شکستی در مسیر موفقیت

«جهان‌صنعت»- انفجار موشک «استارشیپ» در نظر بسیاری از افراد یک شکست بزرگ بوده اما موسس شرکت فضایی «اسپیس‌ایکس» باور دارد این اتفاق یک موفقیت بوده است و به زودی شاهد آزمایش‌های دیگری با موشک‌های استارشیپ خواهیم بود. «ایلان ماسک» اصرار دارد این موشک سه میلیارد دلاری می‌تواند تا دو ماه دیگر دوباره به پرواز در آید اما کارشناسان می‌گویند آسیب وارد شده به سکوی پرتاب ممکن است این ماموریت را بیش از یک سال به تعویق بیندازد.
کمتر از چهار دقیقه طول کشید تا قدرتمندترین موشک جهان که یک دهه از ساختش گذشته بود پس از پرتابی تاریخی به یک گلوله آتشین تبدیل شود. استارشیپ سه میلیارد دلاری ایلان ماسک که ساخته شده تا روزی انسان‌ها را به مریخ ببرد بر فراز خلیج مکزیک در حالی که چشم جهانی به آن بود، منفجر شد. بسیاری این اتفاق را یک شکست تصور می‌کردند، اما برخلاف افکار عمومی، ماسک، اسپیس‌ایکس و حتی ناسا همگی اولین پرواز این موشک جدید را «هیجان‌انگیز» و موفقیت‌آمیز توصیف کردند. «ماسک» قول داد که دوباره طی چند ماه آینده آن را پرتاب کند.
«ایلان ماسک»، میلیاردر حوزه فناوری، انتظارات پایینی از بلند شدن موشک از روی زمین داشت و اعتراف کرد که ۵۰ درصد احتمال دارد استارشیپ منفجر شود. او بعدا اضافه کرد هر چیزی که منجر به تخریب سکوی پرتاب نشود را یک برد در نظر خواهد گرفت. با این حال، همان‌طور که اوج می‌گرفت، تماشاگران می‌توانستند ببینند که شش موتور از ۳۳ موتور بخش پایه آن خاموش یا شعله‌ور شده‌اند. پس از دو تا سه دقیقه، موشک از کنترل خارج شد و کمتر از چهار دقیقه این موشک به عمد توسط شرکت «اسپیس‌ایکس» و با استفاده از محموله‌های داخل فضاپیما منهدم شد.
نرسیدن به مدار و منفجر شدن در حین اوج گرفتن ممکن است برای بسیاری از افراد یک شکست به نظر برسد اما نه «ماسک»، نه «اسپیس‌ایکس» و نه «ناسا» و دیگر کارشناسان پرواز فضایی آن را شکست در نظر نگرفتند. اسپیس‌ایکس گفت که با آزمایشی مانند این، موفقیت از آموخته‌های ما حاصل می‌شود و آزمایش امروز به ما کمک می‌کند تا قابل اطمینان بودن استارشیپ را بهبود بخشیم، زیرا اسپیس‌ایکس به دنبال چندسیاره‌ای کردن حیات بشر است.
«کیت تایس» مهندس کیفیت سیستم‌های اسپیس‌ایکس گفت: «برج پرتاب را که تنها امید ما بود خالی کردیم.» انبوهی از کارکنان اسپیس‌ایکس که در حال تماشای پخش زنده با هم در مقر این شرکت در نزدیکی لس‌آنجلس بودند، هنگامی که موشک برج پرتاب را ترک می‌کرد و دوباره هنگامی که موشک در آسمان منفجر شد، به شدت آن را تشویق کردند.
«جان اینسپراکر»، مهندس اصلی یکپارچگی اسپیس‌ایکس، گفت که این پرواز آزمایشی داده‌های مهمی را ارائه می‌دهد که راه را برای پیشبرد آزمایشات اضافی برای شرکت هموار می‌کند.
