30 - 08 - 2023
سیطره هوش مصنوعی بر جهان
فناوریهای جدید انقلاب صنعتی چهارم همچون هوش مصنوعی، محاسبات ابری و فناوری روباتیک، شیوه زندگی، یادگیری و کسبوکارها را با سرعتی بیسابقهای در تاریخ بشر تغییر داده است. این تغییرات در راستای تغییر چشماندازهای سیاسی و بیثباتی محیطی نشان میدهد که اکنون بیش از هر زمان دیگری رهبران به ابزارهایی برای درک آینده و برنامهریزی برای آن نه در بازه بلندمدت، بلکه برای دورههای کوتاهتر هم نیاز دارند. امروزه علوم و فنون با شتابی روزافزون همه جنبههای زندگی بشر را درنوردیده است. میتوان ادعا کرد سرعت یافتن تحولات فناوری، به ویژه در چند دهه اخیر، زندگی انسان را بهطور کلی متحول کرده و فناوری را به بخش جدانشدنی زندگی روزمره تبدیل کرده است. موفقیت در جهان کنونی بهطور آشکار به استفاده از تکنولوژی وابسته است. مهمترین تفاوت دنیای امروز با گذشته، سرعت تحولات تکنولوژیک عنوان شده که با تغییر در قلمرو بهکارگیری تکنولوژی همراه است. علم و تکنولوژی با رشد فزاینده و جهانشمول خود به عنوان عامل اساسی در فرآیند رشد و توسعه و نیرومندترین تحول و پیشرفت اقتصادی جوامع بشری به حساب میآید. باتوجه به قابلیتهای این صنعت ارزیابی محصولات این حوزه همواره باید مورد توجه قرار گیرد و به صورت مستمر پایش شود. لذا در این نوشتار با استناد به گزارش مجمع جهانی اقتصاد، ۱۰ تکنولوژی برتر نوظهور در سال ۲۰۲۳ مورد بررسی قرار گرفته است.
روششناسی
اولین نسخه گزارش مجمع جهانی اقتصاد درخصوص معرفی تکنولوژیهای نوظهور در سال ۲۰۱۱ منتشر شد. شناسایی این فناوریها، مزایای فراوانی در بهبود کیفیت زندگی بشر ایجاد کرده است. به عنوان مثال ابزار دقیق برای مهندسی ژنتیک ۹ CRISPR- Cas در سال ۲۰۱۵ معرفی شد، پنج سال بعد این تکنولوژی برنده جایزه نوبل علمی شد و درحال حاضر برای ایجاد محصولات مقاوم در برابر حشرات و خشکسالی در سراسر جهان استفاده میشود. همچنین واکسنهای مسنجر ریبونوکلئیک اسید که در گزارش سال ۲۰۱۷ مجمع جهانی اقتصاد معرفی شدند، به عنوان ماده اصلی در ساخت اکثر واکسنها برای مقابله با کووید۱۹ مورد استفاده قرار گرفته و از زندگی انسانها محافظت کردند. مجمع جهانی اقتصاد در یازدهمین سال ارائه گزارش ۱۰ فناوری نوظهور برتر در سال ۲۰۲۳ که قرار است تاثیر مثبتی بر جامعه طی سه تا پنج سال آینده داشته باشند را براساس دیدگاههای بیش از ۹۰ کارشناس در ۲۰ کشور از سراسر جهان معرفی میکند. گزارش مزبور شامل ارزیابی کیفی از نحوه تاثیرگذاری هر فناوری بر مردم جهان، کره زمین، رفاه، صنعت و برابری است.
اگر فناوریهای نوین معرفیشده در این گزارش، بهطور صحیح طراحی و اجرا شوند، این قدرت را دارند که صنایع را متحول کنند، اقتصاد را رشد دهند، زندگی را بهبود بخشند و از کره زمین محافظت کنند. شناسایی این فناوریها میتواند به عنوان یک ابزار قدرتمند برای رهبران کسبوکار و سیاستگذاران عمل کند تا پتانسیل تحول فناوریهای نوظهور را نشان داده و به پذیرش فراگیر آنها کمک کنند. فناوریهای پیشنهادی به منظور تهیه فهرست تکنولوژیهای نوظهور در سال ۲۰۲۳، ازطریق نظرسنجی توزیعشده در گروههای راهبردی و شبکههای تخصصی و همچنین جامعه مبتکر مجمع جهانی اقتصاد از دسامبر ۲۰۲۲ تا ژانویه ۲۰۲۳ جمعآوری شده است.
