متن توافق اتمی نهایی می‌شود

ایران و ۱+۵ پس از کسب توافق موقت شش ماهه در ژنو، تاکنون سه دور از گفت‌وگوها برای رسیدن به توافق جامع و نهایی را در وین برگزار کرده‌اند. دور چهارم نیز در پایتخت اتریش در حال برگزاری است و آغاز نگارش متن توافق اتمی که براساس توافق ژنو با هدف حل و فصل نهایی پرونده ایران می‌باشد، موضوع مذاکرات است.
در این دوره از مذاکرات نگارش پیش‌نویس توافق جامع در دستور کار قرار گرفت.
محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان سه‌شنبه‌شب بعد از پایان شام کاری با کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مباحث مطرح شده را مباحثی خوب برشمرد و گفت: درباره نحوه ادامه کار و چارچوب کار گفت‌وگو شد و یک بار دیگر توافق کردیم که روند باید این گونه باشد که دو طرف مشترک کار را به پیش ببرند و با همدیگر برای ادامه کار برنامه‌ریزی شود.
وی عنوان کرد که بحث مفصل و خوبی با اشتون در مقایسه با نشست‌های قبلی داشته و افزود: این دوره حساسیت بیشتری دارد چون ما وارد نگارش می‌شویم؛ مرحله نگارش مرحله‌ای است که نیاز است طرفین هم با اعتماد به نفس و هم با اطمینان از روش برخورد طرف مقابل وارد گفت‌وگو شوند.
ظریف در پاسخ به این سوال که آیا فکر می‌کنید تا ۲۹ تیرماه (پایان مدت شش ماه) مذاکرات به نتیجه برسد، اظهار داشت: معتقدم ممکن است، البته به این بستگی دارد که طرف مقابل تا چه حد با حسن‌نیت و واقع‌بینی وارد مذاکرات شود. ما گفته‌ایم که چیزی بیشتر از حقمان نمی‌خواهیم ولی از حقوقمان کوتاه نخواهیم آمد چون به دنبال سلاح اتمی نبوده و نیستیم. سلاح اتمی را برای امنیت خود مفید نمی‌دانیم و مشکلی نداریم که برای بقیه دنیا مشخص شود، حتی احساس کنیم که به نفع کشور است که برای بقیه دنیا مشخص شود که ما دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم. ظریف در پاسخ به سوال دیگری درباره موضوعات مورد اختلاف طرفین عنوان کرد: وقتی شما وارد نگارش متن می‌شوید ممکن است حتی یک نقطه یا ویرگول هم نقطه اختلاف باشد و نمی‌توان اینها را پیش‌بینی کرد برای همین است که ما به غیر از این جلسه، سه جلسه لااقل برنامه‌ریزی کردیم. ضمن اینکه طرفین نیمه دوم تیرماه را در برنامه‌هایشان خالی گذاشتند که بتوان از آن فرصت استفاده کرد که آن زمان را اگر نیاز باشد به‌طور کامل برای مذاکره بگذاریم.
وی با ذکر این نکته که سیاست تیم ایرانی این است که با حوصله، متانت و بدون وقت‌کشی کار به پیش برود، گفت:‌ بسیار شکرگزار هستم که یک هیات با این قابلیت در خدمتشان هستم و می‌توانیم کار را به پیش ببریم.
توافقاتی داشته‌ایم
سیدعباس عراقچی، عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در گفت‌وگویی با ایسنا گفت: توقف تحقیق و توسعه فعالیت‌های هسته‌ای ایران هیچ‌وقت موضع ۱+۵ نبوده است و مورد پذیرش هم نخواهد بود.
وی با اشاره به دیدار آقای ظریف و خانم اشتون گفت: این دیدار درباره نحوه شروع مذاکرات برای نگارش متن بود و توافقاتی هم داشتیم.
معاون وزیرخارجه کشورمان درباره موضوع تحقیق و توسعه و درخواست ۱+۵ برای تعطیلی آن با بیان اینکه موضع ما دراین‌باره از ابتدا مشخص بوده و از آن جایی که به علم و فناوری و دانش ما مربوط می‌شود نمی‌تواند شامل محدودیت باشد یا برای آن چارچوبی را متصور شد، تصریح کرد: طبعا طرف مقابل انتظار دارد در بحث غنی‌سازی موضوع تحقیق و توسعه هم به نوعی موضوع مذاکره باشد و در این‌باره صحبت‌های زیادی تا الان شده اما اینکه تحقیق و توسعه متوقف شود هیچ‌وقت موضع آنها نبوده و مورد پذیرش هم نخواهد بود؛ اما درباره ابعاد مختلف آن طرف‌های مقابل انتظار دارند مذاکره شود و در طول مذاکرات به آن پرداخته خواهد شد.
عراقچی درباره غنی‌سازی و احتمال شکست مذاکرات به خاطر اختلاف‌نظر در این بحث گفت: ما طیف مختلفی از مسایل را داریم که درباره هر یک راه‌حل‌هایی مطرح و بحث شده و در این‌باره هم سعی شده در هر موضوعی از جمله غنی‌سازی به دیدگاه مشترک برسیم.
وی تاکید کرد که امیدواریم و اراده آن را داریم که در چارچوب زمانی مشخص شده به توافق برسیم و هیات مذاکره‌کننده دستورالعمل لازم را برای به نتیجه رسیدن در کوتاه‌ترین زمان در اختیار دارد.
این دیپلمات ارشد ایران درباره امکان نشست دوجانبه با هیات آمریکایی با بیان اینکه اصل مذاکره ما با ۱+۵ است، افزود: اما هر جا نیاز بدانیم که باید با یکی از هیات‌ها صحبت دوجانبه داشته باشیم انجام می‌دهیم و معمولا مذاکرات دوجانبه با هیات آمریکایی در دستور کارمان بوده است چون آمریکایی‌ها بیشترین تحریم‌های یکجانبه را علیه ایران داشته‌اند.
عراقچی درباره موضوع چاشنی‌های انفجاری با بیان اینکه این موضوع میان ایران و آژانس بحث می‌شود و موضوع جدیدی‌ هم نیست، اظهار کرد: این موضوع از سوالات آژانس است که از گذشته باقی مانده است چراکه پاسخ به آن فراتر از تعهدات پادمانی ما بود اما در همکاری جدید میان ایران و آژانس قرار شده است به آن پاسخ دهیم. ما هم توضیحات لازم در این‌باره را ارایه کردیم اما احتمالا یک دور دیگر کارشناسان دو طرف با یکدیگر ملاقات می‌کنند تا این مساله حل و فصل شود و ما فکر می‌کنیم این موضوع باید بسته شود.
این عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان درباره اظهارات رییس سازمان انرژی اتمی که گفته است موضوع اراک
با باز طراحی آن حل شده است، با تاکید بر اینکه هیچ موضوعی را نمی‌توان حل شده تصور کرد، افزود: همه موضوعات به هم مرتبط است و تا وقتی درباره همه چیز توافق نکنیم درباره هیچ چیز توافق نشده است. البته درباره اراک راه‌حل‌هایی مطرح شده از جمله آنچه آقای صالحی عنوان کردند مبنی بر اینکه با ایجاد تغییراتی فنی در برخی از قسمت‌های رآکتور، میزان پلوتونیومی که می‌تواند باعث نگرانی باشد را کاهش دهند. این قطعا با حفظ ماهیت آب سنگین اراک خواهد بود و اراک به مسیر طراحی شده خودش ادامه خواهد داد.
این عضو تیم مذاکره‌کننده با اشاره به تیم مشورتی حقوقی همراه هیات ایران در وین گفت: جمعی از اساتید حقوق و کارشناسان حقوقی در وزارت خارجه مشخص شدند تا هیات مذاکره‌کننده را یاری دهند. در بحث نگارش متن به نظرات حقوقی کارشناسان نیاز داریم. ما در توافق ژنو هم از مجموعه‌ای از کارشناسان بهره‌ می‌گرفتیم و این بار
با توجه به اینکه مساله جامع‌تر است تعداد کارشناسان بیشتر شده است.
