رواج وارداتی‌های لوکس

«جهان‌صنعت» – جولان انواع و اقسام موتورسیکلت‌های خارجی در خیابان‌ها فکر به این موضوع که چرا موتورسیکلت‌های داخلی حضوری کمرنگ دارند را به ذهن متقاضیان نمی‌آورد. به ویژه در چند سال اخیر که کاهش تولید موتورسیکلت‌سازان به دلیل گرانی و کمبود قطعات راه را برای واردات بیشتر کرده است. تا جایی که کارشناسان بر این اتفاق‌‌نظرند که موتور‌های لاکچری حدود ۵ تا ١٠ درصد بازار را در اختیار دارند و ٧٠ درصد بازار در اختیار موتور‌های چینی و هندی، ٢٠ درصد در اختیار موتور‌های تایوانی و ۵ تا ١٠ درصد بازار هم در اختیار موتور‌های ایتالیایی و اتریشی است. به عبارتی عرضه موتورسیکلت‌ها در بازار جدا از چالش‌های تولید داخلی به فعالیتی تبلیغاتی و لوکس نیز تبدیل شده است. به علاوه واردات، نبود سودآوری تولید قطعات در داخل، بازار خرید و فروش موتورسیکلت‌های دست‌دوم و نبود تنوع تولید به گفته کارشناسان دست به دست هم داده است که این صنعت با چالش تولید مواجه شود.
اگر در سال‌های نه‌چندان دور گذشته تعداد معدودی از مارک‌ها و بِرَند‌های موتورسیکلت، سَری در سَرها داشتند، اما امروزه شاهد تنوع موتور‌های آنچنانی در بازار موتورسیکلت فروش‌های تهران همچون گمرک، خیابان هلال‌احمر و… هستیم که مشاهده قیمت‌های آنها، انسان را میخکوب می‌کند. قیمت‌هایی که در برخی مواقع، با قیمت خرید یک واحد آپارتمان لوکس در نواحی مرکزی تهران برابری می‌کند.
فرهاد صادقیان، یکی از نمایندگی‌های فروش موتورسیکلت‌های ایرانی در استان البرز با اشاره به علاقه‌مندی برخی از جوانان این مرز و بوم به موتورسیکلت اظهار کرد: کم نیستند افرادی که صرفا به دلیل علاقه شخصی برای موتور هزینه می‌کنند آن هم هزینه‌هایی که می‌توان با آن به خرید خودرو مبادرت ورزید.
وی افزود: هدف ما در این فروشگاه عرضه موتورسیکلت‌های ایرانی است، حال اینکه واقعا چند درصد از تولیدات قطعات منفصله این موتورسیکلت‌ها بومی هستند سخن دیگری است و حتی برخی از تولیدکنندگان داخلی تلاش می‌کنند به تولیداتی مبادرت ورزند که شبیه به موتورسیکلت‌های لوکس باشد، اما در برخی از فروشگاه‌های خاص، موتور‌هایی عرضه می‌شوند که قیمت ۵ تا ۶ دستگاه از آنها با نرخ تمامی موتورسیکلت‌های موجود در فروشگاه بنده یا امثال ما برابری می‌کند.
کاهش ضریب تولید داخلی‌ها
تولیدکنندگان موتورسیکلت‌های داخلی نزدیک به هفت سال است که هر روز تعدادشان کمتر و کمتر می‌شود. حوالی سال‌های ۹۰ به قبل تعداد کارخانه‌ها و کارگاه‌های موتورسازی که در سوله‌های بزرگ قطعات موتور را سر هم می‌کردند حدودا به ۲۰۰ عدد می‌رسید اما این تعداد اکنون به کمتر از ۱۰ موتور‌سازی فعال رسیده و بقیه یا تعطیل شده‌اند و یا تعداد ‌اندکی از آنها حداکثر از ۲۰ درصد ظرفیت تولید خود استفاده می‌کنند. به بیان بهتر شرایط نابه سامان اقتصادی و کاهش تقاضا، کار را هر سال سخت‌تر از سال قبل کرده است.
