1 - 12 - 2022
بودجه‌ریزی سرانجام عملیاتی می‌شود
گروه اقتصادی- جایگزینی هشت هزار میلیارد تومانی برای طرح‌های عمرانی، تامین کسری۶۰ هزار میلیارد تومانی بودجه با اولویت‌بندی مصارف، اهداف اصلی اولین بودجه دولت یازدهم و آغاز بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد از سال ۹۳ مواردی است که روز گذشته معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور به تشریح آن پرداخت. محمدباقر نوبخت، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور در همایش هم‌اندیشی اجرای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد با بیان اینکه
… بودجه سال ۹۳ حداقل برای چند دستگاه عملیاتی خواهد بود، از ارایه لایحه بودجه سال آینده به مجلس تا ۱۵ آذرماه امسال خبر داد و گفت: اهداف دولت تدبیر و امید یعنی بهبود معیشت مردم، افزایش اشتغالزایی و کاهش تورم که در بودجه سال آینده دیده خواهد شد.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور در اجرای بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد گفت: بودجه‌ریزی عملیاتی امروز نه تنها یک ضرورت و یک روش بهینه بودجه‌ریزی است بلکه یک اقدام قانونی محسوب می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه معاونت برنامه‌ریزی در سال‌جاری باید بودجه را بر پایه بودجه‌ریزی عملیاتی تهیه و تنظیم کند، افزود: در گام نخست در تهیه و تنظیم بودجه از نظر شکلی، زمانی و محتوایی باید قانون را رعایت کنیم.
نوبخت خاطر‌نشان کرد: محتواهای بودجه‌های سالانه باید مبتنی بر اسناد بالادستی و قانون برنامه باشد، علاوه بر آن از نظر قانون و زمان موظف هستیم که هر سال قبل از ۱۵ آذرماه بودجه سال آینده را تقدیم مجلس کنیم.
معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور افزود: با توجه به این امر مجلس هم لازم است که در زمان مناسب کار تدوین و تصویب بودجه را انجام دهد تا دولت بتواند آیین‌نامه اجرایی بودجه را پیش از سال مالی جدید یعنی سال ۹۳ تهیه کند. بر این اساس هم قانون بودجه و هم آیین‌نامه‌های اجرایی آن تا قبل از سال ۹۳ در دست مجریان قانون قرار خواهد گرفت. در این میان برای اولین بار هم قانون و هم آیین‌نامه‌های آن را پیش از سال جدید در اختیار خواهیم داشت.
وی با انتقاد از اینکه نظام بودجه‌ریزی ما مطلوب نیست و انتظارات اسناد فرادستی را فراهم نمی‌کند، تصریح کرد: در دهه ۷۰ در مجلس بحث بودجه‌ریزی غلتان بررسی شد که در این نوع بودجه‌ریزی ۲، ۳ سقف برای بودجه تعیین شده بود که یکی سقف خوشبینانه و دیگری سقف خوش‌بینانه‌تر بود.
نوبخت با تاکید بر اینکه بودجه سال ۹۳ بودجه‌ریزی عملیاتی خواهد بود، خاطر‌نشان کرد: از سال آینده باید همه دستگاه‌ها به سمت بودجه‌ریزی عملیاتی پیش روند و به طور قطع بودجه چند دستگاه به صورت عملیاتی خواهد بود و این موضوع برای ما کاملا عملیاتی است.
وی ادامه داد: بودجه‌ریزی عملیاتی کارها را شفاف کرده و باعث افزایش بازدهی و بهره‌وری می‌شود البته همه آنچه در یک نظام بودجه‌ای مدنظر است با بودجه‌ریزی عملیاتی تامین نمی‌شود بنابراین باید شیوه دیگری نیز داشته باشیم.
وی با اشاره به بودجه اقتصادی گفت: باید سعی کنیم که بودجه اقتصادی را در بودجه‌های سالانه مدنظر قرار دهیم تا آثار بودجه در اقتصاد مشخص شود همچنین با توجه به اینکه دولت تدبیر و امید اهداف مهم خود را بهبود معیشت مردم، افزایش اشتغالزایی و کاهش تورم اعلام کرده است و امسال برای اولین بار بودجه خود را به مجلس ارایه می‌کند، باید این اهداف در آن دیده شود.
وی تصریح کرد: بودجه یک سند مالی است که پیش‌بینی مصارف و منابع را دارد و برای دستیابی به سیاست‌ها و اهداف تعیین شده، است.
کردبچه با طرح این سوال که مجلس تا چه حد می‌تواند بودجه را تغییر دهد، گفت: لوایح بودجه باید حتما به صورت لایحه به مجلس ارایه شود نه طرح. قانون‌گذار در نظام جمهوری اسلامی از اختیارات زیادی برخوردار است.
معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور گفت: با رویکرد بودجه اقتصادی و عملیاتی با استفاده از دستورالعمل‌های آماری دولت می‌توان سند بودجه کل کشور را به گونه‌ای تهیه و تنظیم کرد که ضمن هم‌راستایی با سیاست‌های کلی نظام از بودجه‌ریزی مطلوب و هماهنگ با استانداردهای جهانی برخوردار باشد.
وی خاطر‌نشان کرد: لایحه‌ای به مجلس خواهیم برد گزارش توجیهی، سند بودجه اقتصادی و سند بودجه عملیاتی را توامان داشته باشد.
انتقاد از بانک‌ها
نوبخت در حاشیه این همایش در مورد دلایل کاهش نرخ سکه و ارز در بازار گفت: پاسخ این سوال را با این سوال می‌دهم که چرا قیمت سکه و ارز بدون دلیل افزایش یافت؟ آیا باید در یک مدت زمان کوتاه نرخ ارز تا این حد بالا می‌رفت و پول ملی تضعیف می‌شد؟
معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور افزود: اینها احساس‌های محاسباتی است که جامعه از ناامنی دارد، اگر جامعه احساس کند که اقتصاد ناامن است، تلاش می‌کند ریال خود را به دارایی‌های بادوام و با ارزش تبدیل کند اما زمانی که احساس کند اقتصاد کشور دارای تعادل است و قرار نیست اتفاقات غیر‌مترقبه‌ای پیش آید، همه روش معقول و منطقی خود را دنبال خواهند کرد.
وی ادامه داد: به همین جهت تردید نکنید صاحبان نقدینگی احساس ثبات اقتصادی می‌کنند و می‌دانند که اقتصاد در حال برنامه‌ریزی است. ما امیدواریم در فعالیت‌های اقتصادی در عرصه‌های سیاسی و بین‌المللی شرایطی را ایجاد کنیم که منابع فراوانی که هم‌اکنون در اختیار ما نیست را آزاد کنیم.
نوبخت اظهار امیدواری کرد با تحولات مثبتی که در زیرساخت‌ها و ظرفیت‌هایی که در اقتصاد ایران وجود دارد، در آینده شاهد وضعیت بهبود اقتصاد پیش از آنچه برای آن متصور هستیم، باشیم.
وی در مورد بخشنامه گروه ۱۰ کالایی و سود بازرگانی که برای این کالاها در نظر گرفته شده است، به ۳۵ مصوبه هیات وزیران در ۱۷ شهریور‌ماه جاری اشاره کرد و گفت: دستورالعمل مناسبی برای ترخیص این نوع کالاها در نظر گرفته شده است.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهوری در مورد تامین یارانه نقدی تا پایان سال اظهار داشت: ما همچنان تا زمانی که یک روش بهتری برای توزیع منابع یارانه‌ای نداشته باشیم و تا زمانی که یک روش بهتری برای مرحله دوم مورد مطالعه از هر جهت قرار نگرفته باشد و آثار آن مطالعه نشده باشد روش موجود در اجرای قانون هدفمند‌سازی یارانه‌ها با عنایت به صراحت ماده «۷» قانون را ادامه خواهیم داد.
کسری بودجه
وی در مورد میزان کسری بودجه دولت نیز اظهار داشت: آنچه مورد نظر دولت بود، این است که در لایحه عددی را که می‌شود اطمینان داشت تا پایان سال استحصال شود، مشخص شود که حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان کمتر از این رقم می‌تواند باشد. برای جبران آن نخستین کار این است که مصارف خود را اولویت‌بندی کرده و متناسب با همین مبلغ منابع داشته باشیم. البته جایگزینی منبع هم در لایحه اصلاح بودجه ۹۲ در نظر گرفته شده که اگر مجلس با آن موافقت کند، می‌توانیم نزدیک هشت هزار میلیارد تومان یک منبع مطمئنی را جایگزین منابع مشکوک‌الوصول کنیم و آن را صرفا برای اجرای طرح‌های عمرانی و ملی به کار بگیریم.
نوبخت در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بخشی از مصوبات اخیر هیات وزیران متوجه نظام بانکی است، آیا دولت تدابیری را برای اینکه بانک‌ها به دستورات بانک مرکزی و دولت عمل کنند، اندیشیده است، گفت: این موضوع به بحث نظارتی بازمی‌گردد، مدیران بانک مرکزی در این زمینه فعال شده‌اند و سازوکار‌های لازم را برای نظارت، کنترل و پایش امور بانکی فراهم کرده‌اند.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور افزود: اگر بتوانیم تصمیمات معقولی بگیریم که بانک‌ها از آنها استقبال کرده و این تصمیمات و برنامه‌ها، تکلیفی روی دوش بانک‌ها قرار ندهد و برای آنها زیانبخش نباشد تا بانک‌ها از اجرای آن امتناع نکنند، می‌توانیم شاهد اجرای بخش برنامه‌های صادره باشیم.
