نفت ارزان، محرک رشد اقتصادی در آسیا؟

اقتصادهای در حال توسعه در آسیا از پیامدهای بحران بانکی در غرب تا حد زیادی در امان مانده‌اند و نفت ارزان روسیه، محرک رشد اقتصادی آنها شده است.
پایگاه تحلیل نفتی اویل پرایس در گزارشی نوشت: ورشکستگی بانک سیلیکون‌ولی و بانک سیگنچر، سیستم بانکی آمریکا را شاید بسیار شدیدتر از آنچه گزارش‌های خبرگزاری و مقامات دولتی نشان دادند، تکان داد. ترس از بحران بانکی اجتناب‌ناپذیر بود و وقتی جانت یلن وزیر خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد سیستم بانکی سالم است، قابل باور نبود و در نتیجه قیمت نفت هم سقوط کرد.
پس از اینکه بانک «یو‌بی‌اس» مجبور شد کردیت سوئیس را برای نجات آن، خریداری کند، ترس از مشکلات فراوان در بخش بانکی آمریکا و اروپا بیشتر شد و همچنان بازارها را در چنگال خود گرفته است. با تقویت انتظارات نسبت به کندی رشد اقتصادی، به رغم این که عوامل بنیادین نشان می‌داد که قیمت‌ها باید بالاتر باشند، قیمت نفت نزول کرد و هنگامی که قیمت نفت پایین‌تر می‌رود، به نفع اقتصادهای ضعیف‌تر می‌شود.
روزنامه وال‌استریت ژورنال هفته جاری گزارش کرد در حالی که فدرال‌رزرو آمریکا، بانک مرکزی اروپا و بانک مرکزی انگلیس در موضع افزایش نرخ بهره مانده‌اند، بانک‌های مرکزی در جنوب‌شرقی آسیا تحکیم سیاست پولی را متوقف کرده یا آماده متوقف کردن آن هستند. این روزنامه به هند، مالزی، اندونزی و فیلیپین به عنوان نمونه اشاره و خاطرنشان کرد در سه ماه گذشته، قیمت نفت حدود ۱۰ درصد کاهش یافته و از اوجی که در سال گذشته داشت، حدود ۳۸ درصد کاهش پیدا کرده است.
طبق گزارش وال‌استریت ژورنال، با توجه به اینکه اقتصادهای جنوب‌شرق آسیا تا حد زیادی از هرگونه پیامد احتمالی در صورت بروز بحران بانکی در غرب مصون هستند، احتمالا از اقتصادهای توسعه‌ یافته بهتر عمل خواهند کرد. با این حال، صادرات‌‌محورترین این اقتصادها در صورت کندی بیشتر رشد کشورهای غربی، احتمالا پیامدهای نامطلوبی را تجربه خواهد کرد.
به عبارت دیگر، اقتصادهای در حال توسعه آسیایی در آستانه عملکرد بهتری نسبت به اقتصادهای توسعه ‌یافته هستند زیرا به نفت ارزان‌تر دسترسی دارند که تا حدی به دلیل تحریم‌های غرب علیه روسیه و تا حدودی به دلیل مشکلات بانکی در غرب است.
در همین بین، دولت‌های غربی با برنامه‌ریزی‌ برای ساخت نیروگاه‌های بادی و خورشیدی، به کاهش تقاضا برای نفت و گاز متمرکز شده‌اند. این ساخت‌وسازها، میلیاردها هزینه در پی داشته و ساخت زنجیره‌های تامین آنها نیز میلیاردها هزینه خواهد داشت، زیرا هم اروپا و هم ایالات‌متحده تقریبا از صفر شروع می‌کنند چرا که چین بر زنجیره‌های تامین فعلی نفوذ دارد.
وقتی صحبت از چین می‌شود، این قدرت آسیایی یکی از بزرگ‌ترین برندگان شرایط فعلی خواهد بود. چین، بزرگ‌ترین واردکننده نفت در جهان است و هرگونه روند نزولی قیمت نفت، به نفع این کشور تمام خواهد شد.
چین برای امسال نرخ رشد اقتصادی پنج‌درصدی را هدف‌گذاری کرده است و در حالی که تحلیلگران نرخ مذکور را ناامیدکننده می‌خوانند اما این نرخ در مقایسه با رشد چین در سال‌های گذشته ناامیدکننده است. به عنوان مثال، در مقایسه با نرخ رشد پیش‌بینی شده اتحادیه اروپا در سال جاری، نرخ هدف‌گذاری‌شده در چین، بسیار بالا محسوب می‌شود.
قیمت نفت برنت در زمان نگارش این مقاله کمتر از ۷۸ دلار در هر بشکه بوده و وست‌تگزاس اینترمدیت آمریکا نزدیک به ۷۰ دلار در هر بشکه است. هر چند به نظر می‌رسد ترس از سقوط بانکی شروع به فروکش کرده است اما مدتی طول می‌کشد تا بر قیمت‌ها تاثیر بگذارد.
جان کمپ مقاله‌نویس توئیتر در تائید این مطلب، اوایل هفته جاری گزارش کرد صندوق‌های تامینی، قراردادهای نفت و قراردادهای دیگر را با پیش‌بینی کمبود اعتبار و رکود پیامد آن، با سریع‌ترین نرخ در ۶ سال گذشته، رها می‌کنند.
این ترس از رکود در غرب است که از بین بردن آن دشوارتر خواهد بود. برخی تحلیلگران استدلال می‌کنند که رکود در حال حاضر هم وجود دارد. دیگران ترجیح می‌دهند در مورد تعاریف رکود و این که آیا رکود واقعا اتفاق بدی است یا خیر، بحث کنند.
با این حال، تا زمانی که این روند ادامه دارد، ترس‌ها و روندهای رشد اقتصادی، قیمت نفت را همچنان تحت فشار قرار می‌دهد تا این که عرضه به طور محسوس محدودتر شود. به نظر می‌رسد اکثر تحلیلگران انتظار دارند کمبود عرضه در نیمه دوم سال ظاهر شود.
براساس گزارش اویل پرایس، به دلیل کاهش عرضه نفت، قیمت‌ها بالاخره در مقطعی رو به افزایش خواهند گذاشت و ممکن است به طور قابل توجهی رشد کنند. با این حال، تا آن زمان، کشورهای در حال توسعه آسیا تا جایی که توانسته‌اند، نفت خام مقرون ‌به‌‌صرفه‌ را برای کمک به تقویت اقتصاد خود ذخیره کرده‌اند.