این بی‌سوادی‌ها فراتر از توان ماست

گروه فرهنگ و هنر- خانواده قیصر امین‌پور نسبت به انتساب شعری جعلی در برنامه صبحانه ایرانی به این شاعر واکنش نشان دادند و تاکید کردند که قیصر خود به این کم‌لطفی‌ها عادت داشت. انتشار ویدئویی جنجالی از شعرخوانی یک کارشناس در برنامه صبحانه ایرانی واکنش‌هایی را در میان اهالی فرهنگ و ادب به همراه داشته است. در این ویدئوی کوتاه، شعری جعلی با زبان و ساختاری نازل به قیصر امین‌پور نسبت داده می‌شود. اسماعیل امینی، شاعر و استاد دانشگاه، صحبت‌های این کارشناس را «پرت و پلا» توصیف کرد و رضا اسماعیلی، شاعر و پژوهشگر، انتشار این ویدئو آن هم از برنامه‌ای که با حضور مجریان توانمند پخش می‌شود را تاسف‌آور خواند. سعید بیابانکی، شاعر نیز در صفحه شخصی خود به این شعرخوانی جنجالی واکنش نشان داد.
در صفحه زنده‌یاد قیصر امین‌پور در فضای مجازی که توسط خانواد‌ه‌اش اداره می‌شود، درباره این شعرخوانی آمده است:
در این زمانه هیچ‌کس خودش نیست/ کسی برای یک نفس خودش نیست.
دیگر نوشتن از این دست بی‌دقتی‌ها(شما بخوانید بی‌سوادی‌ها) فراتر از توان ماست. شعر جعلی را در صدا و سیمای مملکت پخش می‌کنند و … به سیمای خودشان نمی‌آورند که صدای ما در آمده!
خود قیصر هم به این کم‌لطفی‌ها عادت داشت. امیدش به اهالی ادبیات بود نه ادیب‌نماهایی که اهلی شدند. امیدش به شمایی بود که او را زلال می‌شناسید. او را از همه جنبه‌ها جست‌وجو می‌کنید و آنقدر با شعرهای او خو گرفتید که گول صفحه‌های مجازی و این بیت‌های جعلی را نمی‌خورید. در ادامه این یادداشت ضمن اعلام انتشار «یادداشت‌های قیصر امین‌پور» از سوی انتشارات کتاب آبی، عنوان شده است: یادداشت‌هایی که جنبه‌های تلخ و شیرین زندگی قیصر از زبان خودش است. شاید آنهایی که قیصر را ندیدند یا تصور می‌کنند دیده‌اند، جنبه‌های پنهان شخصیت او را دریابند یا حداقل بهتر درک کنند.
این اولین‌بار نیست که شعری جعلی به یکی از مشاهیر ادبی نسبت داده می‌شود. با افزایش این جریان، جمعی از اهالی ادب به صورت خودجوش اقدام به راه‌اندازی صفحه‌ای ویژه معرفی جعلیات کردند. با این حال روند این جریان همچنان ادامه دارد. برخی کارشناسان معتقدند انتشار این مطالب بی‌پایه، ضمن تاثیرگذاری منفی بر ذائقه و ذوق ادبی مخاطب عام، به استواری زبان فارسی نیز آسیب می‌رساند.
پیشتر رضا اسماعیلی، شاعر و پژوهشگر با اشاره به تاثیرات انتشار این مطالب در رسانه‌ها بر مخاطب گفته بود: در سال‌های اخیر در شبکه‌های اجتماعی و گاه رسانه‌ها امری باب شده که اشعاری را به بزرگان ادب، چه متقدمین و چه متأخرین، نسبت می‌دهند. برای کسانی که اهل فن هستند، واضح است که این شعر برای این بزرگان نیست و فرد دیگری آن را جعل کرده است. انتشار این مطالب ضمن اینکه ذوق و ذائقه مخاطب را تنزل می‌دهد، محتوای نادرست را نیز به شنونده منتقل می‌کند. ممکن است کسانی که شعر را فقط برای التذاذ ادبی می‌خوانند، باورشان شود که این اثر مربوط به شاعران است و حتی آن را با همین عنوان بازنشر کند. به گفته اسماعیلی، مخاطب در این حالت با کارهای سبک انس می‌گیرد و به اشعار شاعران دیگر توجهی نمی‌کند و آنها را ثقیل می‌پندارد. این پژوهشگر بخش دیگر تاثیر انتشار مطالب جعلی را در آسیب زدن به زبان فارسی دانست و تاکید کرد: مدتی در فضای مجازی گروهی برای معرفی مطالب جعلی فعالیت می‌کرد که با اقبال خوبی از سوی اهالی فرهنگ همراه شد. در کنار این دست از فعالیت‌های خودجوش، نهادهای متولی امر هم به منظور پاسداری از زبان فارسی باید وارد میدان شوند و در این زمینه روشنگری کنند. اسماعیلی با اشاره به انتشار ویدئوی شعرخوانی کارشناس برنامه صبحانه ایرانی گفت: این اتفاق جای تأسف دارد. گاهی این دست از اتفاقات در برنامه‌هایی رخ می‌دهد که در آن مجریان توانمندی حضور دارند و می‌توانند با بررسی مطلب، محتوای دقیق‌تری به مخاطب ارائه دهند؛ آن هم از طریق رسانه ملی که مخاطب 80 میلیونی دارد.