کیفیت اینترنت ثابت در سراشیبی سقوط

گروه فناوری- گزارش اخیر «اسپیدتست» از وضعیت میانه سرعت اینترنت در جهان نشان می‌دهد که ایران همچنان در وضعیت بحرانی در حوزه اینترنت ثابت و موبایل قرار دارد. با وجود افزایش تقاضا برای اینترنت باکیفیت در زندگی روزمره و تحول دیجیتال، ایران نه‌تنها پیشرفتی ملموس در این زمینه نداشته بلکه در بخش اینترنت ثابت با کاهش دوپله‌ای به رتبه۱۳۹ جهان سقوط کرده است. این آمار در مقایسه با میانگین جهانی، نشانه‌ای از شکاف عمیق ایران با دیگر کشورهاست. میانه سرعت اینترنت ثابت جهان 45/‏96مگابیت بر ثانیه گزارش شده، در حالی که این رقم برای ایران تنها 95/‏15مگابیت بر ثانیه است. این تفاوت فاحش سوالات جدی در مورد سیاست‌های توسعه زیرساخت‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و مدیریت منابع در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات ایجاد می‌کند. چرا ایران با وجود پتانسیل نیروی انسانی متخصص و منابع مالی، در این زمینه درجا می‌زند؟ یکی از عوامل اصلی این وضعیت، فقدان برنامه‌ریزی راهبردی و اولویت‌بندی صحیح در توسعه زیرساخت‌های ارتباطی است. در حالی که بسیاری از کشورهای منطقه با سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین مانند فیبر نوری و 5G توانسته‌اند موقعیت خود را بهبود ببخشند، ایران همچنان به فناوری‌های قدیمی و زیرساخت‌های فرسوده متکی است. یکی دیگر از نقاط ضعف، مدیریت نامطلوب و تصمیم‌گیری‌های کوتاه‌مدت است. سیاست‌هایی همچون محدودیت‌های اینترنتی و فیلترینگ گسترده، نه‌تنها دسترسی آزاد کاربران را مختل کرده بلکه مانعی برای توسعه کسب‌وکارهای اینترنتی و نوآوری در فضای دیجیتال ایجاد کرده است. این اقدامات اعتماد عمومی را کاهش داده و مانع جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی در بخش فناوری شده است.
طبق گزارش «اسپیدتست» میانه سرعت اینترنت موبایل جهان در دسامبر سال گذشته میلادی 79/‏62 و میانه سرعت اینترنت ثابت جهان 45/‏96مگابیت بر ثانیه بوده است. این در حالی است که یک ماه قبل از آن (نوامبر ۲۰۲۴ میلادی) میانه اینترنت موبایل جهان 52/‏61 و میانه اینترنت ثابت جهانی 10/‏95مگابیت بر ثانیه بوده است. بر اساس این گزارش میانه سرعت اینترنت موبایل ایران در دوازدهمین ماه ۲۰۲۴ میلادی 86/‏37 و میانه سرعت اینترنت ثابت ایران 95/‏15مگابیت بر ثانیه بوده است. جایگاه اینترنت موبایل ایران در رده‌بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت بدون هیچ تغییری نسبت به ماه قبل رده ۷۲ است. اما در بخش اینترنت ثابت جایگاه ایران دو۲ رده سقوط کرده و در پله ۱۳۹ قرار گرفته است. این در حالی است که در نوامبر ۲۰۲۴ میلادی (ماه قبل) میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت ایران به ترتیب 88/‏38 و 03/‏16مگابیت بر ثانیه بوده است. جایگاه کشور نیز در رده‌بندی میانه سرعت اینترنت موبایل با یک پله صعود رده ۷۲ بود و در بخش اینترنت ثابت نیز جایگاه ایران سه پله صعود کرده بود و در رده ۱۳۷ قرار داشت.
گرجستان به جمع ۱۰ کشور با اینترنت پرسرعت موبایل پیوست
در رده‌بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل در دسامبر ۲۰۲۴ تغییرات چندانی نسبت به ماه قبل از آن (نوامبر) رخ نداده است. به طوری که رده‌های یکم تا هفتم این فهرست نسبت به ماه قبل هیچ تغییری نداشته است. در رده نخست این فهرست امارات متحده عربی با میانه سرعت 87/‏453مگابیت بر ثانیه قرار دارد. در رده‌های دوم تا هفتم به ترتیب قطر (50/‏383مگابیت بر ثانیه)، کویت (30/‏257مگابیت بر ثانیه)، بلغارستان (237/‏187مگابیت بر ثانیه) دانمارک (26/‏169مگابیت بر ثانیه)، کره جنوبی (802/‏149مگابیت بر ثانیه) و هلند (22/‏148مگابیت بر ثانیه) قرار دارند. در رده هشتم کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل، چین با یک پله صعود در رده هشتم قرار دارد و میانه سرعت آن 14/‏147مگابیت بر ثانیه است. در رده نهم نروژ با میانه سرعت 58/‏146مگابیت بر ثانیه قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه قبل یک پله سقوط کرده است. اما در رده دهم این فهرست گرجستان میانه سرعت 76/‏140مگابیت بر ثانیه قرار دارد و جایگاه آن نسبت به ماه قبل هفت پله رشد کرده است.
امارات متحده عربی در جمع پرسرعت‌های اینترنت ثابت
در بخش رده‌بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت نیز تغییرات اندک بوده است. در رده نخست این فهرست مانند نوامبر۲۰۲۴ میلادی سنگاپور با میانه سرعت 98/‏330مگابیت بر ثانیه قرار دارد. در رده‌های دوم و سوم به ترتیب هنگ‌کنگ با میانه سرعت 58/‏306مگابیت بر ثانیه و امارات متحده عربی با میانه سرعت 24/‏304مگابیت بر ثانیه قرار دارند که جایگاه آنها نسبت به ماه قبل تغییری نکرده است. در رده چهارم فرانسه با میانه سرعت 22/‏279مگابیت بر ثانیه قرار دارد که جایگاه آن نسبت به نوامبر ۲۰۲۴ میلادی یک پله صعود کرده اما شیلی که در رده پنجم قرار دارد، جایگاه آن نسبت به نوامبر ۲۰۲۴ میلادی یک پله سقوط کرده است. میانه سرعت اینترنت ثابت این کشور 29/‏276مگابیت بر ثانیه است. کشورهایی که در رده‌های ششم تا هشتم قرار دارند جایگاه‌شان نسبت به نوامبر ۲۰۲۴ میلادی نیز تغییری نکرده است. در رده ششم آمریکا با میانه سرعت 61/‏267مگابیت بر ثانیه قرار دارد. در رده‌های هفتم و هشتم به ترتیب ایسلند (25/‏265مگابیت بر ثانیه) و دانمارک (59/‏240مگابیت بر ثانیه) قرار دارند. در رده‌های نهم و دهم به ترتیب اسپانیا (65/‏239مگابیت بر ثانیه) و سوییس (98/‏236مگابیت بر ثانیه) قرار دارند که جایگاه هر یک از این کشورها در رده‌بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت دسامبر ۲۰۲۴ میلادی دو پله صعود کرده است.
در نهایت گزارش «اسپیدتست» از وضعیت اینترنت ایران، هشداری جدی درباره شکاف عمیق کشور با استانداردهای جهانی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات است. کاهش رتبه اینترنت ثابت و رکود جایگاه اینترنت موبایل، نتیجه سال‌ها بی‌توجهی به زیرساخت‌ها، تصمیم‌گیری‌های نادرست و اعمال سیاست‌های محدودکننده است. در جهانی که ارتباطات و اینترنت به ستون اصلی اقتصاد، آموزش و زندگی اجتماعی تبدیل شده، ادامه این روند نه‌تنها فرصت‌های رشد را از کشور سلب می‌کند بلکه جایگاه ایران را در عرصه بین‌المللی بیش از پیش تضعیف خواهد کرد. تغییر این وضعیت نیازمند اقداماتی فوری، هوشمندانه و بلندمدت است؛ از سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین گرفته تا اصلاح رویکردهای مدیریتی و کاهش محدودیت‌ها. تنها با برنامه‌ریزی استراتژیک و مشارکت بخش‌های خصوصی و عمومی می‌توان امید داشت که ایران از این وضعیت عقب‌ماندگی خارج شود و در مسیر توسعه دیجیتال همگام با جهان حرکت کند.