رفراندوم؛ سنگی که پاپاندرئو در چاه اروپا انداخت

نشست سران ۲۰ کشور ثروتمند و توسعه‌یافته و همچنین کشورهای دارای اقتصاد نوظهور از دیروز در شهر کن فرانسه آغاز و تا جمعه ادامه دارد.
این نشست یا به عبارت بهتر «G20 کن ۲۰۱۱» جدا از اینکه در شرایط حساس اقتصادی- مالی اروپا و به تبع آن جهان برپا می‌شود، از منظر دیگری نیز با یک بدعت همراه است به این معنا که برای نخستین‌بار از هنگام برگزاری نشست سران کشورهای بزرگ صنعتی جهان که ابتدا «G7» شناخته می‌شد و سپس به «G20» تغییر نام داد، یک روز قبل از گشایش رسمی یک گردهمایی با عنوان «B20» متشکل از روسای ۲۰ شرکت و کارخانه بزرگ جهان به عنوان دست‌گرمی یا پیش‌برنامه «G20» در شهر کن برگزار شد.
جدا از این دو مشخصه از مدت‌ها قبل فرانسوی‌ها با تمام امکانات در تلاش بودند تا G20 کن در نهایت امنیت و با بهترین شرایط ممکن برگزار شود.
در راستای این تلاش‌ها زوج «آلمان- فرانسه» به عنوان قطب بزرگ منطقه یورو توانست در آخرین نشست سران ۱۷ کشور این منطقه با زحمت تمام و رفع و رجوع‌کردن اختلاف‌نظرها رئوس برنامه G20 کن الهام گرفته از دو مساله مهم و اساسی، یعنی بدهکاری کشورها از یکسو و بحران بسیار خطرناک یونان و به تبع آن یورو از طرف دیگر به نمایندگی از اروپای متحد به طور عام و منطقه یورو به طور خاص را برای طرح و بررسی و در نهایت رسیدن به پیشنهادات و راهکارهای واقع‌بینانه آماده کند.
تا دوشنبه بعدازظهر همه چیز طبق برنامه جلو می‌رفت تا زوج «مرکل- سارکوزی» به عنوان پرچمدار اتحادیه اروپا در نشست G20 کن ضمن دفاع از طرح و برنامه‌های اروپا برای برون‌رفت از بحران، اعضای غیراروپایی و به طور خاص چین و روسیه را نسبت به عملی بودن آنها قانع و امیدوار سازد اما در نهایت اقدام یا به تعبیری «طرح رفراندوم» پیشنهادی جورج پاپاندرئو، نخست‌وزیر یونان مانند زلزله‌ای شش، هفت ریشتری چهار ستون برنامه‌های از قبل پیش‌بینی شده G20 کن را تکان داد و به گفته تحلیلگران هر آنچه «مرکل- سارکوزی» رشته بودند و اعضای منطقه یورو بر آن مهر تایید زده بودند را یکسره پنبه کرد!
سارکوزی در نخستین واکنش پس از تماس تلفنی با مرکل و جلسه اضطراری با اعضای درجه یک دولت فرانسه در یک اطلاعیه کوتاه اعلام کرد طرح کمک به یونان که شامل بخشیدگی ۵۰ درصدی بدهکاری‌های آن کشور می‌شود و توسط پارلمان اعضای منطقه یورو به تصویب رسیده، غیرقابل تغییر است و «طرح رفراندوم» در دستور کار نبوده و اعلام آن از سوی یونان قابل قبول نیست.اعلام رفراندوم آن هم درست در آستانه نشست G20 از سوی پاپاندرئو بدون تردید نوعی شانتاژ و در منگنه قرار دادن اتحادیه اروپا به ویژه منطقه یورو به حساب می‌آید.به عبارت بهتر، پاپاندرئو پس از تلاش یک‌ساله اتحادیه اروپا برای نجات یونان از ورشکستگی آن هم به قیمت فشارهای مالی زیاد بر بانک‌های فرانسه و آلمان به طور خاص و در نهایت بخشودگی ۵۰ درصدی بدهکاری‌های این کشور درست سر بزنگاه هنگامی که قرار بود اروپا در نشست G20 از طرح خود برای برون‌رفت از بحران مقابل دیگر کشورها دفاع کند با سوءاستفاده از شرایط در پی آن است که خود و حزبش را از باتلاقی که معلول سال‌ها ناکارآمدی سیاستمداران یونان است، بیرون بیاورد.بدون تردید رفراندوم بیش از آنکه عملی و راهبردی باشد، طرحی است که هر دو سوی آن شکست است؛ از یکسو و به باور تمام تحلیلگران، اکثریت مردم یونان در قبال این پرسش که کمک اروپا را مشروط به اجرای هر چه سختگیرانه‌تر سیاست ریاضت اقتصادی می‌پذیرند پاسخ منفی می‌دهند و از سوی دیگر اجرای طرح کمک به یونان و بخشودگی ۵۰ درصدی بدهکاری‌هایش مشروط و منوط به اجرای دقیق و هر چه فشرده‌تر ریاضت اقتصادی تحت نظارت اتحادیه اروپاست.
به این ترتیب می‌بینیم که به مصداق مثال معروف که یک دیوانه سنگی در چاه می‌اندازد که هزار عاقل از بیرون آوردن آن عاجز می‌مانند، جورج پاپاندرئو که خود و خانواده‌اش سال‌هاست در راس سیاست یونان جولان می‌دهند، به عنوان یک شانتاژ سیاسی و یک ترفند کاملا غیراخلاقی با پیش کشیدن طرح از پیش شکست‌خورده رفراندوم به عنوان آخرین راه‌حل بحران یونان اتحادیه اروپا و به طور خاص منطقه یورو را به لبه پرتگاهی کشانده که جهان را هم با خود خواهد برد.
آخر اینکه بسیاری از منتقدان طرح کمک به یونان که ساختار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی این کشور را برای برون‌رفت از بحران ناکارآمد می‌دانستند، اینک خود را بیش از همیشه محق می‌دانند تا با صدای بلندتر تکرار کند که «خروج آتن از منطقه یورو، برای یونان، برای اروپا و دست آخر برای جهان در شرایط کنونی یک راه‌حل منطقی به حساب می‌آید…».