تجاوز به عرصه یخچال‌های سیرجان با مجوز معاون میراث فرهنگی

وقتی احمدزاده کرمانی‌ به سازمان میراث فرهنگی رفت و برمسندی تکیه زد که سال‌ها بقایی و مشایی را در راس خود می‌دید، همگان انتظار تحولی جدید در این سازمان را داشتند و منتظر بودند که وی از آن کارهایی که مدیران قبلی می‌کردند، نکند که گویا آش همان آش است و کاسه هم همان کاسه.
معاون میراث فرهنگی کشور در حالی مجوز ساخت بنایی با ارتفاع ۱۱ متر را در عرصه یخچال‌های دوقلو و طبیعی سیرجان استان کرمان داده که هرگونه ساخت‌و‌ساز در داخل عرصه این اثر طبیعی و تاریخی ممنوع اعلام شده است.
یخدان‌های دو قلوی سیرجان در استان کرمان متعلق به دوره قاجار است و به عنوان یکی از یخدان‌های منحصر به فرد در کنار یکدیگر ساخته شده‌اند و توسط دیواری به هم متصل‌ هستند.
این یخچال‌ها در سال ۸۴ به شماره ۱۱۸۷۵ جزو آثار ثبت شده در فهرست آثار ملی قرار گرفت و عرصه و حریم آن مشخص و تصویب شد. با این حال در عرصه این یخچال‌ها ساختمانی دو طبقه در مالکیت شخص حقیقی وجود داشت که مالک آن تنها می‌توانست تا پایان عمر مفید، ساختمانش را نگه دارد از سوی دیگر اجازه هیچ‌گونه ساخت‌و‌سازی طبق ضوابط حریم را در آن مکان نداشت.
اما در سال ۸۷ مالک این ساختمان از سازمان میراث فرهنگی به دیوان عدالت اداری شکایت کرد با این مضمون که قصد دارد این ساختمان را تخریب کند و ساختمانی بلندتر به جای آن بسازد اما سازمان میراث فرهنگی چنین اجازه‌ای را به او نداد.
این اعتراض به آن جهت بود که طبق ضوابط عرصه این اثر، هر‌گونه اقدامی که منجر به تخریب عرصه و اعیان اثر تاریخی شود، ممنوع است.
دیوان عدالت اداری نیز موضوع اعتراض مالک را به سازمان میراث فرهنگی ارجاع داد. پس از آن جلسه‌ای با حضور اعضای کمیته فنی جرایم برای حل مشکل در عرصه یخچال‌ها تشکیل و اعلام شد که باید جلسه دیگری با حضور مقامات استانی و شهری نیز در این ارتباط برگزار شود در غیر این صورت، مسوولان استان با توجه به اعتبارات تخصیص داده شده برای تملک، باید طبق توافق دو جانبه نسبت به تملک ملک به صورت فازبندی اقدام کنند.
محل عرصه یخدان‌ها نشان می‌دهد دیواره‌ای که دو یخچال را به هم متصل کرده ادامه دارد و به ملک شخصی می‌رسد.
اما جلسه دوم هیچ‌وقت تشکیل نشد بنابراین باید طبق آنچه در جلسه آمده بود، نسبت به خرید ملک توسط استان اقدام می‌شد‌ ولی شنیده‌ها حاکی از آن است که معاون میراث فرهنگی اعلام کرده خرید این ملک در توان سازمان میراث فرهنگی نیست و تنها به دلیل روابط دوستانه با مالک این ساختمان از کمیته فنی خواسته مجوز ساخت‌و‌ساز را به مالک بدهند.
به همین منظور آذرماه سال گذشته نامه‌ای تنظیم و در آن قید شد که اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان به منظور تامین زمین معوض با توافق مالک یا خرید ملک طرف به مدت ۱۰ روز اقدام کند. همچنین در صورت انجام نشدن این مورد، مجوز ساخت‌و‌ساز و احداث بنا تا حد ارتفاع موجود اثر با نمایی کاهگلی که تقریبا ۱۱ و نیم متر است، اقدام شود.
اما از آنجایی که مهلت ۱۰ روزه تمام شد و هیچ‌وقت این زمین از سوی سازمان‌های استانی خریداری نشد، مالک اکنون می‌تواند در عرصه یخچال‌های طبیعی ثبت شده در فهرست آثار ملی برخلاف ضوابط به ساخت ساختمانی جدید با ارتفاعی هم اندازه ارتفاع یخچال‌ها اقدام کند! اما در حال حاضر اقدامی انجام نداده است چون قیمت زمین‌های این محدوده بالا رفته و مالک هنوز امیدوار است که سازمان میراث فرهنگی ملکش را خریداری کند!
اما نکته مهم اینجاست که ارایه مجوز ساخت‌و‌ساز در عرصه یک اثر تاریخی به مالک ساختمان شخصی درحالی انجام شده که برخی از کارشناسان میراث فرهنگی عنوان می‌کنند دیواری که دو یخچال دو قلو را به هم متصل کرده است، ادامه دارد بنابراین این ملک درست درجایی قرار گرفته که احتمال می‌رود یخچال سوم نیز در همان محل قرار گرفته باشد.