بورس، آماده اوج گرفتن

گروه بورس- بازار سرمایه ایران در ماه‌های اخیر تحت‌تاثیر عوامل متعددی از جمله ریسک‌های سیستماتیک، نوسانات نرخ ارز، تغییرات در سیاستگذاری‌های اقتصادی و تحولات بین‌المللی قرار گرفته است. با وجود این چالش‌ها، آبان‌ماه 1403 به یکی از درخشان‌ترین دوره‌ها برای بورس تهران تبدیل شد. شاخص کل بورس در این ماه بازدهی 47/12‌درصدی را به ثبت رساند و در مقایسه با سایر بازارهای مالی، برتری قابل‌توجهی را از خود نشان داد.
این دستاورد در شرایطی حاصل شد که بازار همچنان با محدودیت‌هایی نظیر دامنه نوسان 3درصدی و سطح بالای ریسک‌های سیستماتیک مواجه بود. با این حال، اتخاذ سیاست‌های مثبت در دولت چهاردهم و برخی اقدامات موثر اقتصادی، انتظارات نسبت به سودآوری شرکت‌ها را تقویت و روند بازار را به سمت سبزپوشی هدایت کرد. این تغییرات، در کنار انتشار سیگنال‌های امیدوارکننده از وضعیت بودجه و کاهش نسبی تنش‌های سیستماتیک، توانست جریان نقدینگی را به بازار هدایت کند و موجب رشد ارزش معاملات خرد و سبز شدن پورتفوی سرمایه‌گذاران شود.
دلایل بهبود خوش‌بینی به بورس تهران
یکی از عوامل کلیدی در افزایش خوش‌بینی به بازار سرمایه، کاهش نسبی ریسک‌های سیستماتیک و اخبار مثبت مرتبط با سیاستگذاری‌های اقتصادی بود. ورود دلار نیما به کانال 51‌هزار تومان، افزایش قیمت محصولات پرتیراژ در صنعت خودرو و انتشار خبرهایی مبنی بر عرضه خودرو در بورس کالا از جمله مواردی هستند که موجب تقویت تقاضا در بازار شده‌اند.
علاوه بر این، ارزیابی‌های اولیه از بودجه سال 1404 نشان می‌دهد که این بودجه تاکنون سیگنال منفی به بازار ارسال نکرده است. این موضوع در کنار ارزندگی سهام شرکت‌های بزرگ و عقب‌ماندگی نسبی بورس از سایر بازارهای مالی، موجی از تقاضای جدید را به بازار وارد کرده و ارزش معاملات خرد را به سطح قابل‌توجهی رسانده است. شاخص کل بورس نیز با عبور از کانال 2/2‌میلیون واحدی توانسته است در این محدوده تثبیت شود، هرچند چالش‌هایی چون ناترازی انرژی و تنش‌های منطقه‌ای همچنان موانع اصلی بر سر راه بازار محسوب می‌شوند.
ریسک‌های پولی و مالی و
تاثیرات آنها
در میان عوامل تاثیرگذار بر بازار، دو پارامتر کلیدی شامل نرخ بهره بین‌بانکی و کسری بودجه دولت، تاثیری چشمگیر بر روند کلی بازار سرمایه دارند. نرخ بهره بین‌بانکی که در هفته پایانی آبان به بالاترین سطح خود از نیمه دوم مهرماه سال گذشته رسید، نشان‌دهنده افزایش نیاز بانک‌ها به نقدینگی کوتاه‌مدت است. این وضعیت، در کنار کسری بودجه جدی دولت و رشد نقدینگی توسط بانک مرکزی، می‌تواند منجر به افزایش سطح عمومی قیمت‌ها و تاثیرگذاری بر انتظارات تورمی شود.
افزون بر این، نوسانات در اونس جهانی طلا نیز در تعیین جهت بازارهای مالی نقش دارد. افزایش تنش‌های بین‌المللی، از جمله درگیری‌های اوکراین و روسیه و وتوی قطعنامه آتش‌بس غزه توسط آمریکا، موجب صعود قیمت اونس جهانی طلا به بالای 660/2‌دلار شده است. این روند، همراه با رشد قیمت دلار داخلی، تاثیر محسوسی بر بازار طلا و سکه در داخل کشور داشته و قیمت سکه امامی را به کانال 52‌میلیون تومان رسانده است.