باتریهای انعطافپذیر
باتوجه به توسعه فناوریهایی نظیر صفحههای نمایش رایانهای با قابلیت چرخش و همچنین لباسهای هوشمند به نظر میرسد که آینده الکترونیک بهطور فزایندهای با سرعت خیرهکنندهای در حال پیشرفت و محبوبیت بوده و این امر در اثر انقلابهایی است که این فناوری در صنعت تکنولوژی ایجاد کرده است. توسعه سریع دستگاههای پوشیدنی، لوازم الکترونیکی انعطافپذیر و نمایشگرهای خمشونده نیازمند منابع انرژی متناسب با پویایی این سیستمهاست. باتریهای سفت و سخت سنتی که امروزه مردم از آن استفاده میکنند بهزودی جای خود را به باتریهای انعطافپذیر ساختهشده از مواد سبک وزن میدهند. باتریهای انعطافپذیر در حال حاضر به دلایل مختلفی طراحی میشوند؛ این باتریها قابل شارژ بوده و شامل سیستمهای لیتیوم-یون یا روی کربن هستند که روی کلکتورهای جریان پلیمری رسانا قرار میگیرند و رسانایی و انعطافپذیری را افزایش میدهند. الکترود باتریهای انعطافپذیر را میتوان با لایههای انعطافپذیر، از جمله مواد مبتنی بر کربن مانند گرافن، الیاف کربن یا پارچه، پوشانده یا حتی روی آنها چاپ کرد.
باتریهای انعطافپذیر در زمینههای مختلفی از جمله دستگاههای پزشکی پوشیدنی، حسگرهای زیست پزشکی، نمایشگرهای انعطافپذیر و ساعتهای هوشمند کاربرد دارند. باتریهای انعطافپذیر در بخشهای مرتبط با سلامت میتوانند دادهها را به صورت بیسیم به ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی منتقل کنند و نظارت از راه دور بیمار را تسهیل کنند. علاوهبر این، باتریهای انعطافپذیر مورد استفاده در ژاکت، پیراهن یا سایر لباسها، برای تامین انرژی الکترونیکی سیستمهای گرمایش داخلی و همچنین نظارت بر سلامت مورد نیاز خواهند بود. انتظار میرود بازار باتریهای انعطافپذیر در سالهای آینده با سرعت چشمگیری گسترش یابد. پیشبینی میشود بازار جهانی باتریهای انعطافپذیر از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۷ با نرخ رشد مرکب سالانه حدود ۲۳ درصد به میزان ۵/۲۴۰ میلیون دلار رشد کنند. از آنجایی که تقاضای بازار برای فناوریهای پوشیدنی همچنان در حال رشد است، آینده باتریهای انعطافپذیر امیدوارکننده و پیشرفتهای بیشتری نیز محتمل است. مانند تمام باتریها، یکی از موانعی که باید بر آن غلبه کرد، دفع و بازیافت ایمن این نوع از باتریهاست که باید با توسعه فناوری و کاربردهای مرتبط با آن انجام شود. انتظار میرود پیشرفتهای انقلابی در فناوریهای باتریهای انعطافپذیر و صنایع همراه آنها برای سالهای آینده ادامه یابد. چندین شرکت بهطور فعال در حال توسعه و تجاریسازی فناوری باتریهای انعطافپذیر هستند که از میان آنها میتوان به LG Chem ، Apple، Samsung، Nokia اشاره کرد.
هوش مصنوعی خلقکننده
هوش مصنوعی مولد نوع قدرتمندی از هوش مصنوعی است که میتواند با یادگیری الگوهای موجود در دادهها، با استفاده از الگوریتمها و روشهای پیچیده یادگیری با الهام از مغز انسان، محتوای جدید و بدیع ایجاد کند. در حالی که هوش مصنوعی خلقکننده در حال حاضر بر تولید متن، برنامهنویسی کامپیوتری، تصاویر و صدا متمرکز است. این فناوری را میتوان برای اهداف مختلفی از جمله طراحی دارو، معماری و مهندسی نیز به کار برد. مهندسان ناسا در حال حاضر با استفاده از سیستمهای هوش مصنوعی میتوانند ابزارهای سبک وزنی را برای پروازهای فضایی ساخته و عملکرد ساختاری را بهبود بخشند.
