مرمت «برج طغرل» را متوقف کنید

ایسنا-رییس انجمن صنفی مرمتگران کشور مرمت «برج طغرل» در شهرری را «غیراصولی» دانست و توقف آن را برای آسیب‌شناسی بیشتر این بنای نهصد ساله خواستار شد.
فتح‌الله نیازی به دنبال انتشار گزارش‌ها و عکس‌هایی از شیوه مرمت برج طغرل، با استناد به بررسی‌های اولیه، مرمت این برج سلجوقی که درحال انجام است را همانند «دژ رشکان» در شهرری غیراصولی دانست و اظهار کرد: برج طغرل آسیب‌های عمده‌ای دارد که باید در طرح مرمت در نظر گرفته می‌شد، اما گزارش‌ها و بررسی‌های اولیه کارشناسان نشان می‌دهد که هیچ کار پژوهشی پیش از مرمت انجام نشده است.
او اضافه کرد: این برج در حالی که با آسیب‌های طبیعی همچون زلزله و آسیب‌های غیرطبیعی به خاطر ساخت‌وسازهای غیراصولی در اطراف آن و بر اثر احداث متروی شهری مواجه شده است، باید از لحاظ سازه‌ای مطالعه می‌شد که ما تاکنون ندیده‌ایم چنین مطالعه‌ای انجام شده باشد.
رییس انجمن صنفی مرمتگران کشور با بیان اینکه برج طغرل رطوبت صعودی دارد، گفت: حدودا دهه ۸۰ مرمت‌هایی در برج طغرل انجام شد که در جریان آن برای دفع رطوبت سازه، کانال نای‌کش احداث کردند، اما این کانال‌کشی ناتمام ماند، چون مطالعه اولیه انجام نشده بود و هنگام کانال‌کشی به سرداب برج رسیدند، بنابراین کانال را متوقف کردند و کار ناتمام ماند. برای همین در ازاره‌های برج طغرل رطوبت دیده می‌شود، اما اکنون بدون در نظر گرفتن این وضعیت، درحال بندکشی آجرهای برج هستند. وقتی برج معاینه نشده، آسیب آن شناسایی نشده و درمانی پیدا نشده است، چرا چنین اثر نفیسی را بزک می‌کنید؟ چرا میراث فرهنگی برای طرح مرمت برج طغرل کمیته فنی تشکیل نداده است؟ باید شورای راهبردی کمیته فنی برای این طرح تصمیم می‌گرفت، اما بدون آنکه این فرآیند طی شود، از طریق مناقصه، مرمت یک اثر نفیس را به پیمانکاری سپرده‌اند که سوابق مرمت ندارد و معمار و باستان‌شناس است.
این کارشناس مرمت با تاکید بر ضرورت معاینه برج طغرل پیش از آغاز مرمت، اظهار کرد: براساس اظهارات کارشناسان مطلع، یکی از ناودانی‌های برج که در دهه ۸۰ ساخته شده، ایراد دارد و آب را به سمت آجرها هدایت می‌کند. وقتی یک معاینه ساده در این اثر نفیس انجام نشده و مرمت بدون داشتن طرح درحال انجام بوده، مشخص است چه فاجعه‌ای در انتظار برج طغرل خواهد بود و لازم است هرچه سریع‌تر این شیوه مرمت متوقف شود تا بنا آسیب‌شناسی شود. ما این مطالبه را، تا پیش از آنکه فاجعه‌ای رخ دهد، از طریق وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پیگیری خواهیم کرد.
نیازی گفت: نتیجه مرمت بدون آسیب‌شناسی و بررسی کارشناسی، این‌گونه می‌شود که در دهه ۸۰ چون مطالعات باستان‌شناسی در برج طغرل انجام نشده بود، هنگام احداث کانال نای‌کشی به سرداب برخورد کردند، در حالی که اصلا نمی‌دانستند این برج سرداب دارد. آن همه هزینه و وقت صرف شد و دست آخر هم کانال نای‌کشی را نیمه‌کاره رها کردند و الان هم دفع رطوبت در برج طغرل انجام نمی‌شود.
او در عین حال که مرمت دژ رشکان را زیر سوال برد و آن را نیز غیراصولی دانست، درباره روش انتخاب پیمانکاران مرمت اظهار کرد: در این سال‌ها مرمت‌ها معمولا به پیمانکارانی سپرده شده که براساس امتیازهای سازمان برنامه و بودجه گریدبندی شده‌اند. انجمن صنفی مرمتگران از سال گذشته با این سازمان مکاتبه داشته و شیوه‌نامه‌ای را تهیه کرده که بر آن اساس درجه‌بندی پیمانکاران مرمت انجام شود، چون با قواعد موجود حتی یک معمار و باستان‌شناس هم می‌تواند گرید بگیرد و مرمت بنای نفیسی که حدود ۹۰۰ سال قدمت دارد را عهده‌دار شود. لازم است شیوه واگذاری مرمت آثار تاریخی تغییر کند.
برج آرامگاه طغرل در شرق قبرستان ابن‌بابویه در شهر ری واقع شده که از آثار بر جای‌مانده از دوره سلجوقیان است.