آغاز سبز و پایان متعادل
در حالی که هفته پایانی آبان با رشد متوالی شاخص‌ها آغاز شد و سبزپوشی گسترده‌ای در تابلوی معاملات به چشم می‌خورد، روزهای پایانی هفته با افزایش فشار فروش و تعدیل نسبی تقاضا همراه بود. با این وجود، بورس تهران در مجموع توانست بازدهی مثبتی را در این هفته ثبت کند. ادامه این گزارش به تحلیل دقیق روند شاخص‌ها و عملکرد بازار سرمایه و فرابورس در هفته پایانی آبان خواهد پرداخت.
مروری بر وضعیت بازار سرمایه و فرابورس در هفته پایانی آبان
بازار سرمایه در آبان‌ماه عملکردی درخشان از خود به نمایش گذاشت و رکوردهای متعددی را در این ماه به ثبت رساند. رشد شاخص‌های کل و هم‌وزن، ورود نقدینگی حقیقی به معاملات خرد و افزایش ارزش معاملات ماهانه، از مهم‌ترین نکات مثبت این ماه بودند. اگرچه آخرین روز آبان با توقف رشد 9روزه شاخص‌ها و سنگینی عرضه‌ها همراه بود اما در مجموع بازار توانست هفته پایانی آبان را با بازدهی مثبت 16/5‌‌درصدی به پایان برساند و نشانه‌های مثبتی از اعتماد سرمایه‌گذاران ارائه دهد.
رکوردهای آبان‌ماه؛ نماد اعتماد بازار
آبان‌ماه به‌عنوان ماهی تاریخی برای بازار سرمایه، رکوردهای متعددی را به ثبت رساند. افزایش ورود نقدینگی حقیقی، همراه با رشد ماهانه شاخص کل و هم‌وزن و همچنین افزایش ارزش معاملات خرد، نشان داد که سرمایه‌گذاران بار دیگر به بازار اعتماد کرده‌اند. این عملکرد مثبت در شرایطی ثبت شد که بازار با چالش‌هایی نظیر نوسانات نرخ بهره و ارز مواجه بود.
روند مثبت بازار در آبان‌ماه به‌ویژه در نمادهای کوچک‌تر و صنایعی مانند دارویی، شیمیایی و فلزات، نشان‌دهنده متنوع شدن جریان نقدینگی و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف بود. با وجود توقف رشد در روزهای پایانی ماه، تحلیلگران امیدوارند که شاخص‌ها بتوانند به روند صعودی خود ادامه دهند و شرایط مساعدتری برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند.
فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌رو
عملکرد بازار در آبان‌ماه، نویدبخش دوره‌ای از رونق برای بازار سرمایه است. با این حال، ادامه این روند به تثبیت شرایط اقتصادی، کنترل نوسانات ارزی و سیاستگذاری‌های منطقی در حوزه نرخ بهره بستگی دارد. ورود نقدینگی حقیقی، همراه با افزایش تقاضا در نمادهای شاخص‌ساز و صنایع کوچک‌تر می‌تواند زمینه‌ساز ادامه رشد بازار در ماه‌های آینده باشد.
روند مثبت در بورس و فرابورس
در اولین روز هفته، شاخص کل بورس با رشدی معنادار به میزان 12/2‌درصد موفق شد کانال مهم و روانی 1/2‌میلیون واحدی را بازپس بگیرد و در سطح 2میلیون و 192‌هزار و 460‌واحد قرار گیرد. از سوی دیگر، شاخص هم‌وزن بورس نیز با رشدی
92/1‌درصدی، کانال 700هزار واحدی را فتح کرده و در محدوده 705‌هزار و 39‌واحد ایستاد. این دستاوردها نشان‌دهنده ورود نقدینگی حقیقی به بازار و افزایش تقاضا در بسیاری از نمادها بود، به‌ویژه در صنایع شاخص‌ساز و جذاب بازار.
در بازار فرابورس ایران نیز شاهد سبزپوشی قابل‌توجهی بودیم. شاخص کل فرابورس با افزایش ارتفاع 06/2‌درصدی توانست به سطح 21‌هزار و 781‌واحدی برسد. شاخص هم‌وزن فرابورس نیز با رشد 97/1‌درصدی، پس از مدت‌ها از سد 122‌هزار واحدی عبور کرده و در محدوده 122هزار و 970واحد قرار گرفت. این ارقام نشان‌دهنده رونق در بسیاری از نمادهای فرابورس بود به‌طوری که 772‌نماد در محدوده مثبت تابلو به کار خود پایان دادند و 510‌نماد در صف خرید قفل شدند. این حجم از تقاضا و مثبت بودن نمادها، حاکی از بازگشت جدی سرمایه‌گذاران به این بازار است.
