راهبرد حل مساله در شرایط امروز

الهه بیگی*
برای اینکه بدانیم مسائل حل‌نشده ایران کدامند نیازی به پژوهش‌های دور و دراز نیست. هر روز که هر مدیری در هر سطحی و در هر حوزه‌ای سخن می‌گوید یک یا چند مساله حل‌نشده از جنس فعالیت‌های خود را بازگو می‌کند. به‌طور مثال در بخش انرژی، سیاست‌های ارزی، بازار سرمایه، سیاست‌های مالی و… .
این مساله‌های حل‌نشده در هر بخش هنگامی که در یك پازل بزرگ به هم می‌چسبند نشان می‌دهند که ابعاد بزرگی دارند و حل مسائل ایران نیاز به نیروی بزرگی دارد. هرروز که رسانه‌های رسمی و مجاز دارای جواز انتشار در کشور را باز و خبرها و گزارش‌های منتشر شده در سیاست، تجارت، صنعت و بازارهای گوناگون را بررسی می‌کنیم هر مدیر یا مسوولی راهكارهایی برای حل این مسائل ارائه می‌دهد اما به دلایل گوناگون به کار گرفتن هر مساله نیاز به حل مساله دیگری دارد.
حال چه باید کرد؟ برای اینکه مسائل ایران حل شوند باید یک راهبرد اجرایی قابل قبول و دارای پشتوانه نظری قابل اعتماد و سازگار با تحولات جهان و مسائل داخل کشور آماده شود. این راهبرد از کدام جنس باشد کارآمد‌تر است؟ برخی باور دارند باید مسائل را با توجه به اهمیت آنها و اینکه حل یک مساله می‌تواند چندین مساله دیگر را حل کند پیدا کرد و آن را حل كرد. برخی راهبردها این است که هر مساله کوچک را که وابستگی و همبستگی کمتری به دیگر مسائل دارد یافته و آن را حل کنیم.
دیدگاه دیگر این است که برای حل مسائل ایران بزرگ‌ترین و اثرگذارترین مساله را با استفاده از پژوهش‌های کارشناسانه بیابیم و آن را حل کنیم. در این دیدگاه است که می‌توان امیدوار بود مسائل با کمترین تنش‌های درون‌سازمانی و درون‌کشوری حل شود.
واقعیت این است که در شرایط امروز باید چگونگی و کیفیت مناسبات ایران با جهان به‌ویژه با بخش بزرگی از دنیا که کشورهای بزرگ اقتصادی را شامل می‌شود در نظر داشت چراكه حل مساله اقتصاد ایران بدون حل این مساله بزرگ تقریبا ناممکن است.
اقتصاد ایران با وجود همه کوشش‌ها و برنامه‌ریزی‌ها یک اقتصاد نیازمند با تعامل و داد‌وستد با جهان است. بدون تجارت نفت و گاز، بدون واردات نهاده‌های دام و طیور و دارو و بدون صادرات فرآورده‌های پتروشیمی اقتصاد ایران از کار می‌افتد. در حال حاضر تجارت خارجی ایران درگیر مساله مهم‌تر سیاست خارجی است و راهبرد منطقی این است راه تعامل را پیدا کرده و مساله بزرگ را حل کنیم.
*سردبیر