عراقچی درباره حضور کارشناسان دفاعی در این مذاکرات تصریح کرد: همان‌طور که قبلا گفته شده است سیستم‌های دفاعی ما به هیچ‌وجه قابل مذاکره نیست و اجازه نمی‌دهیم این مساله مطرح شود از این‌رو نیازی به حضور کارشناسان وزارت دفاع در مذاکرات نیست.
وی افزود: اگر قرار است کسی تصمیم سخت بگیرد این آمریکایی‌ها هستند که باید خود را از تصمیماتی که براساس توهمات است رها کنند؛ تصمیم سختی که آنها باید بگیرند این است که در تعامل با کشورهای دیگر استفاده از ابزارهای تهدید و تحریم را کنار بگذارند. فکر می‌کنم همه کشورها در ۱+۵ به ویژه آمریکا به این برداشت نزدیک شده‌اند کما اینکه در توافق ژنو هم تصمیمات سخت را آمریکایی‌ها گرفتند با پذیرش ادامه غنی‌سازی در ایران و کنار گذاشتن سیاست غنی‌سازی صفر.
از آنجا که در دوره‌های قبلی هرگاه خبر غیرمنتظره‌ای قرار بود اعلان شود وزرای خارجه کشورهای ۱+۵ نیز در آن جلسه حضور داشتند، ریبایکوف، معاون وزیر خارجه روسیه که ریاست تیم مذاکره‌کننده مسکو در مذاکرات هسته‌ای با ایران را به عهده دارد، روز گذشته در گفت‌وگویی با بعید دانستن سفر وزرای خارجه به وین گفت که در این دور بیشترین پیشرفت در زمینه اراک و نظارت خواهد بود.
ربایکوف در ادامه این گفت‌وگوی خود بیان کرد: من فکر می‌کنم این نکته خیلی مهم و اساسی است که ما مذاکرات را به نوعی تمام کنیم که فراتر از تغییر موضع و دیدگاه باشد. دلایلی برای امیدوار بودن وجود دارد هرچند من این را خوشبینی نمی‌نامم، چون این فرآیند خیلی سخت و پرچالش است. اراده سیاسی گروه ۱+۵ در صحنه وجود دارد. این گروه معتقد است ایران هم اراده سیاسی را دارد. من بر این باور هستم که با سختکوشی، تلاش و توجه می‌توان این تلاش‌ها را با رسیدن به یک مسیر کامل کرد تا اینکه بتوانیم به توافق جامع در موعد مقرر که ۲۰ جولای (۲۹ تیرماه) هست، برسیم.
وی در این رابطه که احتمال می‌دهد وزرای کشورهای ۱+۵ در این دور از جلسات شرکت نخواهند کرد چنین توضیح داد: برای اینکه وزرای خارجه شرکت کنند، ما ابتدا باید مسایل اساسی و چالش‌برانگیز را به طور واضح و با هدف یافتن راه‌حل‌های سیاسی بر آنها شناسایی کنیم. حضور وزرای خارجه در این مذاکرات هنوز تلاشی خارق‌العاده و فراتر از حد معمول است. ما از حضور و راهنمایی آقای ظریف در این دور از گفت‌وگوها تشکر می‌کنیم. این امر دلیل بیشتری را به ما می‌دهد تا امیدوار باشیم. ما معتقدیم این به وضوح نشانه‌ای دال بر وجود حسن‌نیت و رویکرد دولت جمهوری اسلامی ایران نسبت به کل این فرآیند است.
مذاکرات سازنده بود
مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بعد از نشست افتتاحیه چهارمین دور مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ که دیروز به ریاست ظریف و اشتون در مقر سازمان ملل در وین به مدت نیم ساعت برگزار شد، در جمع خبرنگاران حضور یافت و بدون اینکه به جزییات مواردی که قرار است در این دور از مذاکرات بحث شود، اشاره‌ای کند گفت که هدف این مذاکرات دستیابی به راه‌حل جامع هسته‌ای است.سخنگوی کاترین اشتون با ذکر این نکته که مباحث مقدماتی سازنده بود، یادآور شد: در حال حاضر هیات‌ها در حال رایزنی‌های داخلی هستند.وی افزود: ادامه مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ بعدازظهر پیگیری می‌شود و این مذاکرات تا روز جمعه ادامه خواهد یافت.سخنگوی کاترین اشتون در پاسخ به سوال خبرنگار فارس درباره اینکه مذاکرات بعدازظهر به ریاست ظریف و اشتون برای آغاز نگارش پیش‌نویس توافقنامه جامع هسته‌ای چه زمانی آغاز خواهد شد، عنوان کرد که زمان دقیق آن هنوز مشخص نشده است.