بازگشت اعتماد و سبزپوشی گسترده
بازار سرمایه در روز یکشنبه با روندی مثبت آغاز به کار کرد و همچنان تحت‌تاثیر موج صعودی روزهای اخیر بود. شاخص کل بورس در دقایق ابتدایی معاملات با رشدی 23‌هزار واحدی مواجه شد که نشانه‌ای از ورود نقدینگی و افزایش تقاضا در بازار بود. با این حال، در ادامه روز، این رشد متوقف شد و در دقایق پایانی بازار به دلیل افزایش عرضه‌ها، شاخص با اندکی کاهش مواجه شد. در نهایت، شاخص کل توانست 88/0‌درصد رشد را ثبت کند و با بازپس‌گیری کانال 2/2‌میلیون واحدی، در سطح 2میلیون و 211 هزار و 821‌واحد آرام بگیرد.
شاخص هم‌وزن بورس نیز عملکرد مثبتی داشت و با افزایشی 3‌هزار و 206‌واحدی، موفق به عبور از سطح مهم 708‌هزار و 245‌واحد شد. این رشد نشان‌دهنده ورود نقدینگی به سهم‌های کوچک‌تر و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به طیف گسترده‌تری از نمادهای بازار بود.
در بازار فرابورس ایران نیز شرایط مثبت و متعادلی حاکم بود. شاخص کل فرابورس توانست با رشدی 80 واحدی در محدوده 21هزار و 862‌واحد قرار گیرد، همچنین شاخص هم‌وزن فرابورس با افزایش 365‌واحدی از کانال مهم 123‌هزار واحدی عبور کرد و در سطح 123‌هزار و 333‌واحد ایستاد. این روند مثبت در هر دو بازار بورس و فرابورس، بیانگر بازگشت امید و اعتماد به فضای کلی بازار سرمایه است.
هشتمین روز متوالی رشد شاخص‌ها
روز دوشنبه، بازار سرمایه وارد هشتمین روز مثبت متوالی خود شد و شاخص‌ها همچنان به مسیر صعودی خود ادامه دادند. شاخص کل بورس با جهشی قدرتمند به میزان 97/1‌درصد موفق شد در کانال 2‌میلیون و 255‌هزار و 452‌واحد تثبیت شود. این رشد گسترده ناشی از افزایش تقاضا در نمادهای شاخص‌ساز و ورود نقدینگی حقیقی به بازار بود. در همین حال، شاخص هم‌وزن بورس نیز با افزایشی 63/1‌درصدی، به سطح 719‌هزار و 835‌واحد صعود کرد و نشان داد که سهم‌های کوچک‌تر نیز از جذابیت بالایی برخوردارند.
بازار فرابورس ایران نیز همچنان در مدار مثبت قرار داشت. شاخص کل فرابورس با رشدی 57/1‌درصدی، سطح 22‌هزار و 206 واحد را فتح کرد. شاخص هم‌وزن فرابورس نیز با رشدی 66/1‌درصدی به 125هزار و 379‌واحد رسید که بیانگر تداوم ورود نقدینگی و افزایش تقاضا در نمادهای فرابورسی است.
بازگشت اعتماد و ورود نقدینگی حقیقی
یکی از نکات برجسته معاملات روز دوشنبه، بازگشت اکثریت سبزپوشی به تابلوی معاملات پس از افزایش قرمزی در روز گذشته بود. در این روز، 87‌درصد از نمادهای بازار مثبت شدند که نشانه‌ای از برتری تقاضا بر عرضه بود. علاوه بر این، بازار شاهد ورود قابل‌توجه 839‌میلیارد تومان نقدینگی حقیقی به معاملات خرد بود که بار دیگر اعتماد سرمایه‌گذاران خرد به بازار سرمایه را به نمایش گذاشت، همچنین 422‌نماد در صف خرید قفل شده و 728‌نماد در محدوده مثبت تابلو معامله شدند.
این آمارها حاکی از آن است که با وجود برخی چالش‌ها، جریان نقدینگی و اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار همچنان در حال افزایش است. تحرکات مثبت در هر دو بازار بورس و فرابورس، به‌ویژه در نمادهای کوچک‌تر، نشان‌دهنده فضای خوش‌بینانه در میان فعالان بازار است. این روند مثبت، نویدبخش ادامه رشد شاخص‌ها و بهبود کلی بازار سرمایه در روزهای آتی خواهد بود.