فناوریهای مولد هوش مصنوعی ممکن است حتی بر صنعت غذا و طراحی اشیا از مبلمان گرفته تا لوازم خانگی، تاثیر بگذارد. در تحقیقات علمی، مدلهای مولد میتوانند پیشرفتهای مربوط به این حوزه را با بهبود طراحی تجربی، شناسایی روابط بین عناصر داده و ایجاد نظریههای جدید تسهیل کنند. به عنوان مثال، الگوریتمهای هوش مصنوعی اخیرا توسعهیافته، میتوانند یک فرمول ریاضی را به انگلیسی ساده ترجمه کنند یا با تجزیه و تحلیل دادههای فعالیت مغز انسان نقاشیهایی از اشیایی را که در ذهن دارند، تولید کنند.
دانشآموزان و جامعه دانشگاهی بیشتر از هوش مصنوعی مولد استفاده و این فناوری را در شیوههای آموزشی خود ادغام میکنند. با استفاده صحیح از فناوری مزبور میتوان با ایجاد برنامههای درسی شخصیسازیشده مهارتهای دانشآموزان و پیشرفت آنها را افزایش داد. این فناوری تفکر انتقادی را تقویت، خلاقیت را تحریک و ایدههای بدیع را به کار میگیرد. در محیط کار نیز، استفاده از مدلهای زبان مبتنی بر هوش مصنوعی مانند ChatGPT یا جانشینهای آن میتواند بهرهوری را افزایش داده و کیفیت خروجی را بهبود بخشد، علاوهبر این وظایف انسانی را در جهت تولید ایده و ویرایش به جای پیشنویس اولیه بازسازی کند. تازهترین پیشرفتها در این صنعت شامل سیستمهای هوش مصنوعی مستقلی است که میتواند تصمیمات مهمی گرفته یا اقدامات مهمی انجام دهد. به عنوان مثال، AutoGPT یک برنامه هوش مصنوعی مستقل است که از مدل زبان GPT-4 استفاده میکند. AutoGPT میتواند بهطور خودکار یک هدف شناساییشده توسط کاربر را با تقسیم هدف به وظایف کوچکتر و استفاده از ابزارهایی مانند جستوجوهای اینترنتی یا فناوری تبدیل متن به گفتار انجام دهد.
سوخت پایدار برای هوانوردی
هوانوردی سالانه ۲ تا ۳ درصد از انتشار ۲ CO جهانی را به خود اختصاص میدهد و انتظار بر این است که بین سالهای ۲۰۲۲ تا ۲۰۵۰ میزان انتشار این گاز به ۳۹ گیگاتن برسد. در حالی که استفاده از وسایل نقلیه الکتریکی برای حملونقل زمینی به سرعت در حال افزایش است، صنعت هوانوردی با کربنزدایی دستوپنجه نرم میکند، زیرا برای پروازهای با مسافت طولانی، سوختهای پرانرژی مورد نیاز است. علاوهبر این، قیمت بالای جایگزینی هواپیما به این معناست که ناوگان فعلی برای چندین دهه فعال باقی میماند و هواپیماهای برقی یا هیدروژنی ممکن است برای پروازهای طولانیمدت قابل استفاده نباشند. پس راهکاری که به تغییرات مقیاس بزرگ در زیرساختها و تجهیزات هوانوردی فعلی نیاز ندارد، سوخت پایدار هوانوردی تولیدشده از منابع زیستی (مانند زیست توده) و غیرزیستی (مانند ۲ CO) است. همراه با سایر استراتژیهای کربنزدایی، از جمله کارایی عملیاتی در سراسر سیستم، فناوریهای جدید، سوخت پایدار هوانوردی باید صنعت خطوط هوایی را به سمت کاهش انتشار کربن در دهههای آینده سوق دهد.
امروزه سوخت پایدار هوانوردی کمتر از یک درصد تقاضای سوخت جت جهانی را تشکیل میدهد، اما این میزان باید تا سال ۲۰۴۰ به ۱۳ الی ۱۵ درصد افزایش یابد تا صنعت هوانوردی تا سال ۲۰۵۰ در مسیر صفر خالص قرار گیرد. خطوط هوایی، تولیدکنندگان و شرکتهای سوخت بهطور شبانهروزی برای رسیدن به این سطح تلاش میکنند. خوشبختانه سوخت پایدار هوانوردی، تولید شده از مواد خام بیوژنیک با استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر بهطور پیوسته در حال افزایش است. براساس گزارش انجمن بینالمللی حملونقل هوایی، تولید سوخت پایدار در سال ۲۰۲۲ به حداقل ۳۰۰ میلیون لیتر رسیده که تقریبا سه برابر تولید در سال ۲۰۲۱ است.
