تعارض منافع در بازار بورس

هشتم آذر در نشست خبری رئیس و اعضای هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام شد که اسامی مدیران متخلف بازار سرمایه پس از ایجاد سازوکاری‌ اعلام می‌شود؛ قانونی که در ادوار گذشته سازمان بورس اجرایی شدن آن ۱۳ سال زمان برد.
عظیم ثابت کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با بورس‌نیوز مطرح کرد: شفافیت و سلامت در هر کسب‌وکاری به پایایی و رشد آن کمک می‌کند. همچنین کل جامعه باید نسبت به اینکه متخلفان در حاشیه امنیت نیستند، به این جمع‌بندی و باور برسند که این دست افراد مجازات می‌شوند. اگر هم از بازار سرمایه شروع شود، در واقع یک نوع داوطلبی یا پیشرویی در مقایسه با سایر بازارها شناخته می‌شود. نکته مهم که باید به آن دقت شود، رعایت انصاف در مسائل است، یعنی دقت شود که آبروی افراد در خطر قرار نگیرد و حتما بر اساس احکام دادگاه و در صورتی ‌که تخلفی مسلم شد، باید این افشای اسامی مدیران متخلف صورت بگیرد.
وی افزود: بحث دیگری وجود دارد و آن هم سطح اهمیت این تخلفات است، به فرض اینکه تخلف انجام‌شده از سطح اهمیت بالایی از لحاظ اجتماعی و مالی برخوردار نیست و ثانیا فرد متخلف هم تا چه میزان در این تخلف سابقه داشته، پرونده‌های مشابهی داشته باشد یا خیر، تمام این موارد را برای افشای اسامی متخلفان باید مدنظر قرار داد. از طرفی بازار سرمایه به عنوان بازاری که به نسبت سایر بازارها هم شفافیت بیشتری و هم تقارن اطلاعاتی بیشتری دارد، شناخته می‌شود. همین موضوع این بازار را از دیگر بازارها متمایز می‌کند. ابزارهای نظارتی برای کسانی که قصد ورود به بازار سرمایه را دارند، یک حالت بازدارندگی دارد؛ یعنی مدیران سطوح مختلف بازار سرمایه خودبه‌خود از اینکه تمام اطلاعات‌شان در کدال قرار دارد و همه‌ عملیات آنها مشخص است، خود را ملزم به رعایت قوانین می‌دانند. به همین خاطر بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها تقارن بیشتری ایجاد می‌کند.
احتیاط در تکیه زدن به صندلی مدیریت
این کارشناس بازار سهام تشریح کرد: باید این افشاها به نحوی باشد که منجر به کوچ مدیران نشود، چراکه قوانین بازار سرمایه به گونه‌ای بوده که محدودیت‌ها در آن زیاد است، به همین جهت بسیاری از افراد تمایل ندارند در این بازار سمتی قبول کنند. در بازار سرمایه اکثرا جوان‌ترها در سطوح مدیریتی حضور دارند، چراکه افراد باتجربه و ریسک‌گریز هر سمتی را قبول نمی‌کنند. با توجه به این موضوع که افراد مجرب‌تر به ‌سختی سمت‌های مدیریتی را قبول می‌کنند، به همین خاطر در شرایط فعلی با مشکل در سطوح مدیریتی مواجه هستیم. همچنین پس از موضوع ماینینگ در شرکت بورس بسیاری از مدیران باسابقه‌تر بازار بیشتر احتیاط می‌کنند که با مشکلی مواجه نشوند.
جابه‌جایی به‌شرط رعایت الزامات بلامانع است
ثابت در بخش دیگر سخنان خود گفت: اگر تجربه و سابقه فعالیت سالم در رزومه مدیری دیده شود، به نظر من در بازارهای مالی می‌تواند جابه‌جا شود. رئیس سازمان فردی است با تجربیات مرتبط با بورس، همچنین از داخل بازار سرمایه بیرون آمده و در بخش‌های مختلف آن فعالیت داشته است و اکنون به عنوان ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت دارد. منطقی نیست پس از پایان فعالیت در این سمت این شخص نتواند در نهاد مالی دیگری فعالیت کند ولی باید مسائل حرفه‌ای‌گری، امانت‌داری و حفاظت از اسرار نهاد قبلی رعایت شود. البته که در دنیا یک سری سختگیری‌هایی وجود دارد، اشخاصی که اطلاعات مهمی را دارا هستند باید با فاصله زمانی به محل کار جدید بروند تا از اطلاعات سوءاستفاده نشود. هر اتفاقی می‌تواند کارکرد دوگانه داشته باشد. جابه‌جایی باید رخ دهد ولی یک‌سری تضامین و سختگیری‌هایی باید وجود داشته باشد تا اگر فردی از اطلاعات در جهت منافع شخصی استفاده کرد بتوان آنها را اعمال کرد.
تعارض منافع بر زمین‌ مانده است
ثابت در پایان به بورس‌نیوز گفت: یکی از مغفول‌مانده‌ترین و مهم‌ترین مسائل در کشور مربوط به تعارض منافع و حاکمیتی شرکتی است، بحث حاکمیت شرکتی و تعارض منافع در کشور به‌طور درست اجرایی نشده است. خوشبختانه در سطح بازار سرمایه مباحثی چون تضاد منافع در حال پیگیری است و راهکارهایی برای آن ارائه می‌شود. مشکلی که همه ‌جا دیده می‌شود آسان بودن ابلاغیه و نوشتن قانون بوده اما اجرایی شدن آن با موانعی روبه‌رو است. از طرفی باید دید چقدر نهاد ناظر و سیاستگذار در این قضیه جدی برخورد می‌کند. قوانین خوب نوشته، ابلاغ و تنظیم می‌شود اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد میزان پشتوانه نظارتی و عملیاتی این قوانین است.