روند نزولی شاخص‌ها و برتری عرضه‌ها در پایان هفته
بازار سرمایه در روز سه‌شنبه همچنان در مدار رشد قرار داشت اما با نشانه‌هایی از افزایش فشار فروش در ساعات پایانی معاملات. شاخص کل بورس با رشدی معادل 62/0‌درصد توانست در سطح 2میلیون و 269هزار و 512‌واحد به کار خود پایان دهد. این رشد، هرچند قابل‌توجه بود اما شدت کمتری نسبت به روزهای گذشته داشت و بیانگر کند شدن روند صعودی بازار بود. شاخص هم‌وزن بورس نیز با افزایش 49/0درصدی به سطح 723‌هزار و 383واحد رسید و نشان داد که نمادهای کوچک‌تر بازار همچنان از جذابیت نسبی برخوردار هستند.
در بازار فرابورس ایران، شرایط به نسبت بورس بهتر بود و این بازار توانست رشد بیشتری را ثبت کند. شاخص کل فرابورس با افزایشی 98/0‌درصدی، در سطح 22‌هزار و 423‌واحد قرار گرفت در حالی که شاخص هم‌وزن فرابورس نیز با رشدی 59/0‌درصدی به کانال 126‌هزار و 121 واحد صعود کرد.
با این حال، در ساعات پایانی معاملات روز سه‌شنبه، افزایش فشار فروش سبب شد که 66 درصد از سهام بازار در محدوده قرمز معامله شوند. در این روز، زورآزمایی بین صف‌های خرید و فروش به شکلی جالب توجه رقم خورد به‌طوری که 161‌نماد در صف خرید قفل بودند و دقیقا 161نماد در صف فروش قفل شدند. این توازن دقیق نشان‌دهنده تعادل شکننده بین عرضه و تقاضا در بازار بود که در نهایت سمت عرضه برتری یافت.
پایان منفی اما امیدوارکننده
برای هفته
روز چهارشنبه، بازار سرمایه در نیمه اول معاملات روندی نوسانی و نسبتا متعادل داشت اما در نیمه دوم بازار شاهد افزایش صف‌های خرید در برخی نمادهای مهم بودیم. با این وجود، فشار عرضه‌ها در نهایت بر تقاضا غلبه کرد و شاخص کل بورس با 53/0‌درصد افت، در سطح 2میلیون و 257‌هزار و 646‌واحد ایستاد. با این حال، بورس موفق به ثبت بازدهی مثبت 16/5‌درصدی برای کل هفته شد که نشانه‌ای از عملکرد کلی مثبت بازار در این بازه است. شاخص هم‌وزن بورس نیز با کاهشی 49/0‌درصدی، در سطح 719‌هزار و 856‌واحد به کار خود پایان داد.
در بازار فرابورس، رنگ غالب همچنان قرمز بود. شاخص کل فرابورس با افت 48/0درصدی به سطح 22‌هزار و 316واحد رسید و شاخص هم‌وزن فرابورس نیز با کاهشی 52/0‌درصدی، در محدوده 125‌هزار و 463‌واحد قرار گرفت. این کاهش در هر دو شاخص فرابورس، نشان‌دهنده فشار عرضه بر کلیت بازار در روز پایانی هفته بود.
در معاملات چهارشنبه، 71‌درصد نمادهای بازار در محدوده منفی معامله شدند و تعداد 592‌نماد قرمزرنگ به کار خود پایان دادند. در عین حال، تعداد 127‌نماد در صف خرید قفل شدند و 123نماد در صف فروش قفل بودند. این روند نشان‌دهنده بازگشت نسبی تقاضا در برخی نمادها و صنایع، به‌ویژه در نیمه دوم روز معاملاتی بود. برتری دوباره تعداد نمادهای صف خرید نسبت به صف فروش، به‌ویژه در شرایطی که عرضه بر بازار غالب بود، نویدبخش پتانسیل بازگشت بازار در هفته آینده است.
افت‌وخیز شاخص‌ها با ثبت بازدهی مثبت
در مجموع هفته پایانی آبان‌ماه با رشدهای متوالی آغاز شد و با نشانه‌هایی از کاهش تقاضا و افزایش عرضه‌ها به پایان رسید. با وجود افت در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه، بازار سرمایه توانست بازدهی مثبتی را برای کل هفته ثبت کند. تقابل متوازن عرضه و تقاضا در این هفته، نشان از تداوم احتیاط سرمایه‌گذاران و حساسیت بازار به عوامل کلان اقتصادی دارد. تحلیلگران انتظار دارند که با تثبیت شرایط و ورود نقدینگی جدید، بازار در هفته‌های آتی بتواند تعادل خود را بازپس گیرد و دوباره در مسیر صعودی قرار گیرد.