28 - 05 - 2024
رکود بورس در دولت آینده به پایان میرسد؟
بورس تهران سه روز متوالی است که در تله دامنه نوسان گیر افتاده است. پس از شهادت رییسجمهوری و هیات همراه او، دامنه تحرکات بورس به ۲درصد کاهش پیدا کرد. تداوم کاهش اجباری نوسانات بازار سبب شد تا اهالی بازار سهام با هیجانات بیشتری دست به فروش بزنند. این در حالی است که ریسک تصمیمات ناگهانی نیز بر بازار سایه افکنده است. به گزارش تجارتنیوز، مجموعه این عوامل سبب شده است تا دست بازارگردان برای کنترل بازار نیز بسته شود و صندوقهای سهامی با وجود آنکه به نقدشوندگی بالا معروف هستند، با صف فروش مواجه شوند. به نظر میرسد شرایط ویژهای که بورس با آن مواجه شده است طی ۱۹روز معاملاتی آینده و تا انتخابات ریاستجمهوری ادامه یابد. انتظار میرود دولت جدید با کاهش دخالتهای مستقیم خود در معاملات بورس تهران و سودآوری شرکتها در صورتهای مالی و همچنین حذف قیمتگذاری دستوری، بازار سرمایه را به روزهای رونق بازگرداند. بررسی وضعیت بازار سهام در روز یکشنبه نشان میدهد که بهرغم تداوم محدودیت دامنه نوسان، شاخصها افتی قابل توجه را تجربه کردهاند. در این بین شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران ۹۳/۰درصد از ارتفاع خود را از دست داد و در محدوده ۲میلیون و ۷۹هزار واحد قرار گرفت که کمترین مقدار این شاخص در ۵۳روز معاملاتی گذشته است. گرچه تحدید دامنه نوسان عملی مرسوم در بورس بسیاری از کشورهاست که به نظر میرسد در راستای حفظ منافع سهامداران اعمال میشود، اما دقت بیشتر در این مساله نشان میدهد که کاهش دامنه نوسان و تداوم آن، تاثیر منفی بر عملکرد بازارگردانها میگذارد که نقش این گروه از فعالان بازار را در راستای نقش مهمی که ایفا میکنند، یعنی افزایش نقدشوندگی، مختل میکند. در ادامه روزهای ناامیدکننده بازار سهام، یکشنبه هم روز خوبی برای بورس نبود. در این روز شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران بیش از ۲۰هزار واحد معادل ۹۷/۰درصد از ارتفاع خود را از دست داد و در سطح ۲میلیون و ۷۸هزار واحد قرار گرفت که کمترین مقدار به ثبت رسیده برای این شاخص از ۱۲اسفند ۱۴۰۲، یعنی ۵۳روز معاملاتی گذشته است. شاخص هموزن بورس نیز که عملکرد شرکتهای پذیرششده با ارزش بازاری متوسط را به نحو مطلوبتری نمایش میدهد، مانند شاخص کل کاهش یافت و با افت ۶۱/۰درصدی، در محدوده ۶۸۵هزار واحد قرار گرفت، اما این عملکرد ناامیدکننده صرفا به بورس تهران محدود نشد، بلکه وضعیت در رکن دیگر بازار سهام یعنی فرابورس ایران نیز یکسان بود، به طوری که شاخص کل فرابورس هم ۱۶/۱درصد کاهش یافت و با قرار گرفتن در محدوده ۲۲هزار و ۵۸۲واحد، کار خود را در دومین روز معاملاتی هفته به پایان برد. تمام این اتفاقات در حالی رخ داده که دامنه نوسان ۲درصدی در معاملات سهام و ۴درصدی در معاملات صندوقها، در این روز برای سومین روز معاملاتی متوالی بر بازار سهام اعمال شدند. بررسیهای مربوط به ورود و خروج پول نشان میدهد که در این روز مجموعا ۶۲۲میلیارد تومان از محل فروش سهام از بورس و فرابروس خارج شده است، اما صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله (ETFها) ورود پول ۵۵۴میلیارد تومانی را تجربه کردند. ارزش معاملات خرد سهام و حقتقدم نیز نسبت به روز شنبه ۳۶درصد کاهش یافت و در سطح ۱۷۳۶میلیارد تومان قرار گرفت.
محدودیت دامنه نوسان و تضعیف بازارگردانها
از ویژگیهای مهم صندوقهای سرمایهگذاری همواره نقدشوندگی بالای آنها بوده است که بازارگردانهای این صندوقها نقش مهمی در شکلگیری این ویژگی بازی میکنند. این بازارگردانها که با کسب مجوزهای لازم در بازار فعالیت انجام میدهند، در شرایط پرنوسان، حضور خود را پررنگتر کردهاند و با هدف برقراری توازن در بازار و جلوگیری از ایجاد صفهای خرید و فروش که نقدشوندگی را تحت تاثیر قرار میدهد، دست به معامله میزنند. در این میان نقدشوندگی صندوقهای اهرمی از اهمیت بیشتری برخوردار است. در کنار گرفتن وام از کارگزاریها که راهی رایج برای افزایش اعتبار جهت خرید و فروش در بازار است، خرید واحدهای صندوقهای اهرمی نیز به دلیل امکان رشد بیشتر از شاخص، راهی میانبر جهت افزایش اعتبار به حساب میآیند.
این راه به دلیل بالا بودن نرخ بهره اعتبار کارگزاریها که حتی بین ۳۵ تا ۴۰درصد نیز پیشنهاد میشود، با استقبال گستردهای روبهرو شده که میزان ورود پول به این صندوقها نیز حاکی از همین مساله است. بررسی وضعیت یکی از صندوقهای اهرمی نشان میدهد که در روز یکشنبه برای این صندوق صف فروش بیش از ۶۰میلیونی شکل گرفته است. زمانی که محدودیت دامنه نوسان وجود نداشته باشد قیمت هر واحد از صندوقها یا سهام، در هر لحظه با عرضه و تقاضا در بازار کشف میشوند و معاملات در آن قیمتها صورت میگیرند، اما در شرایطی مانند روز یکشنبه که بازار رفتار نزولی به خود میگیرد، محدودیت دامنه نوسان وجود دارد، قیمتها کمتر از آنچه که باید کاهش پیدا میکنند، بنابراین زمانی که بازارگردانها درصدد ایفای نقش خود برمیآیند، مجبور میشوند در قیمت بالاتری نسبت به آنچه که در شرایط نبود محدودیت ممکن بود، دست به خرید و فروش بزنند، بنابراین زمانی که این محدودیت در دامنه نوسان ادامه پیدا کند، نقدینگی موجود نزد بازارگردانها را کاهش داده و قدرت آنها در نقش مهمی که بر عهده دارند، یعنی افزایش میزان نقدشوندگی، کاهش پیدا میکند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد