راندن در جاده شفافیت و رقابت

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: عرضه خودرو در بورس کالا به معنای ایجاد شفافیت در مبادلات این صنعت و کشف قیمت براساس نظر بازار و عرضه و تقاضاست که در این رویه، انتظار فعالان بازار، صنعت، تولید‌کننده و مصرف‌کننده منعکس شده باشد. امیرعلی امیرباقری افزود: تجربه اثبات کرده قیمتی که از دل عرضه و تقاضا حاصل می‌شود، بهترین، معقول‌ترین و سالم‌ترین شیوه است.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در خصوص بازار خودرو چند نکته حائزاهمیت است که مهم‌ترین نکته، اختلاف قیمت و شکاف قیمتی بین قیمت بازار و کارخانه است که عمدتا این سود به جیب دلالان می‌رفت و به دلیل نبود شفافیتی همانند سازوکار بورس، همواره ابهام‌هایی در خصوص روند معاملات و تخصیص خودروها وجود داشت. لذا سهامداران شرکت‌های خودروسازی همیشه به این امر معترض بوده و معتقد بودند سودی که فقط باید به کارخانه و جیب سهامدار برگردد و در تولید سرمایه‌گذاری و صرف توسعه محصول شود، عمدتا به جیب دلال‌ها و واسطه‌ها سرازیر می‌شود. امیرباقری ادامه داد: در این بین راهکار معقول و شفاف، عرضه خودرو در بورس کالا بود، چراکه عمدتا بورس فضایی برای کشف قیمت منصفانه همراه با شفافیت و کارایی است و تمامی این سه عنصر حلقه‌های مفقوده شبکه توزیع با شرایط حاضر در بازار خودرو هستند. وی افزود: بنابراین عرضه خودرو در بورس کالا با قیمت رقابتی و قیمتی که بازار تعیین می‌کند و انتظار فعالان بازار، صنعت، تولید‌کننده و مصرف‌کننده در آن منعکس شده باشد، بهترین شیوه خواهد بود که هم حقوق مصرف‌کننده و هم تولید‌کننده و سهامدار در آن رعایت شده و خیل عظیمی از اعتراضات را از بین می‌برد.
پیروزی اقتصاد بازار
امیرباقری عنوان کرد: در خصوص کالاهای مشابه هم شاهد بودیم که قبل از ورود آنها به بورس کالا، فضای دلالی و رانت در آنها وجود داشت اما بعد از ورودشان به تابلوی بورس این فضا از رانت پاک شد و سودی که به جیب دلالان و واسطه‌ها می‌رفت به بدنه کارخانه و تولید بازگشت. به گفته این کارشناس بازار سرمایه، تجربه جهانی هم نشان می‌دهد که زنجیره تامین در کالاهای اساسی به این نتیجه رسیده که بهترین مسیر توزیع از بازار می‌گذرد و «اقتصاد بازار» اقتصادی است که بر تمام قیمت‌گذاری‌های دستوری خود را غالب خواهد کرد و چه بهتر که شرکت‌ها و نهادهای قیمت‌گذار از همان ابتدا به اقتصاد بازار روی بیاورند و به جای مقابله، با آن همراه شوند، سیاستگذاری کنند و بتوانند از فرصت‌های لازم استفاده کنند.
حذف دلالی از بازار خودرو
این کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با کالاخبر تاکید کرد: اگر خودرو در حجم و تیتراژ بالا در بورس عرضه شود تعادل قیمتی را به این فضا برمی‌گرداند. وی افزود: از طرفی با کمرنگ کردن فضای سرمایه‌گذاری و بازگشت دیدگاه مصرفی به جای دیدگاه سرمایه‌گذاری به خودرو، فرصت سفته‌بازی از افرادی که بدون هیچ‌گونه زحمتی از فاصله قیمت‌های کارخانه و آزاد سودهای بالا به جیب می‌زدند، کنار می‌رود و معاملات بازار خودرو از یک فضای دلالی و کسب سود بدون ریسک به فضای سرمایه‌گذاری حساب شده و معقول و اقتصادی هدایت می‌شود.
گفتنی است پیش‌تر هم کارشناسان اقتصادی و بازار سرمایه خواستار افزایش تعداد خودروهای قابل عرضه و تنوع آنها شده بودند. نمایندگان موافق عرضه بورسی خودرو هم در همین راستا از وزارت صمت خواسته‌اند شروط عرضه خودرو در بورس را تسهیل کند. بر همین اساس پیش‌تر محسن علیزاده عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس با اشاره به عرضه موفق خودروهای گروه بهمن در بورس کالا، گفته بود: با پیگیری‌هایی که انجام گرفت، جلسه‌ای با حضور وزیر صمت در شورای عالی بورس تشکیل و ضرورت عرضه خودرو در بورس تبیین شد بنابراین وزیر صمت نیز با عرضه خودرو در بورس موافقت کرد اما در ادامه باز هم دیده می‌شود، دست مافیای فروش خودرو در بازار آزاد، در وزارت صمت ساری و جاری است، چراکه تنها با عرضه ۲۰ درصد تیراژ تولید خودرو در بورس کالا موافقت شده است. وی در گفت‌و‌گو با خانه ملت تاکید کرده بود: این شرط از نظر ما مردود است و معتقدیم اگر قرار است شفافیت اتفاق بیفتد و قیمت‌گذاری دستوری حذف شود باید متناسب با سفارش و تقاضای بازار، خودرو در بورس کالا عرضه شود. این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه خودروسازان و مونتاژکاران داخلی نیز از عرضه خودرو در بورس استقبال کردند، تصریح کرده بود که لازم است وزارت صمت شروطی که برای عرضه خودرو در بورس در نظر گرفته را اصلاح کند. گفتنی است در نخستین عرضه در بیست و ششم مردادماه،‌۶۰۰ دستگاه خودروی گروه بهمن عرضه شده بود. همچنین قرار است یکشنبه هفته آینده ۶ شهریور ماه۵۰۰ دستگاه خودروی هایما S۷ در بورس کالای ایران عرضه شود.
بورس کالا در اطلاعیه‌ای شرایط خرید خودرو را اعلام کرد: براساس این اطلاعیه ثبت سفارش تا اطلاع ثانوی از زمان تایید عرضه تا ساعت ۱۷ روز قبل از عرضه بوده و هر کد بورسی صرفا امکان خرید یک خودرو سواری از بورس کالا را دارد. در ادامه همچنین هر کد بورسی تا اطلاع ثانوی صرفا امکان خرید یک خودرو سواری از بورس کالا را دارد و اشخاصی که پیش‌تر در عرضه‌های قبلی موفق به خرید خودرو سواری شده‌اند امکان ثبت سفارش نخواهند داشت.