همچنین انجمن تست و مواد آمریکا سوخت پایدار هوانوردی را برای ترکیب تا ۵۰ درصد با سوخت جت معمولی مبتنی بر نفت تایید کرده است. اولین سوختی که توسط انجمن مزبور در سال ۲۰۰۹ تایید شد، سوختی است که با تبدیل گاز سنتز (مخلوطی از مونوکسیدکربن و هیدروژن) به هیدروکربن از طریق یکسری واکنشهای شیمیایی تولید میشود. دومین سوخت پایدار تاییدشده مربوط به سال ۲۰۱۱ است که از روغن گیاهی و چربی حیوانی تولید شده است. میکروارگانیسمهای مهندسی متابولیک که میتوانند زیستتودههای فراوان و غیرخوراکی را تجزیه کنند، میتوانند بهطور بالقوه وابستگی به روغنهای گیاهی و چربیهای حیوانی را کاهش دهند.
فاژهای طراح
تعداد میکروبهایی که در سطح و درون بدن انسان زندگی میکنند با تعداد سلولهای انسان، برابر و حتی ممکن است بیشتر از آن باشد. اجتماع میکروبهایی که یک موجود زنده در خود نگه میدارد، میکروبیوم آن نامیده میشود و میکروبیومهای انسان، حیوانات و گیاهان نقش مهمی در سلامت این موجودات دارند. پیشرفتهای اخیر به مهندسی میکروبیوم اجازه میدهد تا به رفاه انسان و بهرهوری کشاورزی کمک کند. کلید این مهندسی، فاژها هستند؛ ویروسهایی که بهطور انتخابی انواع خاصی از باکتریها را آلوده میکنند. به محض عفونت، فاژ اطلاعات ژنتیکی خود را به باکتری تزریق میکند. با استفاده از ابزارهای زیستشناسی مصنوعی، اطلاعات ژنتیکی فاژها را میتوان مجددا برنامهریزی کرد تا باکتریهای آلوده مجموعهای از دستورالعملهای ژنتیکی مهندسی شده زیستی را اجرا کنند. دانشمندان با فاژهای مهندسیشده زیستی میتوانند عملکرد یک باکتری را تغییر دهند و باعث شوند که یک مولکولدرمانی تولید کند یا به عنوان مثال به یک داروی خاص حساس شود. از آنجایی که فاژها معمولا فقط یک نوع باکتری را آلوده میکنند، گونههای باکتریایی منفرد در میکروبیوم پیچیده را میتوان هدف قرار داد.
فاژهای طراح، پتانسیل درمان بیماریهای مرتبط با میکروبیوم مانند سندرم همولیتیک اورمیک (HUS )را دارند. این سندرم یک بیماری نادر، اما جدی است که بر کلیهها و عملکردهای لخته شدن خون اثر میگذارد و توسط گونه خاصی از باکتریهای اشریشیاکلی ایجاد میشود. مطالعات حیوانی نشان داد که تجویز این فاژهای طراح بهطور قابلتوجهی حضور سویه ایجادکننده اشریشیاکلی سندرم همولیتیک اورمیک را در میکروبیوم و علائم این سندرم را کاهش داد. این رویکرد اخیرا توسط سازمان غذا و داروی آمریکا به عنوان «داروی یتیم» معرفی شد و آن را وارد مرحله آزمایشهای بالینی کرد.
متاورس برای سلامت روان
جراح کل آمریکا، رییس عملیاتی خدمات بهداشت عمومی و سخنگوی ارشد مسائل بهداشت عمومی در دولت فدرال، اخیرا درخصوص یکی از مبرمترین مسائل بهداشت عمومی کشور در زمان حال اعلام جنگ کرده است. وی معتقد است که استفاده بیش از حد از صفحه نمایش و رسانههای اجتماعی بهزیستیروانی را کاهش میدهد، اما در صورت استفاده مسوولانه میتواند بهزیستی را نیز افزایش دهد. زمان صرفشده روی صفحه نمایش برای ایجاد ارتباطات در فضاهای مجازی مشترک ممکن است به بحران رو به رشد سلامت روان، دامن بزند.