توافق با ایران امنیت کشورهای خلیج فارس را تضعیف نمی‌کند
براساس گزارشی از آسوشیتدپرس، چاک هیگل، وزیر دفاع آمریکا به هم‌پیمانان آمریکا در خلیج فارس وعده داد که مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین به علاوه آلمان) امنیت آنها را تضعیف نمی‌کند.
هیگل در آغاز یک کنفرانس با شرکای عربی آمریکا در خلیج فارس اعلام کرد که واشنگتن درخصوص پیشرفت‌های این هفته در پیش‌نویس توافق جامع بین ایران و ۱+۵ در وین امیدوار است.وی تاکید کرد که مذاکرات با ایران تحت هیچ شرایطی امنیت کشورهای خلیج را فدای امتیازاتی که به برنامه هسته‌ای ایران داده می‌شود، نمی‌کند.
مذاکرات هسته‌ای با ایران دشوار است
خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد که لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه در جریان سفر به واشنگتن و در آستانه آغاز مذاکرات هسته‌ای ایران با اعضای گروه ۱+۵ در وین اتریش، طی اظهاراتی مذاکرات درخصوص برنامه هسته‌ای ایران را «دشوار» خواند و اعلام کرد که فرانسه درخصوص تعهد و پایبندی ایران به مفاد توافق هسته‌ای بسیار هوشیار است.
براساس این گزارش، مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ که البته حساسیت آن از مذاکرات پیشین کمتر نیست، روز گذشته در وین وارد فاز جدیدی شد. اعضای گروه ۱+۵ شامل آلمان، چین، آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و ایران قرار است پس از توافق موقت منعقده در ژنو در پایان نوامبر گذشته موسوم به برنامه اقدام مشترک، این‌بار طی نشست وین به انعقاد متن پیش‌نویس توافق نهایی بپردازند.
فابیوس که مقابل یک نهاد یهودی آمریکایی در واشنگتن به زبان انگلیسی سخن می‌گفت در اظهاراتی اعلام کرد: «موضع ما کاملا شفاف است. درخصوص آنچه به ایران مربوط می‌شود، ما به قدرت هسته‌ای غیرنظامی «آری» می‌گوییم اما به بمب اتم «نه مطلق» می‌گوییم.»
وی که کشورش از جمله سرسخت‌ترین اعضای ۱+۵ درخصوص توافق موقت شش ماهه در نشست نوامبر گذشته ژنو بود، افزود: «برنامه اقدام مشترک مصوب ژنو فرصتی بود که تا ۲۰ ژوییه به توافق جامع برسیم. مذاکرات درباره غنی‌سازی دشوار است و خواهد بود اما خط‌مشی ما مشخص است، تنها یک رویکرد سختگیرانه این امکان را به وجود می‌آورد که تایید کنیم اهداف برنامه هسته‌ای ایران منحصرا صلح‌آمیز است.»
براساس این گزارش، توافق جامعه هسته‌ای به یک دهه روابط مسموم میان تهران و جامعه بین‌المللی پایان خواهد داد.
هدف مذاکره‌کنندگان ۱+۵ و جمهوری اسلامی ایران این است که این کشور به جهان درخصوص ماهیت صرفا غیرنظامی برنامه هسته‌ای خود اطمینان پایدار دهد و در عوض تحریم‌های بین‌المللی بر این کشور که به زعم خبرگزاری فرانسه اقتصاد آن را دچار خفگی کرده، لغو شود.
خبرگزاری فرانسه در پایان نوشت: سه جلسه ابتدایی مذاکرات حس خوشبینی را در میان اعضای گروه ۱+۵ که فرانسه کم‌اشتیاق‌ترین و آمریکا مشتاق‌ترین اعضای آن برای حصول توافق نهایی بودند
به وجود آورد.