همه چشم‌ها روی «ابراهیم حاتمی‌کیا» و «نیکی کریمی»

آثار راه یافته به مسابقه ملی چهل‌وسومین دوره جشنواره فیلم فجر هرکدام دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند که می‌توان از زاویه‌های مختلف آنها را مور تحلیل و ارزیابی قرار داد. جشنواره فیلم فجر در این سال‌ها و طی 43 دوره فیلمسازان زیادی به خود دیده، کارگردانان مهمی را به دنیای هنر هفتم معرفی کرده و بر تعداد سیمرغ‌های سینماگران مختلفی افزوده است و باعث شده در کارنامه کاری آنها مسیر تازه‌تری ایجاد شود. در این سال‌ها فیلمسازان و بازیگران زن زیادی پابه‌پای مردان سینماگر، دیده شدند و به موفقیت رسیدند. همچنین گونه‌های سینمایی مختلفی از جمله فیلم کوتاه، مستند و انیمیشن به مخاطب عام از طریق این جشنواره معرفی شده است. در این گزارش به مروری کوتاه بر ویژگی‌های فیلم‌های این دوره «سودای سیمرغ» از معرفی فیلم‌اولی‌ها گرفته تا حضور تهیه‌کنندگان و کارگردانان باسابقه و سرمایه‌گذاران دولتی فیلم‌ها می‌پردازیم.
فیلم اولی‌ها را بشناسید
امسال با حذف بخش سودای سیمرغ، کارگردانان فیلم اولی در کنار کارگردانان باسابقه‌تر در همه رشته‌های سینمایی به رقابت می‌پردازند که این یکی از تغییرات جشنواره فیلم فجر در دوره چهل‌وسوم است. با نگاهی به فهرست فیلم‌های راه‌یافته به بخش مسابقه سینمای ایران، نام ۱۳ کارگردان فیلم اولی به چشم می‌خورد که شاید هرکدام در دنیای سریال‌سازی و فیلم کوتاه و مستند ید طولایی داشته‌اند اما امسال نخستین‌بار است که به‌عنوان کارگردان فیلم بلند در جشنواره فیلم فجر حضور پیدا می‌کنند.
فیلمسازانی همچون امیر پوروزیری با فیلم سینمایی «۱۹۸۶»، مصطفی تنابنده با «آبستن»، محمدابراهیم عزیزی با «بازی را بکش»، محمود کریمی با «بچه مردم» محمد پایدار با «تاکسیدرمی»، آرمان زرین‌کوب با «ترک عمیق»، ابراهیم امینی با «چشم بادومی»، حسام فرهمند با «رها»، مهدی نوروزیان با «زمانی در ابدیت»، رضا جمالی با «سونسوز»، محمدرضا اردلان با «فریاد»، رضا فرهمند با «لولی» و مهدی اصغری‌ازغدی با «ماریا» برای اولین‌بار با یک فیلم بلند در این جشنواره حضور دارند.
باسابقه‌ترین کارگردان‌های جشنواره
امسال در میان فیلمسازان با سابقه‌تر، ابراهیم حاتمی‌کیا از رکوردداران دریافت سیمرغ بلورین جشنواره با فیلم «موسی کلیم‌الله» حضور دارد. او دارای ۵ سیمرغ بلورین بهترین فیلم برای فیلم‌های «مهاجر»، «از کرخه تا راین»، «آژانس شیشه‌ای»، «به نام پدر» و «به رنگ ارغوان» و سه سیمرغ بهترین کارگردانی برای فیلم‌های «آژانس شیشه‌ای»، «به رنگ ارغوان» و «به وقت شام» است. حاتمی‌کیا که از دوره اول جشنواره با فیلم ۱۶‌میلی‌متری «کوردلان» حضور داشت و امسال با فیلم سینمایی «موسی کلیم‌الله» در جشنواره حضور دارد.
رسول صدرعاملی یکی از فیلمسازانی است که از سومین دوره جشنواره فیلم فجر حضور دارد. صدرعاملی در سومین دوره جشنواره با فیلم سینمایی «گل‌های داودی» موفق به دریافت لوح زرین جشنواره در ۵ رشته شد. او همچنین از تهیه‌کنندگان باسابقه ادوار مختلف جشنواره است و از سال ۱۳۵۹ با تهیه‌کنندگی فیلم «خونبارش» در این جشنواره حضور دارد. صدرعاملی امسال با فیلم سینمایی اقتباسی «زیبا صدایم کن» در مقام کارگردان در جشنواره چهل‌وسوم به رقابت می‌پردازد. ابوالفضل جلیلی نیز یکی دیگر از فیلمسازان باسابقه است که از دهه‌۶۰ در جشنواره فیلم فجر حضور داشته و در این جشنواره و جشنواره‌های بین‌المللی موفقیت‌های زیادی کسب کرده است. وی نخستین‌بار با فیلم سینمایی «بهار» در جشنواره فیلم فجر شرکت کرد و از آخرین حضور او در جشنواره که با فیلم «دلبران» در سال ۱۳۷۹ بود ۲۴‌سال می‌گذرد. او امسال پس از سال‌ها فعالیت با فیلم سینمایی «داد» در جشنواره چهل‌وسوم فیلم فجر شرکت می‌کند.
فیلمسازان زن
بهنوش صادقی و نیکی کریمی، دو سینماگر زن حاضر در این دوره از جشنواره هستند. بهنوش صادقی به‌عنوان تنها کارگردان زن در این دوره از جشنواره با فیلم سینمایی «مرد آرام» حضور دارد. او پیش از این با فیلم سینمایی «خانه دیگری» در جشنواره سی‌وپنجم فیلم فجر حضور داشت. نیکی کریمی نیز به‌عنوان تنها تهیه‌کننده زن در این دوره از جشنواره شرکت دارد. او پیش از این به‌عنوان کارگردان و تهیه‌کننده فیلم‌هایی همچون «شیفت شب»، «آذر» و «آتابای» بوده است و امسال تهیه‌کنندگی فیلم سینمایی «زمانی در ابدیت» را برعهده دارد.
تهیه‌کنندگان باسابقه
در میان تهیه‌کنندگانی که در این دوره از جشنواره حضور دارند افرادی همچون سیدمحمود رضوی یکی از پرسابقه‌ترین‌های جشنواره فجر است. او پیش از این تهیه‌کنندگی چندین فیلم مانند: «دهلیز»، «معراجی‌ها»، «سیانور»، «خانه‌ای در خیابان چهل‌ویکم»، «ماجرای نیمروز»، «دارکوب»، «لاتاری» و… را برعهده داشته است. او امسال تهیه‌کننده فیلم سینمایی «موسی کلیم‌الله» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیاست.
سعید سعدی نیز یکی از قدیمی‌ترین تهیه‌کنندگان سینمای ایران است که از اوایل دهه‌۸۰ آثار سینمایی زیادی را در جشنواره فیلم فجر داشته است. از نخستین آثاری که او تهیه‌کنندگی کرده می‌توان از «گیلانه» نام برد. سعدی امسال با فیلم سینمایی «خدای جنگ» به کارگردانی حسین دارابی در چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر حضور دارد.
محمدرضا شفیعی نیز یکی دیگر از باسابقه‌ترین تهیه‌کنندگان این دوره از جشنواره فیلم فجر است. او تهیه‌کنندگی سینمایی خود را از اوایل دهه ۹۰ با فیلم سینمایی «زندگی خصوصی آقا و خانم میم» در جشنواره فیلم فجر آغاز کرد و امسال تهیه‌کنندگی فیلم سینمایی «صیاد» را برعهده دارد. علی قائم‌مقامی، دیگر تهیه‌کننده و مدیر تولید باسابقه سینمای ایران است. «کفش‌هایم کو؟»، «جشن دلتنگی»، «بهشت تبهکاران» و … از آثار سینمایی است که قائم‌مقامی با آنها در جشنواره فیلم فجر حضور داشته است.
او امسال با فیلم سینمایی «شاه‌نقش» به کارگردانی شاهد احمدلو در جشنواره فجر شرکت می‌کند. مصطفی کیایی دیگر تهیه‌کننده حاضر در جشنواره چهل‌وسوم است که پیش از این فیلم‌های «بارکد»، «چهارراه استانبول» و «در وجه حامل» را در جشنواره داشته است.
او امسال با فیلم «بازی را بکش» به کارگردانی محمدابراهیم عزیزی در این دوره از جشنواره شرکت کرده است.
زنده‌یاد جلیل شعبانی نیز جزو تهیه‌کنندگانی بود که پیش از این سابقه تهیه‌کنندگی چندین فیلم در جشنواره فیلم فجر را داشته است. او تهیه‌کنندگی فیلم‌های «سوءتفاهم»، «قسم»، «سرهنگ ثریا» و «منصور» را در کارنامه کاری خود دارد. امسال فیلم «اسفند» به کارگردانی دانش اقباشاوی از این تهیه‌کننده در جشنواره فیلم فجر حضور دارد.
انیمیشن‌های جشنواره چهل‌وسوم
در دسته‌بندی انیمیشن نیز چهار پویانمایی «افسانه سپهر» به کارگردانی عماد رحمانی و مهرداد محرابی و تهیه‌کنندگی مهدی جعفری‌جوزانی، «پسر دلفینی۲» به کارگردانی محمد خیراندیش و تهیه‌کنندگی محمدامین همدانی، «زال و رودابه» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی محمدعلی سجادی و «ژولیت و شاه» به کارگردانی اشکان رهگذر و تهیه‌کنندگی آرمان رهگذر در جشنواره حضور دارند.
محمدامین همدانی امسال با تهیه‌کنندگی فیلم «پسر دلفینی۲» برای سومین بار حضور در جشنواره فیلم فجر را تجربه می‌کند. اشکان رهگذر نیز پیش از این با انیمیشن «آخرین داستان» در سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر برنده اولین سیمرغ بلورین بهترین انیمیشن سینمای ایران شد و امسال برای دومین‌بار با «ژولیت و شاه» در این جشنواره حضور دارد. همچنین محمدعلی سجادی کارگردان سینما و تئاتر، فیلمنامه‌نویس، تهیه‌کننده و تدوینگر نیز امسال با انیمیشن «زال و رودابه» در جشنواره فیلم فجر حضور دارد.

اجتماعی و کمدی، بیشترین ژانرهای حاضر در جشنواره
جشنواره فیلم فجر امسال دارای تنوعی از آثار اعم از فیلم‌های اجتماعی، دفاع مقدس، تاریخی، کمدی و انیمیشن است. در دسته‌بندی فیلم‌های انقلاب اسلامی فیلم‌های «۱۹۶۸»، «بازی خونی»، «تاکسیدرمی»، «شمال از جنوب‌غربی» و در دسته‌بندی فیلم‌های اجتماعی و اجتماعی- خانوادگی «آبستن»، «بازی را بکش»، «داد»، «دست تنها»، «رها»، «سونسوز»، «شاه‌نقش»، «فریاد»، «گوزن‌های اتوبان»، «ماریا»، «مرد آرام»، «شوهر ستاره»، «زیبا صدایم کن»، «زمانی در ابدیت»، «خاتی»، «چشم بادومی» و «ترک عمیق» جای می‌گیرند. همچنین در دسته‌بندی فیلم‌های دفاع مقدس و اجتماعی-دفاع مقدس فیلم‌های «اسفند»، «اشک هور»، «پیشمرگ»، «خدای جنگ»، «صیاد» و «بچه مردم» و در دسته‌بندی کمدی فیلم‌های «آنتیک»، «صد دام» و «کفایت مذاکرات» در جشنواره حضور دارند. در ژانر دینی- تاریخی فیلم سینمایی «موسی کلیم‌الله» و در ژانر هنرو تجربه(خاص) فیلم سینمایی «لولی» را در جشنواره چهل‌وسوم خواهیم داشت.