فضاهای اشتراکی مجازی، محیطهای دیجیتالیای هستند که در آن افراد میتوانند به صورت حرفهای و اجتماعی تعامل داشته باشند. آینده این فضاها معمولا متاورس نامیده میشود و شامل فضاهای اشتراکی مجازی تقویتشده با واقعیتافزوده یا واقعیت مجازی (VR/AR) است. همانطور که در حال حاضر چندین پلتفرم مجازی مشترک وجود دارد، احتمالا متاورسهای متعددی نیز وجود خواهند داشت که از نظر هدف و سطح اثرگذاری متفاوت هستند.
بحران سلامت روانی که قبل از همهگیری کرونا وجود داشت، به سطوح بیسابقهای افزایش یافته و شرایط را برای درمان سلامت روانی با استفاده از متاورس فراهم کرده است. تعداد ارائهدهندگان سلامت روان برای مقابله با بحران در حال تشدید، اصلا کافی نیست و در آمریکا یک فرصت برای خدمات بهداشت روانی از راه دور برای مقابله با این کمبود در دست اقدام است. یک زیرساخت فناوری مبتنی بر سلامت روان از تمام جنبههای سلامت روان پشتیبانی میکند: پیشگیری، تشخیص، درمان، آموزش و تحقیق.
پلتفرمهای بازی در حال حاضر برای درمان سلامت روان مورد استفاده قرار میگیرند. چنین پلتفرمهایی نهتنها مشارکت بیمار را افزایش میدهند، بلکه به بیاعتنایی به ویدئویی برای درمان افسردگی و اضطراب ایجاد کرده است. به عنوان مثال، شرکت دیپ ول بازیهای ویدئویی را برای درمان افسردگی و اضطراب ایجاد کرده است. استودیوی ایکس باکس نینجا تئوری که در بریتانیا مستقر است، آگاهی از سلامت روان را در بازیهای بازار انبوه گنجانده و قصد دارد با پروژه Insight خود، درمان را گسترش دهد.
سنسورهای پوشیدنی گیاهی
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) بیان میکند که تولید غذا در سطح جهانی در سال ۲۰۵۰ باید حدود ۷۰ درصد افزایش یابد. نوآوریهای فناوری در کشاورزی، گامی کلیدی در جهت مقابله با این تشدید ناامنی غذایی و بهبود امنیت غذایی جهان خواهد بود. نظارت بر محصولات زراعی در حالت سنتی و قدیمی از طریق آزمایشهای خاک و بازرسیهای بصری که هر دو گران و زمانبر هستند، صورت میپذیرد. پیشرفتهای تکنولوژیکی اخیر، سهولت نظارت بر محصولات را بهبود بخشیده و کشاورزان را قادر میسازد تا شرایط محصول را در مقیاس بزرگتر بررسی کنند. طی دهههای گذشته، سلامت زمینهای کشاورزی با استفاده از دادههای ماهوارهای با وضوح پایین پایش شده است. اکنون پهپادها و تراکتورهای مجهز به حسگر میتوانند اطلاعات با وضوح بالاتر در مورد شرایط محصول را ارائه کنند. حسگرهای پوشیدنی گیاهان نویدبخش بهبود سلامت گیاهان و افزایش بهرهوری کشاورزی هستند. این حسگرها دستگاههای کوچک و غیرتهاجمی هستند که میتوانند برای نظارت مداوم بر دما، رطوبت و سطوح مواد مغذی به گیاهان زراعی متصل شوند. دادههای حسگرهای گیاهی میتوانند عملکرد را بهینه کرده، مصرف آب، کود و آفتکش را کاهش داده و علائم اولیه بیماری را تشخیص دهند.
دو شرکت به نامهای Growvera و Phytech بهطور مستقل حسگرهای سوزنی کوچکی را توسعه دادهاند که برای اندازهگیری تغییرات مقاومت الکتریکی، وارد برگها یا ساقههای گیاه میشوند. دادهها به صورت بیسیم به رایانه یا دستگاه تلفن همراه منتقل شده و در آنجا برای ایجاد بینش دقیق در مورد سلامت گیاه تجزیه و تحلیل میشوند. بنابراین کشاورزان میتوانند محصولات را در زمان واقعی نظارت کرده و مداخلات دقیقی را برای تنظیم آبیاری یا کوددهی جهت تنظیم سطوح رطوبت یا دادههای مواد مغذی براساس نیازهای خاص گیاهان انجام دهند.
