به جای تعطیلی کشور با دنیا تعامل کنید

«جهان‌صنعت»- کندی سرمایه‌گذاری در توسعه میادین گازی امسال بیش از سال گذشته آثار خود را نمایان کرده است. هر چند گروهی بر این باورند که دلیل بحران گازی امسال ناشی از تصمیم وزیر سابق نفت در انحلال شرکت ذخیره‌سازی گاز بوده، با این حال کارشناسان بر این باورند که شرکت ذخیره‌ساز گاز حتی در صورت کار کردن نمی‌توانست مشکل کمبود گاز کشور را حل کند.
کارشناسان بر این باورند که کندی در اجرای طرح‌های توسعه که از تحریم‌ها نشات گرفته است، باعث شده تولید به موازات مصرف رشد نکند و همین عامل باعث بحران گازی در روزهای اخیر شده است. آنها توصیه می‌کنند که اگر سرمایه‌گذاری به موقع در این حوزه انجام نشود، مشکل تامین گاز در سال‌های آینده همچنان پا‌برجاست.
مرتضی بهروزی‌فر کارشناس حوزه انرژی بر این باور است که چون اقتصاد کشور در ۳۰ سال گذشته بر مبنای اقتصاد گازسوز تعریف شده‌، مصرف گاز در کشور افزایش یافته است. او در این رابطه به ایلنا گفت: سیاست سال‌های گذشته بر این بود که نفت را راحت‌تر می‌توان صادر کرد و همچنین با توجه به قیمت پایین گاز نسبت به نفت به نفع اقتصاد کشور بود که در داخل، گاز مصرف و نفت را صادر کنیم، به این ترتیب گاز در کشور توسعه پیدا کرد و تقریبا ۷۰ درصد انرژی کشور توسط گاز تامین می‌شود و این برای کشوری که دومین دارنده ذخایر گازی دنیا است، غیرطبیعی نیست.
وی افزود: مشکل از جایی ایجاد شد که مصرف افزایش پیدا کرد اما به صورت بهینه نبود، به عنوان مثال صنایع انرژی‌بر تعریف شدند ولی از آخرین تکنولوژی روز استفاده نشد، صنعت فولاد و سیمان و مس همه انرژی‌بر هستند اما به دنبال مصرف بهینه نبودیم، مبحث ۱۹ ساختمان مربوط به ۲ دهه پیش بوده و الزام است که پوسته خارجی ساختمان عایق شود ولی این اتفاق نیفتاد. مساله این است که حتی واحدهایی که در تهران ساخته می‌شود این مقررات اجرا نمی‌شود و اگر هم اجرا شود فرمالیته و سرهم‌بندی است. راندمان تجهیزات گازسوز بسیار پایین است، در حالی که در دنیا این موضوع توسعه پیدا کرده و اکنون بخاری‌ها بالای ۹۵ درصد راندمان دارند و یا موتورخانه‌ها استاندارد نیستند، باید اصلاح شوند و از تکنولوژی قابل قبول استفاده شود.
این کارشناس حوزه انرژی تصریح کرد: در طرف عرضه هم باتوجه به تحریم‌ها ایران نتوانسته متناسب با ذخایر، توان تولید را افزایش دهد، ایران دومین دارنده ذخایر گاز است ولی فاصله با نفر اول و دوم تولیدکننده قابل مقایسه نیست، یعنی حجم تولید ما قابل مقایسه با دومین تولیدکننده گاز دنیا نیست. به عبارت دیگر نتوانستیم متناسب با ذخایرمان افزایش تولید داشته باشیم و گاز را از زیرِ زمین استخراج کنیم، مصرف اضافه شد اما عرضه اضافه نشد و امروز به ناترازی رسیده‌ایم.
وی تاکید کرد: متاسفانه به جایی رسیده‌ایم که چاره‌ای نداریم غیر از اینکه صنعت و پتروشیمی تعطیل شود زیرا باید گاز بخش خانگی تامین شود، حتی به جایی رسیده‌ایم که نیمی از کشور تعطیل می‌شود و در واقع راهکار کوتاه‌مدتی غیر از این وجود ندارد.
بهروزی‌فر گفت: باید در بخش بالادست جذب سرمایه و تکنولوژی داشته باشیم، باید افزایش تولید داشته باشیم و در بخش تقاضا و مصرف هم بهینه‌سازی کنیم که نه تنها دچار ناترازی نشویم بلکه بخش قابل توجهی از تولید را صرف صادرات کنیم که ارزآور باشد تا بتوانیم جایگاه‌مان را تثبیت کنیم.
وی بیان کرد: در کشورهایی مثل آمریکا، روسیه و حتی اروپا که اقتصاد بر مبنای گاز توسعه پیدا کرده برای مواقعی که شوک عرضه و یا تقاضا ایجاد می‌شود حجم قابل توجهی ذخیره‌سازی زیرزمینی دارند، مثلا اگر مساله‌ای در مخازن و خطوط لوله ایجاد شود و یا موج گسترده سرما و در نهایت تقاضا افزایش پیدا کند، از این ذخایر استفاده شود، یعنی باید معادل ۲۵ درصد مصرف سال ذخیره‌سازی زیرزمینی داشته باشیم اما با تمام تلاش‌هایی که طی ۱۵ سال گذشته انجام شده یکی از مهم‌ترین دلایل هم تحریم بوده که نتوانستیم تامین مالی کنیم و تکنولوژی مورد نیاز را به دست بیاوریم و از سوی دیگر شرکت‌های معتبر هم به ما کمک نکردند و نتوانستیم کاری انجام دهیم، بنابراین در کوتاه‌مدت چاره‌ای جز تعطیلی وجود ندارد.
وی تاکید کرد: در بلندمدت راهی جز حل مشکلات کشور در رابطه با جامعه جهانی نداریم. اگر این اتفاق نیفتد این مشکل سال آینده شدیدتر و بدتر خواهد شد.
بهروزی‌فر خاطرنشان کرد: اکنون زمستان سختی داریم، باتوجه به پیش‌بینی سازمان‌های هواشناسی دنیا تابستان آینده یکی از سخت‌ترین تابستان‌هایی است ثبت خواهد شد و به این ترتیب ما در تابستان ۱۴۰۲ نه تنها مشکل گاز داریم بلکه بابت تامین سوخت نیروگاه‌ها دچار چالش می‌شویم، بنابراین مشکل برق هم خواهیم داشت و از هم‌اکنون باید به فکر باشیم که مردم و صنعت دچار مشکل نشوند.