«بیل نلسون» مدیر ناسا هم عنوان کرد: هر دستاورد بزرگ در طول تاریخ مستلزم مقادیری از ریسک محاسبه شده است، زیرا ریسک بزرگ پاداش به همراه دارد. فراتر از خود پرتاب، ماموریت آزمایشی از دستیابی به چندین هدف دیگر مانند استقرار فضاپیمای استارشیپ در فضا و ورود مجدد به جو زمین در ۶۰ مایلی سواحل هاوایی با سرعت مافوق صوت و برخورد با آب‌های اقیانوس آرام باز ماند. با این حال، بلند کردن استارشیپ و موشک پیشران جدید از زمین برای اولین بار نقطه عطف کلیدی برای اسپیس‌ایکس در فرستادن فضانوردان به ماه و در نهایت مریخ بود. «بیل نلسون»، مدیر آژانس فضایی ایالات متحده، گفت که هر دستاورد بزرگ در طول تاریخ مستلزم مقادیری از ریسک محاسبه شده است، زیرا ریسک بزرگ پاداش به همراه دارد. او افزود: منتظر همه چیزهایی هستم که اسپیس‌ایکس می‌آموزد و همچنین آزمایش پرواز بعدی و فراتر از آن.
«استارشیپ» دوباره چه زمانی پرتاب می‌شود؟
با جلوگیری از بروز فاجعه برای سکوی پرتاب، ماسک در جدول زمانی خود برای پرتاب مجدد استارشیپ خوش‌بین بوده است. او قول داده است که این کار را ظرف یک تا دو ماه پس از اینکه مهندسان اسپیس‌ایکس تمام داده‌های اولین تلاش را بررسی کردند، انجام دهد. البته باید گفت که این میلیاردر به‌طور معمول وقتی صحبت از دستیابی به اهداف باشد بیش از اندازه خوش‌بین است. با این حال، اسپیس‌ایکس چندین وسیله نقلیه استارشیپ در تاسیسات «استاربیس» خود در تگزاس در حال تولید دارد و برنامه این است که به محض آماده‌شدن، آنها را به فضا پرتاب کند. بسیاری از کارشناسان هشدار داده‌اند که مشکل این است که نه‌تنها انجام پرتاب طی چند ماه بعید است، بلکه استارشیپ ممکن است حداقل برای یک سال دیگر پرواز نکند. آنها علت این امر را این واقعیت اعلام کرده‌اند که در حالی که سکوی پرتاب توسط موشک منفجر نشده اما آسیب قابل‌توجهی دیده است که به تعمیرات گسترده نیاز دارد.
خسارت چقدر بوده است؟
اسپیس‌ایکس هنوز تصاویر پس از پرتاب «بوکا چیکا» را منتشر نکرده است، اما چندین عکس منتشر شده که نشان می‌دهد آسیب‌های وارد شده توسط ۳۳ موتور مرحله اول استارشیپ قابل توجه بوده است. وب‌سایت Spaceflight Now در توئیتی که شامل چندین عکس بود، گفت که پرتاب روز پنجشنبه یک دهانه بزرگ در بتن زیرپایه پرتاب بر جای گذاشته و افزود که این سکوی پرتاب مداری به شدت آسیب دیده است.
«جاناتان گاف»، مهندس و کارآفرین فضایی، نسبت به مدت زمانی که ممکن است این تعمیرات طول بکشد، کمی خوش‌بین‌تر بود. او گفت: من فکر می‌کنم با آسیب‌دیدگی سکو و نیاز به بازسازی زیرساخت‌های پرتاب، احتمالا دست‌کم ۷ تا ۹ ماه تا هر نوع پرواز بعدی فاصله داریم. «گاف» در شبکه‌های اجتماعی نوشت: یک سال برای رسیدن به یک پرواز کاملا مداری و موفقیت‌آمیز بسیار خوش‌بینانه بود، اما اگر از «اریک برگر»، سردبیر ارشد فضایی در وب‌سایت علمی Ars Technica بپرسید، برنامه ایلان ماسک برای پرتاب مجدد ظرف دو ماه چندان دور از ذهن نیست.
او می‌گوید: برای افرادی که ناسا را در حال فعالیت می‌بینند و نمی‌توانند شکست را بپذیرند، این مانند یک شکست به نظر می‌رسد، اما برای کسانی که کمی بیشتر می‌دانند، این یک موفقیت فوق‌العاده بود. «اسپیس‌ایکس» دو تا سه موشک دیگر آماده پرواز دارد.
با نگاهی به آینده، با پرتاب‌های بعدی، این نوع آسیب به سکوی پرتاب نباید چندان مشکل‌ساز باشد. زیرا ماسک از آن زمان فاش کرده که اسپیس‌ایکس سه‌ماه پیش شروع به ساخت یک صفحه فولادی عظیم خنک‌شده با آب قرار گرفتن زیر پایه پرتاب کرده است.
این صفحه برای اولین پرواز آماده نبود و اسپیس‌ایکس امیدوار بود بتن زیر سکوی «استاربیس» با یک پرتاب سالم بماند. با این حال، ثابت شد که اینطور نیست.
تصور اینکه این سکو مجددا در یک جدول زمانی ۱۲ ماهه قابل استفاده باشد دشوار است.
چه زمانی انسان‌ها سوار بر «استارشیپ» پرواز خواهند کرد؟
تنها زمانی که مهندسان اسپیس‌ایکس و اداره هوانوردی فدرال مطمئن شوند که استارشیپ قابل اعتماد است، مردم قادر خواهند بود سوار بر این موشک پرواز کنند. اگر سایر بخش‌های این کمپین آزمایشی خوب پیش برود، انسان‌ها ممکن است برای اولین بار طی چند سال آینده سوار بر فضاپیمای استارشیپ به فضا پرواز کنند. اولین ماموریت در حال حاضر برنامه‌ریزی شده و قرار است توسط تاجر میلیاردر آمریکایی «جارد آیزاکمن» فرماندهی شود. او پیش از این با کپسول دراگون اسپیس‌ایکس به فضا پرواز کرده است. به دنبال آن اولین پرواز به دور ماه توسط «یوساکو مائزاوا» میلیاردر ژاپنی رهبری خواهد شد. او هشت هنرمند را به عنوان بخشی از پروژه «ماه عزیز» (DearMoon) با خود خواهد برد.
تاریخ پرتاب این دو ماموریت خصوصی هنوز اعلام نشده است. اما آن‌ها و سایر پروازهای آینده استارشیپ، اکنون که این وسیله نقلیه عظیم از زمین بلند شده، کمی به تحقق یافتن نزدیک‌تر شده‌اند. ناسا همچنین می‌خواهد از نسخه‌ای از استارشیپ برای فرود فضانوردان خود روی سطح ماه استفاده کند که در حال حاضر برای سال ۲۰۲۵ به عنوان بخشی از ماموریت «آرتمیس ۳» برنامه‌ریزی شده و طی آن قرار است اولین زن و اولین فرد رنگین‌پوست بر ماه گام بردارند.
چه زمانی باید منتظر ماموریت سفر به «مریخ» باشیم؟
هدف نهایی «اسپیس‌ایکس» و «ایلان ماسک» سفر به مریخ است که شامل قرار دادن یک استارشیپ در مدار و سپس سوخت‌‌رسانی به آن با یک استارشیپ دیگر است تا بتواند به سفر خود به سیاره سرخ یا فراتر از آن ادامه دهد.
به گفته ماسک، هدف نهایی ایجاد پایگاه‌هایی در ماه و مریخ و قرار دادن انسان‌ها در مسیر تمدنی چند‌سیاره‌ای است. استارشیپ قادر است تا ۱۰۰ نفر را در سفری ۲۵۰ برابر دورتر از مسافت زمین تا ماه طی ۹ ماه به سیاره سرخ ببرد. «ماسک» و «اسپیس‌ایکس» درباره بسیاری از جزئیات مربوط به استارشیپ، از جمله تصاویری از شکل ظاهری فضای داخلی، صحبت نکرده‌اند، اما این مرد ۵۱ ساله پیش از این گفته بود که به دنبال نصب حدود ۴۰ کابین در جلوی مرحله بالایی است.
رییس «تسلا»، «اسپیس‌ایکس» و «توئیتر» اضافه کرد: ظرفیت هر کابین در حالت شلوغ، ۵ یا ۶ نفر است، اما فکر می‌کنم که در هر کابین ۲ یا ۳ نفر حضور داشته باشند و بنابراین حدود ۱۰۰ نفر در هر پرواز به مریخ می‌روند. ماسک امیدوار بود ظرف چند سال آینده به مریخ برود، اما منطقی است که در نظر داشته باشیم هر ماموریتی در مریخ با حضور انسان‌ها احتمالا در پایان این دهه یا در اوایل دهه ۲۰۳۰ انجام می‌شود.