اومیکس فضایی
بدن انسان از حدود ۳۷/۲ تریلیون سلول تشکیل شده است. سوال مهم این است که چگونه همه آنها با هم کار میکنند تا ما را زنده و سالم نگه دارند؟ اومیک فضایی میتواند پاسخی به محققان ارائه دهد. این روش نوظهور با ترکیب تکنیکهای تصویربرداری پیشرفته با ویژگی و روح توالییابی DNA، نقشهبرداری را در سطح مولکولی امکانپذیر میکند. فناوری مزبور فضایی فراهم میکند تا معماری سلولی و رویدادهای بیولوژیکی که قبال قابل مشاهده نبودند با جزئیات بیسابقهای مشاهده شوند.
نسل جدیدی از «اطلسهای سلولی» در سطح مولکولی به لطف اومیکس فضایی در حال توسعه هستند که جزئیات بیشماری از فرآیندهای بیولوژیکی را که در انسان و سایر گونهها اتفاق میافتد، نشان میدهد. اومیکس فضایی برای اکتشافات درمانی نیز مناسب است. مثلا با تحریک یکسری از نورونها در نخاع موشهای فلج، موجب بهبود حرکت و سرعت موشهاشده و همچنین برای کشف مکانیسم بیماریهای پیچیده مانند آلزایمر و آرتریت روماتوئید مناسب شناخته شده است. نیاز به دموکراتیک کردن و گسترش فناوریهای اومیکس فضایی ضروری است. ارزش کل بازار فناوری مزبور در سال ۲۰۲۱ حدود ۶/۲۳۲ میلیون دلار بوده و پیشبینی میشود در سال ۲۰۳۰ به ۲/۵۸۷ میلیون دلار برسد. ۸۹ درصد بازار در سال ۲۰۲۰ را مراکز تحقیقاتی آکادمیک و ترجمه تشکیل میدادند. بازار این فناوری در حال گسترش است و صنایع دارویی و بیولوژیکی را نیز دربر خواهد گرفت.
تجهیزات عصب منعطف
در سالهای اخیر، رابطهای مغز و ماشین گسترش یافته و تصورات جمعی را در مورد قدرت و پتانسیل کنترل یک روزه ماشینها با افکار برانگیختهاند. BMI اجازه میدهد تا سیگنالهای الکتریکی که مغز تولید میکند توسط سختافزار حسگر گرفته شود. الگوریتمها این سیگنالهای الکتریکی را به دستورالعملهایی تبدیل میکند که کامپیوتر میتواند آن را بفهمد و اجرا کند. سیستمهای شبه BMI در حال حاضر برای درمان بیماران مبتلا به صرع و همچنین در پروتزهای عصبی اندامهای مصنوعی از الکترودهایی برای ارتباط با سیستم عصبی استفاده میشوند.
با وجود موفقیتهای اولیه، چالشهایی در این حوزه وجود دارد. این ایمپلنتها از مواد سخت مانند تراشههای داخل لپتاپ یا تلفن ساخته شدهاند و انعطافی ندارند و نمیتوانند خم بشوند. از این رو در طولانیمدت باعث ایجاد زخم و ناراحتی قابلتوجهی میشوند. اخیرا محققان مدارهای رابط مغزی را روی مواد زیست سازگار تولید کردهاند که نرم و انعطافپذیر هستند، زخم را کاهش داده و درک عمیقتری از شرایط عصبی در بیماریهایی مانند زوال عقل و اوتیسم ارائه میدهند. فناوری مذکور در سالهای آینده نیز، در دستگاههایی قابل کاشت، مانند ضربان سازهای قلبی، میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
با نگاهی به آینده، پیشرفتهای اخیر صورتگرفته در تولید مواد و چاپ مدارهای نرم میتواند فناوریهای انعطافپذیر BMI را بهبود بخشد و در نهایت منجر به واسط واقعی انسان و هوش مصنوعی شود. مانند بسیاری از فناوریهای نوظهور، مسائل اخلاقی گستردهای باید قبل از اجرای گسترده این رابطها در نظر گرفته شود. نتایج بالقوه باید با پذیرش و اعتماد عمومی متعادل شود. علاوه بر این، با توجه به ماهیت حساس دادههای مشتقشده از مغز، دستورالعملهای استفاده از حریم خصوصی و نحوه استفاده از این دادهها باید در کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت مشخص شود.