حبیب‌اله محمودان، نایب‌رییس سندیکای تولیدکنندگان مجموعه قطعات موتورسیکلت و دوچرخه ایرانی با بیان اینکه یکی از مشکلات صنعت موتورسیکلت و در ذیل آن مجموعه قطعه‌سازی این بود که شرایطی فراهم نشد تا موتورسیکلت‌سازان بتوانند موتورسیکلت ایرانی شناخته شده به جامعه ارائه کنند، گفت: متاسفانه با وجود صحبت‌های فراوان درباره گسترش تولید داخل، فروشگاه‌های موتورسیکلت هنوز ویترین موتورهای خارجی است که به علت تنوع زیاد آنها ساخت قطعات این موتورسیکلت‌ها در ایران
مقرون‌به‌صرفه نیست.
وی با اشاره به اینکه بهتر بود چند مدل موتورسیکلت ایرانی ولی با تکنولوژی جدید توسط کارخانجات ساخته و به بازار ارائه می‌شد، اظهار کرد: علت محقق نشدن ساخت موتورسیکلت ایرانی این بود که با وجود نیروی کار، تکنولوژی تولید و کارخانه‌های آماده قطعه‌سازی، ارتباط قطعه‌سازان با موتورسیکلت‌سازان برقرار نشد.
تولیدکنندگان موتورسیکلت در دهه ۸۰ به چنان خودکفایی رسیده بودند که بیش از ۳۰۰ هزار دستگاه به کشورهای اطراف مثل عراق صادر می‌کردند اما امروز کشورهای همسایه ما موتورسیکلت‌های خود را تنها از خاک ایران ترانزیت می‌کنند.
نایب‌رییس سندیکای تولیدکنندگان مجموعه قطعات موتورسیکلت و دوچرخه ایرانی با بیان اینکه سیاستگذاری‌های کلان غلط باعث شد که این ارتباط برقرار نشود، گفت: این خواسته بزرگی نبود که چهار یا پنج مدل جدید و به‌روز شده موتورسیکلت ایرانی به بازار ارائه شود.
محمودان با اشاره به اینکه سفارش کارخانجات موتورسیکلت به قطعه‌سازان برای ساخت موتورهای جدید می‌توانست مشکل کلی این صنعت را رفع کند، تصریح کرد: با این حال آنچه داشتیم را کنار گذاشتیم و ده‌ها مدل موتورسیکلت از بیگانه تهیه کردیم. در نتیجه فقدان موتورسیکلت بومی شده باعث شد مردم موتورهای خارجی را تهیه کنند که بعضی از آنها در کشور ما خدمات نداشته یا قابل تعمیر نیستند و بعضا با آب‌وهوا و شرایط ایران مناسب ناسازگارند.
این فعال اقتصادی با اشاره به افت ۷۰ درصدی تولید قطعات موتورسیکلت و دوچرخه، گفت: موتورسازان در حال حاضر سیاست خاصی را دنبال نمی‌کنند و نمی‌دانند در آینده چه کاری می‌خواهند انجام دهند اما از طرف دیگر مطمئن هستند نمی‌توانند موتورهایی که در حال حاضر وارد شده را بار دیگر تهیه کنند.
به گفته محمودان، موتورسیکلت‌سازان پیشتر برای ساخت یک مدل خاص از قطعه‌سازان داخلی قطعه تهیه می‌کردند اما در حال حاضر این مدل دچار مشکل شده و کمتر ساخته می‌شود چرا که طبق قانون همه موتورها باید انژکتوری شود، اما ساخت این موتورها در کشور مناسب نبوده و مردم از آنها استقبال نکردند.
بازار داغ دست دوم‌ها
چندی پیش علی عرب عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان موتور درباره علت گرانی موتورسیکلت گفت: «تعداد کارخانه‌های مونتاژ موتورسیکلت در ایران به یک‌دهم گذشته رسیده است و تعطیلی این کارخانه‌ها ادامه دارد. تعداد مشتریان موتورسیکلت نسبت به پارسال نصف شده و فعالان بازار هم می‌گویند که بیشتر مردم برای خرید سراغ موتور‌های دست دوم می‌روند. به گفته این فعال صنعت، موتور‌های لاکچری حدود ۵ تا ١٠ درصد بازار را در اختیار دارند و ٧٠ درصد بازار در اختیار موتور‌های چینی و هندی، ٢٠ درصد در اختیار موتور‌های تایوانی و ۵ تا ١٠ درصد بازار هم در اختیار موتور‌های ایتالیایی و اتریشی است.
برخی از موتورسیکلت‌های گران‌قیمت نیز با هدف تبلیغاتی و جذب مشتری در ویترین فروشگاه‌ها قرار می‌گیرند. حتی برخی از این موتورسیکلت‌ها در فروشگاه‌های عرضه پوشاک، البسه و بعضا عطر و ادوکلن
قرار می‌گیرند.
به زعم مدیر یکی از این فروشگاه‌ها با وجود هزینه‌کرد سنگین برای خرید این موتورسیکلت، اما به واسطه وجود این موتور در ویترین فروشگاه، مشتریان بسیاری جذب شده‌اند. البته برخی نیز به نوعی با نگاه سرمایه‌گذاری به خرید این محصولات مبادرت می‌ورزند و با توجه به اینکه از فضای کافی برای نگهداری از آن برخوردار نیستند، موتورسیکلت‌ها را بصورت امانی در اختیار افرادی قرار می‌دهند که با نگاهی تبلیغاتی آنها را امانت گرفته و به نوعی یک معامله بُرد- بُرد رقم می‌خورد که فرد سرمایه‌گذار و فردی که از آن موتورسیکلت به صورت امانی نگهداری می‌کند، هر دو منتفع می‌شوند.
تا ۵ سال آینده نیازی به واردات موتورسیکلت نداریم
با این حال ابوالفضل حجازی عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت گفت: در سال‌های قبل به ‌اندازه‌ای موتورسیکلت به کشور وارد شده که تا پنج سال هم نیاز به واردات نداریم به طوری که اگر حالا درهای کشور بسته شود برای بیش از چهار تا پنج سال کالای صنعتی در داخل خواهیم داشت.
وی ادامه داد: در حال حاضر برخی افراد کالاها را نمی‌فروشند و منتظرند تا دوباره بازار متلاطم شود در حالی که اگر بازار به ثبات برسد تمام کالاهایی که در انبار هستند وارد بازار می‌شوند.
وی با اشاره به تولید بیش از ۸۵۰ هزار دستگاه موتورسیکلت در سال ۹۵ در کشور گفت: تولید سال ۹۶ به ۱۴۰ هزار دستگاه رسید و در سال ۹۷، ۱۶۰ هزار دستگاه موتورسیکلت در کشور تولید شد. طی سال جاری نیز ۴۰ هزار دستگاه موتورسیکلت تا پایان تیر ماه در کشور تولید شده است.
به گفته عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت، قدرت خرید مردم بیش از ۷۰ درصد کاهش یافته در حالی که قیمت موتورسیکلت سه برابر شده است.
وی با اشاره به ایجاد ظرفیت تولید ۲۰۰ هزار دستگاه موتورسیکلت در کشور، گفت: مصرف کشور سالانه ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار دستگاه پیش‌بینی می‌شود.
با همه اینها این انتظار می‌رود که صنعت موتورسیکلت‌سازی در ایران به پیشرفت و رشد مناسبی برسد که روزی کشور ایران به یکی از صادرکنندگان موتورسیکلت‌های خاص و آنچنانی در منطقه خاورمیانه تبدیل شود، طبعا در چنین شرایطی می‌توان از محل این صنعت به توفیقات بسیاری نائل شد و آورده‌های اقتصادی فراوانی برای این مرز و بوم کسب کرد، اما در صورت نگاه مصرفی به بازار مذکور و غرق شدن در زندگی‌های لاکچری، چیزی جز ضرر و زیان برای اقتصاد کلان این مرز و بوم حاصل نخواهد شد و این امر ضرورتی است که باید برای تحقق آن تلاش فزاینده‌ای از سوی متخصصان، نخبگان و کارشناسان صنعتی ایران اسلامی در دستور کار قرار گیرد.