مزایای اقتصادی «مکران»

گروه حمل‌و‌نقل- اهمیت توسعه سواحل مکران از سال ۱۳۸۷ که برای نخستین بار توسط رهبر معظم انقلاب مطرح شد، همواره مورد بحث بوده و همه مسوولان هم به این موضوع پرداختند و نقش آن در توسعه اقتصاد ملی و اثرات آن مورد بررسی قرار گرفته است. در حال حاضر در سواحل مکران برنامه‌های دولت به منظور رشد اقتصادی کلان کشور در حال انجام است.
یکی دیگر از اولویت‌های لایحه برنامه هفتم توسعه اقتصاد دریامحور است که باید سالی یک واحد درصد به سهم اقتصاد دریا از اقتصاد ملی اضافه شود. لازمه این اهداف سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها مانند بندرگاه، توسعه شبکه ریل، جاده و فرودگاه و همچنین سرمایه‌گذاری مشترک در سواحل مکران شامل منطقه جنوب شرق کشور است.
براساس برنامه هفتم که بنا شد تا هر سال یک واحد درصد به اقتصاد دریا اضافه شود و در پایان پنج سال سهم آن از اقتصاد ملی ۷ درصد شود و این الزاماتی دارد. به نظر می‌رسد دولت برنامه‌ها و اهداف خوبی در نظر دارد، مانند افزایش رشد اقتصاد سالی ۸ درصد شود، اما چگونه این محقق می‌شود؟ نیاز به این دارد که سالی ۲۸۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شود تا رشد ۸ درصدی محقق شود، اما پول نیست و در نتیجه رشد هم محقق نمی‌شود. بحث بعدی ظرفیت است که دولت ناگزیر است، جایگاه خود را در اقتصاد منطقه‌ای و زنجیره اقتصاد جهانی هم در زمینه تولید و هم در تجارت پیدا و ارتقا دهد.
تاکید مقام معظم رهبری بر اقتصاد دریامحور
اگر یک بررسی انجام شود ایران از پتانسیل چهارراه حمل‌ونقل، لجستیک و هاب منطقه برخوردار است، اما برخی کشورهای همسایه بخشی از این ظرفیت را از ما گرفته‌اند و تنها چیزی که باقی مانده کریدور شمالی-جنوبی و ساحلی در جنوب شرقی به سمت شمال غربی است که باید آن را به منصه ظهور برساند.
شهریورماه سال گذشته (۱۴۰۱) سیاست‌های کلی برنامه هفتم از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد که در بند ۱۱ آن به تحقق سیاست‌های کلی آمایش سرزمین با توجه به مزیت‌های بالفعل و بالقوه و اجرایی ساختن موارد برجسته آن با توجه ویژه بر دریا، سواحل، بنادر و آب‌های مرزی تاکید شد.
همچنین ابراهیم رییسی رییس‌جمهوری کشورمان ششم آذرماه (۱۴۰۱) بخشنامه خط‌مشی‌ها و چارچوب کلان برنامه هفتم توسعه را ابلاغ کرد که در موضوعات کلیدی آن، به رشد اقتصادی عدالت‌محور با رویکرد ارتقای بهره‌وری با تاکید بر اقتصاد دریامحور اشاره شده، چراکه موضوعاتی مانند انرژی و ترانزیت یا اقتصاد دریامحور موتور محرکه و کانون رشد اقتصادی و افزایش تولید هستند.
بندر راهبردی مکران در شرق استان هرمزگان حوالی جاسک و در منطقه کوه‌مبارک قرار دارد، طول سواحل مکران ۱۴۴۰ کیلومتر است که حدود ۹۰۰ کیلومتر آن در استان هرمزگان و ۵۴۰ کیلومتر آن در استان سیستان‌و‌بلوچستان قرار گرفته و از آنجا که یکی از استراتژی‌های سازمان بنادر، توجه ویژه به بنادری است که در آینده نقاط راهبردی خواهند بود. توجه به این بندر هم در دستور کار قرار دارد و به گفته مسوولان، مطالعات اقتصادی برای توسعه آن در حال انجام است.
توسعه سواحل مکران؛ یک ابرپروژه ملی
در دولت سیزدهم مقرر شد آنچه که بر زمین مانده از سر گرفته شود، از این‌رو توسعه سواحل مکران از نظر نقش و کارکرد ملی و به‌عنوان یک ابرپروژه مطرح شده و این موضوع در دستور کار دولت قرار گرفت. بدین‌ترتیب سیدابراهیم رییسی رییس‌جمهوری، با توجه به کارکرد موضوع، به‌خصوص در نشست با کشورهای همسایه علاقه‌مندی‌های خود را برای شرکت در این پروژه مطرح کرد. در عین حال در بودجه ١۴٠٢ ردیف اعتباری خاصی برای سازمان توسعه سواحل مکران پیش‌بینی شده است.
بندر بزرگ مکران می‌تواند تحول اقتصادی و صنعتی بزرگی در سواحل مکران ایجاد کند. از جمله امکان فعالیت مجموعه‌های پتروپالایشی و نفتی در این منطقه که ازنظر حمل‌ونقل و صادرات، ایجاد این بندر کمک شایانی به اقتصاد کشور خواهد کرد و در عین حال می‌تواند منطقه بسیار مناسبی برای ورود مواد خام و تولید در داخل کشور باشد. در عین حال بندر بزرگ مکران به‌عنوان یک پایگاه لجستیکی و قطب حمل‌ونقل در کنار بنادر شهید رجایی و چابهار به توسعه حمل‌ونقل دریایی کشور کمک خواهد کرد.
نقش مهم توسعه پایدار سواحل مکران در ارتقای قدرت کشور
هادی حق‌شناس کارشناس مسائل بنادری و دریانوردی در همین خصوص گفت: سواحل مکران دارای چند مزیت اقتصادی برای ایران است. مزیت اول امکان دسترسی به آب‌های عمیق را برای کشور فراهم می‌کند و دولت سیزدهم گام‌های بزرگی برای توسعه سواحل مکران برداشته است که بخشی از آن در حوزه نفتی و پتروشیمی و بخش مهم دیگر آن در حوزه دریایی و بندر در منطقه بنجی و کوه مبارک در حال انجام است.
این کارشناس در ادامه تاکید کرد: در حوزه صنایع نفتی و پتروشیمی اقدامات زیربنایی بسیار مطلوبی در این منطقه شده که هم‌افزایی بین سازمان‌ها و استقرار دستگاه‌های حاکمیتی مثل سازمان بنادر در منطقه کوه مبارک می‌تواند ضمن پشتیبانی از حیث خدمات دریایی ایمنی و استاندارد لازم در منطقه را تضمین کند. او به مهر گفت: سواحل مکران گنج عظیم است که تعامل و هم‌افزایی بین دستگاه‌ها می‌تواند در ابعاد مختلف برای مردم منطقه باشد و و برای ارتقای جایگاه ایران باید هم‌راستا با سیاست‌های مبتنی بر فعالیت‌های دریا‌محور گام برداریم. حق‌شناس در ادامه افزود: سواحل مکران دارای مزیت‌های ژئوپلیتیکی اقتصادی و امنیتی ایران است، توسعه پایدار سواحل مکران و استفاده بهینه از ظرفیت‌های اقتصادی، ارتباط حمل‌ونقل دریایی، جاده‌ای، ریلی، هوایی و شبکه انتقال نفت و گاز نقش مهمی را در ارتقای اقتدار و قدرت کشورمان
خواهد داشت.