از مرحله «بحران» به مرحله «انفجار» نزدیک می‌شویم

بورس‌نیوز- در روزهای اخیر گزارشات ۶ماهه بسیاری از شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه منتشر شد که نشان از وضعیت سودآوری نامطلوب و چالش‌های جدی برای ادامه سال مالی دارند. به ویژه صنعت بانکی در این گزارش‌ها با عملکردی پایین و سودآوری کاهشی روبه‌رو بوده که نگرانی‌های زیادی را برای سرمایه‌گذاران و فعالان بازار سرمایه ایجاد کرده است.
در بررسی صنعت بانکی، گزارشات منتشرشده حاکی از وضعیت دشوار و رکود در سودآوری بانک‌هاست. در حالی که مشکلات سیاسی، امنیتی و بین‌المللی بر بازار سرمایه ایران تاثیرگذار بوده‌اند، گزارشات ضعیف و ناامیدکننده بسیاری از بانک‌ها نیز نقش عمده‌ای در ایجاد چالش‌های جدی برای ادامه فعالیت این صنعت ایفا کرده‌اند. کاهش سودآوری و افت سطح درآمدها ازجمله مشکلاتی است که بانک‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و برآورد می‌شود حتی مدافعان بازار سرمایه نیز کاهش ۷۵‌درصدی سود خالص بانک‌ها و شرایط بحرانی موجود را نمی‌توانند نادیده بگیرند.
عملکرد ضعیف ۶‌ماهه بانک‌ها
بررسی صورت‌های مالی بانک‌ها نشان می‌دهد که این صنعت با بحران سودآوری روبه‌رو است. در میان بانک‌های خصوصی، برخی مانند بانک آینده و بانک ایران‌زمین با زیان‌های قابل توجهی مواجه شده‌اند و با مشکلات مالی شدیدی دست و پنجه نرم می‌کنند. بانک‌های بزرگ‌تر و دولتی نیز نتوانستند عملکرد جذابی ارائه دهند و بیشتر سودهای شناسایی‌شده آنها به دلیل درآمدهای ناشی از تسعیر ارز بوده که قابلیت تقسیم و کیفیت واقعی را ندارند. این موضوع باعث شده توجه به سودآوری عملیاتی واقعی بانک‌ها و کیفیت درآمدها اهمیت بیشتری پیدا کند.
بررسی وضعیت مالی برخی بانک‌ها
بانک ملت با شناسایی حدود ۱۴۰‌تومان سود خالص به ازای هر سهم، همچنان سهم بزرگی از سود خود را از تسعیر دارایی‌های ارزی به دست آورده است. این بانک در ۶‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳ با افزایش سود ۲۶‌درصدی، توانست 300/17‌میلیارد تومان سود خالص شناسایی کند. با این حال، بخش عمده این سود ناشی از رشد نرخ ارز و تسعیر ارز دارایی‌هاست که در نهایت بر کیفیت سود واقعی تاثیر می‌گذارد. بانک صادرات نیز علی‌رغم رشد ۲۰درصدی درآمدهای عملیاتی در ۶‌ماهه نخست سال، تنها به ۷۰۲‌میلیارد تومان سود خالص دست یافت که رشد محدود ۸‌درصدی نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. بخش زیادی از سود شناسایی‌شده این بانک نیز همچنان به درآمدهای تسعیر ارز مربوط است. در مورد بانک تجارت، کاهش بیش از 000/3‌میلیارد تومانی سود خالص در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نکات نگران‌کننده این صنعت است. این کاهش سود به دلیل افزایش ۷۰‌درصدی هزینه سود سپرده‌های پرداختی و کاهش حاشیه سود عملیاتی بانک بوده است. بانک آینده، به دلیل هزینه‌های هنگفت و عدم بازدهی پروژه‌هایی مانند ایران‌مال، با زیانی بالغ بر 700/64‌میلیارد تومان در نیمه اول سال ۱۴۰۳ مواجه شد. این بانک به دلیل مشکلات مالی، در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته و انتظار می‌رود این وضعیت زیان‌دهی تا مدت‌ها ادامه یابد. در مورد بانک سرمایه نیز گزارشات مالی حاکی از زیانی بالغ بر 000/5‌میلیارد تومان در ۶‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳ است. این زیان در شرایطی رخ داده که درآمدهای حاصل از تسهیلات اعطایی این بانک در مقایسه با زیان به‌دست‌آمده بسیار محدود بوده است.
چشم‌انداز آینده صنعت بانکی
به طور کلی، بررسی عملکرد ۶‌ماهه بانک‌ها نشان می‌دهد که اگر سودهای ناشی از تسعیر ارز حذف شوند، بسیاری از بانک‌ها با کاهش شدید سودآوری روبه‌رو خواهند بود. این شرایط می‌تواند بر انگیزه سرمایه‌گذاران تاثیر منفی بگذارد و آینده سهام این صنعت را با ابهامات بیشتری روبه‌رو کند.
در نهایت، گزارشات مالی بانک‌ها در ۶‌ماهه نخست سال‌۱۴۰۳ نشان می‌دهد که صنعت بانکی با چالش‌های جدی مالی و سودآوری روبه‌رو بوده و برای بهبود وضعیت، نیازمند اصلاحات ساختاری و افزایش کیفیت درآمدهاست. این چالش‌ها همراه با مشکلات اقتصادی و سیاسی در کشور می‌تواند بر چشم‌انداز آینده بازار سرمایه تاثیرگذار باشد و محدودیت‌هایی برای بهبود سودآوری بانک‌ها ایجاد کند.