نیمی از معاملات حقوقی‌های بورس بر اساس رانت است

حیدر مستخدمین‌حسینی از آنچه «خیانت حقوقی‌ها به سهامداران خرد نامیده»، پرده برداشت.
این کارشناس بازار بورس و سرمایه و رییس اسبق بورس تهران در گفت‌وگو با پایگاه خبری «اقتصاد سالم» اظهار کرد: تا زمانی که در بازار سرمایه تغییرات اساسی صورت نگیرد، نمی‌توان امید چندانی داشت که وضعیت بورس به وضعیتی تبدیل شود که مردم به آن مطمئن باشند.
وی بیان کرد: در این میان موضوع مهم به اقتصاد کشور بازمی‌گردد. بورس و بازار سرمایه متعلق به نظاماتی هستند که بر پایه سرمایه‌گذاری استوارند، به عبارتی بورس و بازار سرمایه متعلق به کشورهای اقتصاد بسته و اقتصاد دستوری نیستند. چنین کشورهایی هیچ‌گاه موفق نبوده و موفق هم نخواهند شد. بازار بورس متعلق به آن نظام اقتصادی بوده که مصداق اقتصاد آزاد است و دولت در آن حداقل دخالت را دارد، البته این دخالت صرفا در مواقع ضروری است.
این کارشناس بازار بورس و سرمایه ادامه داد: به عنوان نمونه در سال گذشته دولت قیمت نرخ خوراک پتروشیمی را تعیین کرد و مسوولان سازمان بورس هم آن را افشا نکردند و صرفا تعداد خاصی از آن اطلاع داشتند و الباقی سهامداران بعدها متوجه شدند که چه کلاهی سرشان رفته است.
او افزود: در چنین شرایطی دو خیانت بزرگ انجام شده است؛ اولی دخالت دولت در اقتصاد و دیگری اینکه مسوولان بورس این تصمیم را افشا نکردند. مسوولان مربوطه (از رییس سازمان و هیات‌مدیره بورس تا عموم کارشناسان سازمان) همه در این خیانت مسوول هستند چراکه باید کوچک‌ترین تغییرات را بدون در نظر گرفتن منفعت گروه خاصی افشا کنند.
مستخدمین‌‌حسینی که زمانی عهده‌دار ریاست هیات‌مدیره بورس اوراق بهادار تهران را عهده‌دار بوده است، ابراز کرد: زمانی که مسوول بودم، حتی در دوره انتخابات هیچ‌گاه اجازه نمی‌دادم نامزدهای انتخاباتی وارد تالار بورس شوند چراکه اعتقاد دارم دولت‌ها نباید با نان مردم بازی کنند. جایی که نان مردم به دست می‌آید، نباید دولتی‌ها به آن ورود کنند.
وی تصریح کرد: نکته دیگر به تغییراتی بازمی‌گردد که در سامانه‌ها، به لحاظ دامنه نوسان صورت می‌گیرد، یعنی شَمِّ مسوولان بورس باید به قدری قوی باشد که اطلاعات را ببینند و به محض اینکه کوچک‌ترین اطلاعاتی که تاثیری روی شاخص بورس می‌گذارد، رویت شد، باید درخصوص آن تصمیمات لازم اخذ شود، نه اینکه اجازه دهند چند روزی بگذرد و ضمن تصمیم مسوولان مثلا دامنه نوسان را تغییر بدهند. چنین موضوعی صرفا در ایران وجود دارد، نه در کشورهایی با اقتصاد آزاد. این خطا گرفتاری بزرگی ایجاد می‌کند.
معاون پارلمانی وزیر اقتصادی و دارایی در دولت هشتم گفت: کسانی که مسوولان می‌پذیرند تا امورات بازار سرمایه را به گردش آوردند باید خاک بازار سرمایه را خورده و از تجربه لازم برخوردار باشند، نه اینکه از مرکز تصمیمات فاصله داشته باشند. این مسوولان باید در دل بازار سرمایه رشد کرده باشند و مردم آنها را بشناسند. اهالی بازار سرمایه باید به این مسوولان اعتماد کامل داشته باشند. افرادی که در بازار سرمایه حضور نداشته‌اند نباید از آنها دعوت شود تا رییس سازمان شوند و در هیات‌مدیره حضور یابند، آنها به جهت فقدان تجربه لازم اشتباهاتی را انجام می‌دهند که جبران‌ناپذیر است و همین منجر به عدم اعتماد به بازار خواهد شد.
وی ابراز کرد: موضوع مهمی که پیش روی دولت چهاردهم قرار دارد، این است که طی این سال‌ها یک بی‌اعتمادی بزرگی ایجاد شده که دولت چهاردهم باید تلاش کند این اعتماد مجددا بازگردد. این کار سختی است که دولت چهاردهم باید آن را به فرجام برساند که البته مساله آسانی هم نیست. نباید فراموش کنیم که در حوزه‌های مختلفی از جمله صنعت، معدن، بورس و… تمام کسانی که مسوولیت بر عهده می‌گیرند، باید اعتماد بین مردم و دولت را مجددا ترمیم کنند.
رییس اسبق هیات‌مدیره بورس اوراق بهادار تهران در پاسخ به این سوال که چه میزان از خرید حقوقی‌های بازار بورس بر اساس اخبار رانتی است، اظهار عقیده کرد: به نظر من بیش از ۵۰‌درصد از این خرید و فروش‌ها بر اساس اخبار رانتی است که میزان تعیین‌کننده‌ای قلمداد می‌‌شود. آنها شاخک‌های‌ فعالی دارند و توسط واسطه‌هایی از اخبار پنهانی مطلع می‌شوند و بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
وی گفت: اکنون باید پرسید که چرا بورس چنین وضعیتی دارد؟ در پاسخ می‌توان به جا افتادن مردم یا همان سرمایه‌داران خرد در بازار اشاره کرد. بازار سرمایه در این زمینه بسیار ضعیف عمل می‌کند. مقامات قضایی باید به این داستان ورود کنند. نباید سازمان به حال خودش رها شود. نظارتی که باید سازمان بورس انجام دهد، صورت نگرفته است. این نظارت با مچ‌گیری فرق دارد.
مستخدمین‌حسینی افزود: درز اطلاعات رانتی به هیچ عنوان نباید شکل بگیرد. در حال حاضر مصوبات دولت باید در شبکه‌هایی بیان شود اما چرا شورای عالی بورس این کار را انجام نمی‌دهد و مصوبات خود را در شبکه‌ای مشخص منعکس نمی‌کند؟
وی ادامه داد: از دولت چهاردهم و وزیر اقتصاد آقای دکتر همتی که پیشینه مثبتی تاکنون در عرصه اقتصادی داشته‌اند، می‌خواهم کلیه مصوبات شورای عالی بورس را علنی کنند و بلافاصله بعد از مصوبات شورای عالی، آن را در اختیار مردم قرار دهند. اسناد مربوطه باید منتشر شود تا همه مردم از آن اطلاع یابند.
این کارشناس بازار بورس و سرمایه در پایان تصریح کرد: تمام زوایا و فعالیت بورس با پول مردم اتفاق می‌افتد.
در بازار بورس به هیچ وجه خبری از پول دولت نیست. خرید و فروشی که به واسطه یک سهامدار خرد صورت می‌گیرد و بابت آن مالیات هم پرداخت می‌کند، متعلق به آحاد مردم است. چرا باید مردم از اخبار مهم این بازار بی‌اطلاع باشند و فقط حقوقی‌ها از آن مطلع شوند؟
رییس اسبق بورس تهران تاکید کرد: رانت اطلاعاتی زمانی شکل می‌گیرد که اطلاعات صرفا توسط افراد خاصی که ارتباطاتی با سازمان یا دولت دارند، دریافت می‌شود. این اطلاعات باید به صورت مساوی بین همه افراد جامعه توزیع شود. طی این شرایط مردم می‌توانند سهامی را بخرند یا بفروشند. اگر غیر از این روال باشد، فقط می‌توان آن را خیانت نامید.