استقلال آماری نداریم

مرکز پژوهش‌های مجلس براساس نظرسنجی درباره قانون و نظام آماری ایران، آسیب‌شناسی در این باره ارائه کرد.
دفتر مطالعات اقتصادی این مرکز طی گزارشی با عنوان «نظرسنجی از تولیدکنندگان و خبرگان آمار درباره قانون و نظام آماری ایران» آورده است: در ادامه سلسله مطالعات آسیب‌شناسی نظام آماری کشور که نتایج آن به‌صورت گزارش‌های مختلف در مرکز پژوهش‌ها منتشر شده است، نظرسنجی از خبرگان مرتبط با نظام آماری و دستگاه‌های اجرایی تولیدکننده آمار نیز به‌عنوان بخش مهمی از آسیب‌شناسی نظام آماری در دستور کار قرار گرفت تا تصویری از واقعیت‌های وضعیت نظام آماری ارائه و توصیه‌ها و پیشنهادهای اصلاحی متناسب با چالش‌های واقعی ارائه شود. بر این اساس دو گروه شامل خبرگان مرتبط با تولیدات نظام آماری به‌عنوان مهم‌ترین کاربران نظام آماری و واحدهای آماری دستگاه‌های اجرایی تولیدکننده آمار، به‌عنوان جامعه هدف انتخاب شدند.
براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، نتایج نظرسنجی نشان می‌دهد که به‌جز در موضوع رعایت محرمانگی آمارها که عملکرد نظام آماری مطلوب ارزیابی شده است در سایر موارد ازجمله استقلال نظام آماری، اعتبار و اعتماد به نظام آماری، کیفیت آمار (از جمله در زمینه رعایت تقویم انتشار، رعایت استانداردها و…)، مرتبط بودن فعالیت‌های نظام آماری با نیازهای آماری، هماهنگی اجزای نظام آماری (تعامل سازمان‌های تولیدکننده آمار، عملکرد شورای عالی آمار،‌ موازی‌کاری و…)، سیاست‌ها و مقررات مناسب پاسخگویی عملکرد نظام آماری مطلوب ارزیابی نشده است.
برخی از نتایج نظرسنجی انجام شده از خبرگان آماری (جامعه کاربران) و تولیدکنندگان اصلی آمار در ایران، نشان می‌دهد که تنها ۲۱/۹ درصد خبرگان آماری بر رعایت زیاد و خیلی زیاد اصل مستقل بودن نظام آماری ایران تاکید دارند.
فقط ۴/۹ درصد از خبرگان شرکت‌کننده در نظرسنجی وجود اعتماد بین پاسخگویان (به طرح‌های آماری) و نظام آماری موجود را به میزان زیاد و خیلی زیاد مورد تایید قرار داده‌اند.
تنها ۲۶/۸ درصد از صاحب‌نظران حوزه نظام آماری کشور اظهار کرده‌اند که اصل دقت، اعتبار و کیفیت تولیدات آماری در نظام آماری کشور به میزان زیاد رعایت می‌شود. تنها ۳۱/۷ درصد خبرگان آماری تولیدات نظام آماری موجود را به میزان زیاد و خیلی زیاد مرتبط و در راستای تامین نیازهای آماری کشور دانسته‌اند.
فقط ۱۷/۱ درصد از خبرگان آماری بهنگام بودن تولید و انتشار آمار در نظام آماری ایران را در سطح زیاد و خیلی زیاد مورد تایید قرار داده‌اند و تنها ۱۲/۸ درصد رعایت تدوین تقویم آماری آن را در سطح زیاد و خیلی زیاد ارزیابی کرده‌اند.
در مورد مطلوبیت عملکرد شورایعالی آمار فقط ۲/۴ درصد از خبرگان آماری و ۴ درصد از تولیدکنندگان آمار میزان مطلوب بودن عملکرد این شورا را زیاد و خیلی زیاد ارزیابی کرده‌اند.
حدود ۶۳ درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی اظهار داشته‌اند که پژوهشگران و رسانه‌ها در دستیابی به آمار و اطلاعات مورد نیاز خود به میزان زیاد یا خیلی زیاد با مشکل مواجه هستند.
۸/۳۲ درصد سازمان آمار تولیدی خود را کاملا منطبق با استانداردهای آماری توصیه شده توسط دفتر آمار سازمان ملل متحد در فعالیت‌های آماری نمی‌دانند. تنها ۳۲ درصد سازمان‌ها میزان همکاری پاسخگویان طرح‌های آماری در پاسخگویی به سوالات را خوب ارزیابی کرده‌اند.
حدود ۵۲ درصد سازمان‌ها میزان همکاری مرکز آمار ایران با سایر واحدهای آماری را متوسط یا ضعیف ارزیابی کرده و مرکز آمار ایران نیز میزان همکاری سایر واحدهای آماری با آن مرکز را در تبادل اطلاعات ارزیابی کرده است.