محاسبات پایدار
در حالی که زمین با یک بحران زیستمحیطی مواجه است، به نظر میرسد اتکا به مراکز دادهای قدیمیتر نقش چندانی در کاهش میزان آلایندهها نداشته باشد. مراکز دادهای که جستوجوهای گوگل، ایمیل، متاورس، هوش مصنوعی و بسیاری دیگر را تسهیل میکنند، حدود یک درصد از کل برق تولیدشده در سطح جهان را مصرف میکنند و این مقدار با افزایش تقاضا برای خدمات داده در طول زمان افزایش پیدا میکند. در حال حاضر هیچ مرکز «داده سبز» وجود ندارد، اما به مرور رویای داشتن یک مرکز داده سبز یا مرکز دادهای با مصرف انرژی صفر با فناوریهای نوظهور و روشهای نوآورانه امری محال نخواهد بود.
به عنوان مثال در مسائل مدیریت گرما، سیستمهای خنککننده مایع در حال توسعه هستند و شهر استکهلم در حال اجرای پروژههایی برای مهار گرمای تلفشده در مراکز داده برای گرم کردن خانهها است. همچنین هوش مصنوعی برای تجزیه، تحلیل و بهینهسازی مصرف انرژی در زمان استفاده میشود و کارایی را بدون به خطر انداختن عملکرد به حداکثر میرساند.
شرکت DeepMind با مدیریت انرژی مبتنی بر هوش مصنوعی به کاهش ۴۰ درصدی مصرف انرژی در مراکز داده گوگل دست یافته است. دستیابی به مراکز داده با انرژی صفر خالص نیازمند رویکردهای نوآورانه، فناوریهای جدید، ذخیرهسازی و مدیریت برق است. با توجه به موج نوآوریهای نوین و سرمایهگذاری در این حوزه، میتوان نسبت به آینده این فناوری خوشبین بود.
مراقبتهای بهداشتی تسهیلشده توسط هوش مصنوعی
نواقص سیستمهای بهداشتی در سراسر جهان در روزهای اولیه همهگیری کووید ۱۹ و با افزایش حجم کار بسیاری از بیمارستانها به شدت آشکار شد. برای مقابله با این ویروس تمامی تیمهای دانشگاهی و دولتی دست به دست هم دادند تا با ادغام هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی برای این مدل همهگیریهای قریبالوقوع کاری انجام دهند. در دریافت خدمات پزشکی در سراسر جهان نابرابری وجود دارد و هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و تجزیه و تحلیل دادهها بهطور چشمگیری دسترسی بیمار به درمانها را بهبود میبخشد. تاثیر مراقبتهای بهداشتی مبتنی بر هوش مصنوعی میتواند در کشورهای در حال توسعه که اغلب فاقد زیرساخت و پرسنل برای ارائه خدمات بهداشتی به بسیاری از جمعیت خود هستند، عمیقتر باشد. در هند که جمعیتی بالغ بر ۴/۱ میلیارد نفر دارد، دولت رویکرد مبتنی بر هوش مصنوعی را برای افزایش دسترسی پزشکی به کار گرفته است. دولت هند شرایطی را برای پزشکان ایجاد کرده تا از طریق فناوریهای از راه دور و با رعایت حریم خصوصی بیماران کارهای درمانی خود را انجام دهند.
علاوه بر محافظت از حریم خصوصی دادهها و جمعآوری دادههای با کیفیت مورد نیاز برای تولید این بینشها، باید چالشهای دیگری مانند پیادهسازی رویکرد مراقبتهای بهداشتی مبتنی بر هوش مصنوعی شامل تقویت پذیرش عمومی و پذیرش جهانی چنین فناوریهایی، اطمینان از انطباق بیماران و رسیدگی به نگرانیهای احتمالی امنیت ملی مورد توجه قرار گیرد. مراقبتهای بهداشتی مبتنی بر هوش مصنوعی طی سه تا پنج سال آینده به نفع سلامت انسان، به ویژه در جوامع محروم، فراگیرتر خواهند شد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد