مذاکرات ژنو محرمانه می‌ماند

آرزو فرشید – مذاکرات هسته‌ای بعد از تغییر دولت با امیدواری بیشتری از سر گرفته شد. تیم جدید مذاکره‌کننده که کار خود را از نیویورک آغاز کرده بود، در ژنو پیشنهادات خود را به طرف غربی داد و پس از آن محرمانه ماندن جزییات این جلسات در داخل کشور با انتقاد برخی از رسانه‌های اصولگرا، مسوولان و نمایندگان مجلس همراه شد. اگرچه علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه در صحن علنی مجلس از ظریف و محرمانه ماندن محتوای مذاکرات حمایت کرد، نمایندگان دیگر و اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تمام تلاش خود را کردند که در جلسه با عراقچی و ظریف از جزییات بیشتری مطلع شوند اما به گفته سخنگوی این کمیسیون، عراقچی در جلسه روز یکشنبه بر محرمانه ماندن مذاکرات تاکید کرد و ظریف جلسه امروز را به دلیل تشدید بیماری کمردرد لغو کرد.

سیدحسین نقوی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در گزارشی از این جلسه اظهار داشت: بر لزوم اطلاع‌رسانی دقیق درباره مذاکرات و گفت‌وگوهای ژنو به نمایندگان مجلس و اعضای کمیسیون تاکید شد.
وی افزود: عراقچی در این جلسه گفت که آنچه در ژنو اتفاق افتاد، این بود که برای اولین بار در مذاکرات، مسیر دو طرف مذاکره یکی شد و این جمهوری اسلامی ایران بود که با ارایه پیشنهاد خود، مسیر را تعیین کرد. چارچوب طرح ما هم این بود که تعریف کردن گام اول کافی نیست بلکه باید گام به گام تا رسیدن به نتیجه نهایی مشخص شود یعنی باید هدف مشترک ابتدا تعریف و بعد مراحل بعدی تبیین شود.
نقوی خاطرنشان کرد: عراقچی همچنین تاکید کرد که هدف تعریف شده این است که ما حقوق هسته‌ای خود را حفظ کنیم؛ هم غنی‌سازی و هم بهره‌برداری. طرف مقابل هم اطمینان پیدا کند که بهره‌برداری ما صلح‌آمیز است و تحریم‌ها هم کاملا برداشته شده باشد، این هدف است و هنر تیم مذاکره‌کننده این بود که توانست در این دور از مذاکرات، مسیر، هدف و گام‌های هر مرحله را مورد مذاکره قرار دهد، اما در این موضع که هدف مشترک چه باشد، گام‌های هر مرحله چه باشد و چگونه به هدف برسیم، اختلاف نظرات شدید بود و نیازمند مذاکرات هستیم و باید گفت‌وگوهای زیادی انجام شود.
وی تصریح کرد: عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در این نشست عنوان کرد که جمهوری اسلامی ایران در ژنو هیچ‌گونه تعهدی نداده است بلکه موضوع مهم این است که آنچه ما روی میز گذاشته‌ایم، خط قرمز نظام نیست، ما هرگز در مورد خط قرمزهای نظام مذاکره نمی‌کنیم.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس خاطرنشان کرد: در ادامه عراقچی گفت که تیم مذاکره‌کننده تاکید داشت موضع نمایندگان مجلس درباره حقوق مسلم ملت و کشور را می‌ستاید و خود را متعهد به حفظ آن حقوق می‌داند. آنچه به عنوان جزییات مذاکرات در فضای رسانه‌ای مطرح شده، از سایت‌های صهیونیستی برخاسته و به هیچ عنوان صحت ندارد. ما هنوز وارد تعیین محتوای گام‌ها نشده‌ایم، پروتکل الحاقی هم مسیر خاص خودش را دارد و آن مسیر هم مجلس شورای اسلامی است. موضع مذاکراتی ما قوی است و در شرایط بدی نیستم و آنچه به‌دست آورده‌ایم، محصول مقاومت ملت بزرگ ایران و نظام جمهوری اسلامی است.
لاریجانی در جریان است
احمد بخشایش، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز در گفت‌وگویی با «جهان‌صنعت» ضمن بیان اینکه عراقچی در جلسه کمیسیون تلاش کرد از محرمانه بودن مذاکرات دفاع کند، گفت: تیم ایرانی در طرح خود خواستار لغو تحریم‌ها و انتقال پرونده ایران از شورای امنیت به آژانس شده و پذیرفته است که در گام نهایی پروتکل الحاقی را بپذیرد و غنی‌سازی را از ۲۰ درصد به مثلا ۱۰ درصد کاهش دهد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا عراقچی و تخت‌روانچی در جلسه روز یکشنبه با اعضای کمیسیون این مساله را تایید کردند، گفت: نیازی به تایید آنها نیست و اندک آشنایی با الفبای سیاست و پیگیری اخبار این مساله را روشن می‌کند.
بخشایش با تاکید بر اینکه اطلاع مردم و مجلس از محتوای مذاکرات به تیم مذاکره‌کننده کمک می‌کند که قوی‌تر و محکم‌تر در ادامه مذاکرات حاضر شود، اظهار کرد: در پاسخ گفتند که به روسای قوا از جمله آقای لاریجانی گزارش داده‌اند و ایشان در صورت صلاحدید نمایندگان را در جریان می‌گذارند.
وی با انتقاد از این موضوع گفت: آقای ظریف از همه نمایندگان رای اعتماد گرفته‌اند و باید به همه گزارش دهد نه فقط آقای لاریجانی!
بخشایش تصریح کرد: نمایندگان تیم مذاکره‌کننده در این جلسه تاکید کردند که خطوط قرمز نظام را در نظر دارند و با بحث نکردن در خصوص اصل غنی‌سازی از مصالح نظام تخطی نمی‌کنند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با اشاره به اینکه ظریف روز سه شنبه در جلسه اعضای این کمیسیون شرکت نمی‌کند، گفت: جای تاسف است که ایشان فقط به خاطر خانم اشتون می‌توانست با ویلچر در مقابل رسانه‌ها ظاهر شود و جلسه با نمایندگان مجلس را به خاطر کمر درد لغو کرده است.
وی در پایان با ابراز امیدواری نسبت به حصول نتیجه در مذاکرات هسته‌ای گفت: آمریکا به دلیل تحت فشار بودن از سوی کنگره و صهیونیست‌ها نمی‌تواند به سرعت تحریم‌ها را لغو کند اما با آزادسازی دارایی‌های ایران گام مثبتی در مسیر اعتمادسازی برمی‌دارد و این مساله در به نتیجه رسیدن پرونده موثر خواهد بود.
محمدحسن آصفری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز با اشاره به اینکه مجلس تاکید دارد در مذاکرات کلی‌نگری نشود و مسایل در چارچوب حرفه‌ای و فنی بررسی شود، گفت: در دور آتی مذاکرات نمایندگانی از بانک مرکزی، وزارت نیرو و وزارت صنعت تیم ایرانی را همراهی می‌کنند.
وی تصریح کرد: طرف غربی نیز از کارشناس تحریم با خود خواهد آورد.
آصفری همچنین افزود: ما پیگیری می‌کنیم که نماینده‌ای از مجلس نیز در این مذاکرات حضور یابد.عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با اشاره به صحبت‌های عراقچی و تخت روانچی در رابطه با محرمانه بودن مذاکرات در جلسه روز یکشنبه کمیسیون اظهار کرد: ادعا داشتند که ما قبل و بعد از سفر در هر دور از مذاکرات به روسای قوا گزارش می‌دهیم.
جزییات مذاکرات قبلی هم منتشر نشد
گفتنی است در این رابطه عراقچی در مصاحبه‌ای با شبکه خبری العالم در دفاع از محرمانه باقی ماندن جزییات مذاکرات اخیر در ژنو اظهار داشت: تاکنون جزییات هیچ‌کدام از مذاکرات گذشته نیز منتشر نشده است. بلکه همواره کلیات و طرح‌های مذاکره مطرح می‌شد و پس از آنکه معلوم می‌شد مذاکره یادشده به نتیجه نخواهد رسید، کلیاتی درباره آن انتشار می‌یافت.
عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای افزود: جدی بودن و ورود به مباحث محتوایی و جزییات از مشخصات مذاکرات اخیر بود و تصمیم طرفین به عدم انتشار جزییات مذاکرات، نشان دهنده جدیت روند آن و تمایل طرفین برای رسیدن به هدف است.
عراقچی همچنین درباره اعتراض برخی جریان‌های داخل کشور به عدم انتشار جزییات مذاکرات و نگرانی درباره اعطای امتیاز به طرف مقابل اظهار داشت: این مسایل بازی‌های رسانه‌ای است.
وی نقطه تمایز این مذاکرات با دوره‌های پیشین را قرار گرفتن طرفین در مسیر راه حل سیاسی دانست و تاکید کرد: این مسیر ابتکار جمهوری اسلامی ایران بود تا در راه جدیدی گام برداریم و چارچوب‌های آن را نیز معرفی کردیم و طرف مقابل نیز پس از دو روز مذاکره فشرده، چارچوب مذکور را پذیرفت.