارویی تولید‌کننده و وارد‌کننده دارویی نمی‌شود به دلیل اینکه ساختار شرکت‌های وارد‌کننده دارویی اجازه این فعالیت‌های زیرمیزی را نمی‌دهد ممکن است برخی از بنگاه‌های حوزه‌های دیگر که داروی قاچاق وارد می‌کنند در این حوزه فعالیت داشته باشند.
وی به مضرات مصرف داروهای قاچاق اشاره کرد و گفت: داروی قاچاق از چند منظر خطرناک است. یکی شرایط حمل و نقل و نگهداری است که اکثر اوقات به ویژه در انبارهای ناصرخسرو رعایت نمی‌شود و داروها فاسد می‌شوند . خطر دیگر داروهای تقلبی است که از کشورهای همسایه نظیر پاکستان وارد کشور می‌شود. زمانی داروی قاچاق، داروی برند اصلی و تولید اروپا و آمریکاست که به دلیل شرایط نامساعد نگهداری و حمل‌ونقل قابل مصرف نیست و زمانی می‌تواند یک داروی تقلبی باشد که با وجود شباهت بسته‌بندی، قابل مصرف نیست و بعضا فاقد ماده موثره است و در هر حالت توصیه نمی‌شود دارو از جایی غیر از داروخانه تهیه شود.
نایب‌رییس اتحادیه وارد‌کنندگان دارو به علل وجود تقاضای چنین داروهایی پرداخت و گفت: بخشی از تقاضای دارو به مبادی غیرقانونی برمی‌گردد؛ به شرایط بیمار که ممکن به مدت ده سال برای یک بیماری مزمن مانند فشار خون و … از یک دارو استفاده می‌کرده و تغییر و جایگزین کردن آن با داروی به فرض مشابه تولید داخل کمی مشکل است.
وی در مورد متادون‌های عرضه شده در ناصرخسرو گفت: نکته قابل تامل در این گزارش بحث متادون بود که جزو داروهای مخدر است و سیستم توزیع آن به سوءاستفاده بیمه‌ای می‌تواند برای همه داروها امکان‌پذیر باشد به ویژه در ناصرخسرو که همه نوع دارو را می‌توان یافت اما نکته قابل توجه آنکه امروز با فعالیت تولید‌کنندگان و وارد‌کنندگان دارو در کشور تقریبا کمبودی در این زمینه نداریم اما برخی پزشکان و بیماران دارویی با تاکید بر مصرف برند خاصی از دارو که مشابه تولید داخل آن نیز موجود است درصدد تهیه آن در ناصرخسرو برمی‌آیند که زیر نظر دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور است. نشت این داروها عمدتا از سوی خود معتادان است که سهمیه خود را می‌گیرند و به فروش می‌رسانند اگرچه این نشتی می‌تواند از کانال‌های دیگر هم باشد اما با توجه به سطح کنترل بالای دانشگاه‌ها و سازمان غذا و دارو بعید است این اتفاق غیر از جامعه معتادان صورت ‌گیرد.معینی‌زندی در اشاره به مبادی ورود داروهای تقلبی و قاچاق به کشور گفت: با توجه به آمار اکتشافات و اعلام آن در رسانه‌ها، پاکستان دارای بیشتر تولید و عرضه داروهای تقلبی در مرز به کشور است. از طریق مرزهای عراق و ترکیه و افغانستان نیز داروی قاچاق وارد می‌شود اما از مرز ترکیه بیشترین قاچاق داروی برند به کشور را داریم.
وی در مورد قشر مراجعه‌کننده به ناصرخسرو و قاچاقچیان دارو گفت: در چند حوزه این اتفاق می‌افتد، یکی در مورد داروهای ممنوعه‌ای که سازمان غذا و دارو، بنا به دلایل علمی اجازه تولید یا واردات آن را نمی‌دهد مثل داروهای سقط جنین یا داروهای مواد مخدر و ترک اعتیاد که لزوما باید از مراکز معتبر تهیه شود.
معینی‌زندی با بیان اینکه یک سری از بیماران هم تاکید بر مصرف داروهای برند اصلی دارند و تمایلی برای مصرف نوع ژنریک آن در بازار کشور ندارند اظهار داشت: در برخی مواقع نیز به طور مقطعی دارویی در سطح کشور دچار کمبود می‌شود و بیمار را مجبور به مراجعه به ناصرخسرو می‌کند .
وی همچنین عنوان کرد: به واسطه شرایط حاضر ناگزیریم مشتریان را به داروهای مشابه تولید داخل سوق دهیم که معمولا ارزان‌تر نیز هست اما در شرایط عادی، واردات موجب پویایی و ایجاد رقابت در بازار دارو می‌شود و کیفیت را بالا می‌برد و موجب رشد بیشتر و ورود محصولات جدیدی به کشور می‌شود که به افزایش تکنولوژی و فناوری کشور کمک می‌کند.