آینده توریسم ایران در دوران تنش

نادر نینوایی- در یک‌سال گذشته وقوع جنگ غزه و در مراحل بعدی افزایش دامنه جنگ به لبنان، وضعیت پرمخاطره‌ای را در خاورمیانه رقم زده است و بسیاری از گردشگران بین‌المللی ترجیح می‌دهند به کشورهای پرخطر در این منطقه سفر نکنند. از سوی دیگر بروز و شدت گرفتن تنش‌ها میان تهران و تل‌آویو و تحریم‌های صنعت هوایی کشور، بر جریان سفر و گردشگری ایران اثر گذاشته و جذب گردشگران بین‌المللی به کشور را با مشکل مواجه کرده است.
در این مدت برخی کشورها هم هشدارهایی را در خصوص سفر به ایران صادر کرده‌اند و البته گردشگران آلمانی نیز که از جمله مشتریان سنتی توریسم ایران بوده‌اند و به فرهنگ و تمدن باستانی کشورمان توجه نشان می‌دادند، اخیرا به سبب تیره شدن روابط دو کشور و ادامه تنش میان برلین و تهران، شرایط را برای سفر به ایران مهیا نمی‌بینند.
در این وضعیت به نظر می‌رسد بار دیگر نگاه‌ها برای جذب گردشگر معطوف به شرق شده و در همین راستا تفاهمنامه‌ای نیز میان انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران و انجمن دوستی ایران و چین به امضا رسیده است.
با این همه آنطور که یکی از اعضای کمیسیون سیاست خارجی مجلس به «جهان‌صنعت» گفته امیدهایی برای کاهش تنش‌های منطقه‌ای و رفع چالش‌ها با آلمان در ماه‌های پیش‌رو وجود دارد.
تاکید بر زود‌گذر بودن تنش‌ها
تنش‌های بین‌المللی ایران در یک‌سال اخیر با سیر پرشتابی افزایش یافته و این مساله تاثیر خود را بر صنعت گردشگری کشور هم گذاشته است.
علاءالدین بروجردی، عضو کمیسیون سیاست خارجی مجلس و رییس انجمن دوستی ایران و چین در پاسخ به پرسش خبرنگار «جهان‌صنعت» در خصوص شرایط پرتنش منطقه و آینده گردشگری ایران گفت: تنش‌های سیاسی گذراست ولی ایرلاین‌های درجه یک دنیا رسما اعلام کردند که تا پایان سال میلادی به سبب درگیری‌هایی که ما با اسرائیلی‌ها داریم، قطعا به آنجا نمی‌روند. کارخانه‌های آنجا بسته شده و اصلا آنها عمق جغرافیایی ندارند و اگر بخواهند وارد بازی خطرناکی شوند، واقعا بازنده آنها هستند. جنگ چیز بدی است یعنی حتی یک لحظه آن هم بد است و اگر بخواهند وارد چنین بازی شوند باید بدانند در داخل کشور ما وحدت وجود دارد.
وی درخصوص تنش‌های دیپلماتیک با آلمان و آسیب‌هایی که گردشگری ایران از این موضوع متحمل می‌شود نیز گفت: در مورد آلمان هم همیشه سبزها اینگونه بوده‌اند و فکر می‌کنم که دو،سه ماه بیشتر از عمرشان نمانده و تغییر می‌کنند. ایران همواره در بین کشورهای اروپایی با آلمان رابطه بسیار مطلوبی داشته است بنابراین به نظرم این تنش‌ها گذرا هستند و دائمی نخواهند بود. در هر صورت می‌توانیم خیلی از مسائل را از طریق ارتباط فعالانه حل کنیم. من در خصوص این مساله با آقای عراقچی هم صحبت می‌کنم و صاحبان آژانس‌های مسافرتی هم باید در جاهایی که ارتباط ما مناسب نیست، پیشتاز باشند. به نظرم در بسیاری از کارها باید بخش خصوصی و آژانس‌های مسافرتی پیشتاز باشند و می‌توان بسیاری از راه‌های بسته را از این طریق باز کرده و به تقویت صنعت گردشگری کشور هم کمک کرد.
گام تازه ایران و چین در توسعه گردشگری
تنش‌ها زودگذر باشند یا نه، صنعت گردشگری نمی‌تواند معطل بماند و برای بقا باید چرخ آن بچرخد. باتوجه به رابطه نه چندان مطلوب کنونی با غرب، شاید در این شرایط انتخاب در دسترس جذب گردشگر از شرق باشد. در همین راستا به تازگی تفاهمنامه پنج‌ساله همکاری انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران و انجمن دوستی ایران و چین به امضا رسید.
این تفاهمنامه در 10 بند با هدف جذب بیشتر گردشگران چینی به ایران به امضای علاءالدین بروجردی رییس انجمن دوستی ایران و چین و حرمت‌الله رفیعی رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران رسید.
در این تفاهمنامه با اشاره به همکاری طرفین جهت تحکیم و گسترش روابط ایران و چین، بر لزوم شناخت بیشتر بین مردم دو کشور با هدف توسعه گردشگری تاکید شده است.
حرمت‌الله رفیعی، رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی هوایی و جهانگردی ایران درباره مفاد این تفاهمنامه گفت: در این تفاهمنامه بر ایجاد کارگروه‌های تخصصی متشکل از صاحب‌نظران، ایران‌شناسان و چین‌شناسان با محوریت مطالعات فرهنگی جهت توسعه گردشگری دو کشور تاکید شده است.
وی افزود: تهران-‌ پکن، تهران- گوانجو، اصفهان- شی آن، شیراز-‌ چونگ جینگ، مشهد-‌ اوروم چی، قزوین-‌نیم شیا،
تبریز-‌شنیانگ و گرگان-‌گوانگ جو از جمله شهرهای خواهرخوانده میان ایران و چین هستند، از همین رو استفاده از ظرفیت‌های خواهرخواندگی شهرهای ایران و چین جهت توسعه گردشگری میان دو کشور مورد تاکید قرار گرفته است.
به گفته او، همچنین برنامه‌ریزی برای گسترش همکاری‌ها میان دفاتر خدمات مسافرتی دو کشور و برگزاری تورهای مستقل و مشترک براساس طرح «یک پهنه یک راه» به موجب تفاهمنامه 25ساله ایران و چین در حوزه گردشگری مدنظر قرار گرفته است.
رفیعی تاکید کرد: راه‌اندازی کمپین‌های فرهنگی با هدف تصویرسازی مثبت از ایران و مشارکت در طراحی و اجرای برنامه‌های مرتبط با حوزه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از دیگر بندهای توافقنامه پنج‌ساله بخش‌خصوصی گردشگری ایران با انجمن دوستی ایران و چین است.
اهمیت جذب گردشگر از چین
بروجردی، رییس انجمن دوستی ایران و چین و عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی نیز در نشست انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران و انجمن دوستی ایران و چین اعلام کرد: در دیدارهای صورت گرفته با رییس انجمن صنفی دفاتر مسافرتی ایران به این نتیجه رسیدیم که با توجه به 160‌میلیون گردشگر خروجی از چین اگر حتی یک‌درصد از این گردشگران جذب ایران شوند رقم قابل‌توجهی در گردشگری ورودی ایران خواهد بود.
وی افزود: می‌توان گام‌های بلندی را در جهت جذب گردشگران خارجی و به ویژه از بازار چین و در همکاری مشترک با دفاتر مسافرتی برداشت.
رفیعی، رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران نیز گفت: ظرفیت‌های کافی در ایران ایجاد شده و دفاتر مسافرتی ایران آمادگی همکاری برای میزبانی از گردشگران چینی را دارند.
او در پایان گفت: «آمار دولتی ورود گردشگر به ایران 6‌میلیون گردشگر است و در دوران کرونا این عدد را 9‌میلیون گردشگر اعلام کردند اما واقعیت این نیست و تعداد گردشگران ورودی به ایران به 100‌هزار گردشگر هم نمی‌رسد.»
در نهایت باید اذعان داشت با توجه به شرایط کنونی، افزایش تلاش دستگاه دیپلماسی برای پایان دادن به تنش‌ها از یک‌سو و از سوی دیگر برنامه‌ریزی دولت برای دستیابی به بازارهای جایگزین نظیر چین، می‌تواند کلید خروج صنعت توریسم ایران از بحران باشد.