برنامه دولت برای مهار تورم
وی در مورد برنامه دولت برای کاهش نرخ تورم گفت: هرچه بتوانیم نسبت به تعادل بخشی در اقتصاد عمل و کاری کنیم که تولید رونق یابد و کالا و خدمات به حد کافی و حتی بیش از وضع موجود در اختیار مردم قرار گیرد قطعا روی کنترل قیمت‌ها تاثیرگذار خواهد بود. از این جهت ۳۵ مصوبه دولت در کوتاه‌مدت می‌تواند برای رفع موانع تولید کارساز باشد و منجر به افزایش تولید شود.
سخنگوی اقتصادی دولت ادامه داد: در برنامه‌های بلندمدت بهبود فضای کسب و کار انگیزه برای سرمایه‌گذاری و کمک به واحدهای تولیدی در نظر گرفته شده و در طراحی برنامه ششم توسعه زمینه افزایش تولید فراهم خواهد شد و هرچه بتوانیم به تولید بپردازیم و عرضه خدمات و کالا را به جامعه بیشتر کنیم مطمئن به کنترل قیمت‌ها خواهیم بود که در این صورت قدرت خرید خانوارها بهبود خواهد یافت همچنین برای سال ۹۳ در مدل اقتصادی‌مان که در حال طراحی آن هستیم، هدف‌گذاری‌هایی برای نرخ تورم در نظر گرفته شده است.
احیای سازمان مدیریت
وی در مورد ادغام دو معاونت ریاست جمهوری در معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور گفت: این کار در حال انجام است اما مصوبه مجلس را می‌خواهد، در عین حال کلیات این موضوع در کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تصویب شده و پس از تعطیلات مجلس برای رسیدگی به این موضوع به مجلس دعوت شدیم.
وی در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر اینکه نام معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور یا سازمان برنامه و بودجه تغییر خواهد کرد، گفت: نام سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی شاید مناسب‌تر باشد زیرا تمام برچسب‌های اموال این سازمان به این نام است بنابراین اگر نام دیگری بخواهیم برای این سازمان انتخاب کنیم هزینه‌های دیگری را دربردارد. برنامه‌ریزی به مسایل بودجه‌ای و مدیریت منابع انسانی معطوف است، هر نامی باشد مهم نیست اما آنچه متداول است و در افکار عمومی آمده، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور است.
۴ دستگاه موظف به تدوین بودجه‌ریزی عملیاتی شدند
همچنین محمد کردبچه در این هم‌اندیشی گفت که چهار دستگاه برای بودجه‌ریزی عملیاتی در سال ۹۳ انتخاب شده‌اند.
مشاور معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهوری، وزارت آموزش‌و‌پرورش در سطح مناطق، وزارت بهداشت، سازمان ثبت احوال و سازمان بهزیستی کشور در سطح مراکز توانبخشی را چهار دستگاه یادشده اعلام کرد و گفت: این چهار دستگاه باید فرم‌های مربوطه شماره یک و ۲ را تکمیل کنند.
کردبچه افزود: فرم شماره یک برآورد شاخص‌های عملکرد سال ۹۳ بر حسب برنامه و محصول (خدمت یا کالا) و فرم شماره ۲ برآورد اعتبارات هزینه‌ای و هزینه تمام شده فعالیت‌های دستگاه‌های اجرایی در سال ۹۳ است.
وی با تاکید بر اینکه لایحه بودجه سال ۹۴ کاملا مبتنی بر عملکرد خواهد بود، افزود: از سال ۸۷ روش بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد در کشور کنار گذاشته شد.
کردبچه خاطر‌نشان کرد: تا پایان بهمن‌ماه سال ۹۱ معادل هشت هزار میلیارد تومان تخصیص اعتبارات بودجه بود که در اسفندماه به یکباره به ۱۵ هزار میلیارد تومان افزایش یافت.
پاسخ معنادار عادل آذر به وزیر کار
عادل آذر نیز در حاشیه هم‌اندیشی اجرای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اخیرا وزیر کار گفته است که نرخ بیکاری اعلامی را قبول ندارم و برهمین اساس نمی‌دانم دقیقا چقدر بیکار داریم، گفت: پاسخ من به افراد و کارشناسانی که چنین نقدهایی را دارند، این است که آمارهای اعلامی مرکز آمار طبق استانداردهای بین‌المللی است زیرا ما باید پاسخگوی آنها نیز باشیم.
رییس مرکز آمار ایران افزود: در پاسخگویی به سازمان ملل تعاریف مختص به ایران کاربرد ندارد و باید تعاریف به سازمان بین‌المللی کار ملاک عمل قرار گیرد، در عین حال اعداد استخراجی ما باید قابل قیاس با اعداد سایر کشورها باشد.
وی خطاب به منتقدان گفت: منتقدان هر ساعت و هر زمانی را که برای اعلام نرخ بیکاری مدنظر قرار داشته باشند، می‌توانند محاسبه آن را در آمارهای مرکز آمار ایران کسب کنند، به عنوان مثال اگر فردی می‌گوید هشت ساعت کار باید در هفته مدنظر قرار گیرد، مرکز آمار ایران نرخ بیکاری بر اساس این رقم را محاسبه کرده است که معمولا رقم به‌دست آمده نیم درصد نسبت به ارقامی که براساس محاسبه یک ساعت کار در هفته به دست می‌آید، بیشتر است.
آذر اضافه کرد: همچنین منتقدانی که ۱۶ ساعت کار یعنی دو روز کار در هفته را مدنظر قرار می‌دهند نیز می‌توانند آمارهای مربوط به نرخ بیکاری مدنظر خود را از مرکز آمار دریافت کنند که معمولا آمارهایی که بر اساس ۱۶ ساعت کار در هفته به‌دست می‌آید، بین ۷/۰ تا ۱/۰ درصد به آمارهای یک ساعت کار در هفته افزوده می‌شود.
رییس مرکز آمار ایران ادامه داد: تمام کشورها و کشورهایی که عضو سازمان ملل هستند در حوزه تعریف کار، همین یک‌ساعت کار در هفته را مدنظر قرار داده‌اند.
آذر در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه دلیل اختلاف نرخ تورم مرکز آمار با بانک مرکزی چیست، تصریح کرد: تورم مرکز آمار تا پایان سال ۹۱ بیش از تورم بانک مرکزی بوده است. بانک مرکزی فقط تورم‌شهری را اعلام می‌کند این در حالی است که مرکز آمار تورم روستایی را نیز اعلام می‌کند.
رییس مرکز آمار ایران با بیان اینکه تورم‌شهری محاسبه شده توسط مرکز آمار نسبت به تورم‌شهری اعلام شده توسط بانک مرکزی پایین‌تر است، در پاسخ به این سوال که چرا تورم روستایی از شهری بالاتر است، گفت: افزایش قیمت به هر میزان به لحاظ ضریب بیشتر از شهرها در روستاها خود را نشان می‌دهد.
آذر در پاسخ به این سوال که آیا نرخ رشد اقتصادی ۴/۵ درصد اعلامی توسط مرکز آمار پیش از تغییر دولت آماده بود و مرکز آمار آن را اعلام نکرد، گفت: خیر، مرکز آمار اصول حرفه‌ای را رعایت می‌کند. ما یک دستگاه حاکمیتی متعلق به نظام هستیم و استقلال حرفه‌ای داریم. سوگند حرفه‌ای خورده‌ایم که ارقام صحیح باشد و به هیچ‌وجه هیچ چیزی در اعدادی که ما اعلام می‌کنیم دخیل نیست، حتی مدیریت‌ها، دولت‌ها گروه‌ها و… نیز تاثیری در نرخ‌های اعلامی مرکز آمار ندارند.
رییس مرکز آمار ایران با تاکید بر اینکه استقلال در مرکز آمار در رییس آن متبلور می‌شود، گفت: مرکز آمار به محض اینکه هر نرخی آماده شود، بلافاصله آن را اعلام می‌کند زیرا آمارهای ما جزو حساب‌های رسمی و زودرس است و از نظر حرفه‌ای موظفیم اگر عددی نهایی، آماده و کنترل شد آن را کنترل کنیم. حتی یک روز نگه داشتن اعداد زیرپا گذاشتن اصول حرفه‌ای و بی‌احترامی به مردم تلقی می‌شود.
وی ادامه داد: معمولا نرخ رشد اقتصادی نیمه دوم هر سال تا پایان سال برای سال قبل اعلام می‌شود، این نرخ امسال در نیمه اول سال اعلام شد، این در حالی است که نرخ رشد اقتصادی سال ۸۹ دو سال پس از آن اعلام شده است زیرا داده‌ها قطعی نبود.
آذر در بخش دیگری از سخنان خود اعلام کرد: تا پایان مهر‌ماه سال‌جاری نرخ بیکاری نیمه اول سال ۹۲ را اعلام می‌کنیم و هیچ‌گونه برآورد و پیش‌بینی از این نرخ ندارم زیرا پیش‌بینی خلاف اصول کار مرکز آمار است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد