200 مگاوات معطل مانده

گروه انرژی- «اگر 200مگاوات ظرفیت برق در حوزه تجدیدپذیر فعال شده بود، امروز هاب منطقه‌ای برق بودیم.» این بخشی از گفته‌های یک نماینده پیشین مجلس است که اشاره مستقیم به کم‌کاری دولت‌های گذشته در عدم توسعه تجدیدپذیرها دارد؛ موضوعی که این روزها هم در برنامه‌های دولت قرار گرفته و هم بخش‌خصوصی شرایط را با دقت رصد می‌کند که برای سرمایه‌گذاری پیشقدم شود. هرچند همه ارکان تصمیم‌گیری حرکت در مسیر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر را توصیه می‌کنند، با این حال موانع بسیاری هنوز پیش‌رو است که حرکت در این مسیر را کند کرده است.
تولیدکنندگان برق می‌گویند، بزرگ‌ترین مانع کنونی پیش‌روی توسعه صنعت برق، قیمت‌گذاری دولتی است که هم باعث زیان تولیدکننده‌های برق شده و هم دولت را با بدهی بزرگ به بخش‌خصوصی مواجه کرده است. درحالی‌که اگر برنامه‌ریزی برای توسعه صنعت برق همراه با قیمت‌گذاری مبتنی‌بر بازار انجام می‌شد، بنا به گفته علی بختیار، نماینده ادوار مجلس امروز هاب برقی منطقه بودیم یا اینکه اگر ظرفیت گاز را توسعه می‌دادیم امروز یکی از تجار بزرگ گازی جهان بودیم و می‌توانستیم صادرکننده مطمئن بوده و در زمینه ترانزیت، سوآپ و صادرات ال‌ان‌جی نیز حرفی برای گفتن داشته باشیم.
بختیار در گفت‌و‌گو با ایلنا درباره موضوع ناترازی گفته است: «‌در کشور ما موضوع کلی به مدیریت استراتژیک انرژی برمی‌گردد. از سال۱۳۷۹که شورای عالی انرژی پایه‌گذاری شد باید در حوزه سیاستگذاری انرژی برنامه‌ریزی و باتوجه به ظرفیت حوزه عرضه باید تعیین می‌کرد چه میزان انرژی فسیلی، تجدیدپذیر تولید و مصرف شود یا چه میزان سوخت فسیلی به نیروگاه‌ها، بخش خانگی یا صنعت اختصاص یابد. یا اینکه چه درصدی از خودروها را بنا داریم برقی کنیم، چه درصدی از برق تجدیدپذیر را روی سولار، ژئوترمال، هلیوم و انرژی هسته‌ای و پاک ببریم اما این اتفاق نیفتاد. اکنون دنیا به‌سمت انرژی‌های پاک رفته، ما در مرحله ناترازی هستیم، اگر در سیاست‌های کشور برای انرژی پاک برنامه‌ریزی می‌کردیم و سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی صورت می‌گرفت امروز دچار ناترازی نبودیم و یکی از بازیگران اصلی منطقه و جهان در حوزه انرژی بودیم.
او می‌گوید: اکنون دنیا به‌سمت کاهش مصرف بنزین می‌رود، در چین کل ناوگان تاکسیرانی برقی شده و ۳۰ تا ۴۰درصد ناوگان حمل‌ونقل سبز شده ما نیز به‌دلیل آلودگی زیست‌محیطی و الزامات جهانی باید این مسیر را دنبال کنیم و دراین صورت گاز و بنزین آزاد و ناترازی‌های سوخت و برق حل می‌شود. کلید حل مساله ظرفیت‌سازی بزرگ در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیری نگاه تنوع‌بخشی به این ظرفیت‌هاست، مثلا سال‌هاست که سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی زمین‌گرمایی مشکین‌شهر معطل مانده. این پروژه‌ها باید اجرا شوند، ما باید این تکنولوژی را از شرکت‌های بزرگ جهان دریافت کنیم. اکنون شرکت‌های بزرگ نفتی به‌سمت انرژی‌های نو رفته‌اند. ما نیز باید نگاه‌مان را نسبت‌به انرژی تغییر دهیم؛ در غیر این صورت نگاه مقطعی و کوتاه‌مدت اینکه در حد ۳۰‌هزار مگاوات توسعه دهیم، مسیر اقتصاد انرژی نیست، فقط نگاه عمرانی است. در حوزه انرژی به‌عنوان کشوری که ظرفیت‌های بزرگ انرژی داریم، باید نگاه توسعه‌ای داشته باشیم تا تحول بزرگی در حوزه انرژی اتفاق بیفتد.
به گفته بختیار اکنون نیروگاه‌ها سالانه به اندازه ۴ فاز پارس جنوبی مصرف گاز دارند درحالی‌که اگر انرژی‌های تجدیدپذیر تولید می‌شد گاز تولیدی به بخش صنعت اختصاص می‌یافت. نماینده ادوار مجلس بیان اینکه اکنون تعداد کثیری از پتروشیمی و کارخانجات تعطیلند، توضیح داد: با این وجود چگونه می‌توانیم به رشد اقتصادی ۸‌درصد برسیم درحالی‌که نمی‌توانیم مواداولیه یعنی زیرساخت انرژی را تامین کنیم؟ باید رویکردها تغییر کند، بخش تولید نباید در اولویت آخر باشد. مشکل ما این است که نگاه‌مان مقطعی است و نسبت‌به رفع مشکل نگاه درستی نداریم، در مجلس دهم با همکاری دولت و مجلس توانستیم شش فاز پارس جنوبی را تکمیل کنیم، مجلس یازدهم با دولت همراه بود اما اتفاقی نیفتاده بطوری که دیگر امروز راجع به هاب‌شدن در حوزه برق و گاز یا تجارت برق و گاز بحثی نمی‌شود، کلیدواژه ناترازی پاک کردن صورت‌مساله و اشتباه است و باید آن را تغییر دهیم. کشورهایی ناترازی دارند و به‌سمت رفع آن می‌روند که ظرفیت‌های بزرگ در حوزه انرژی تجدیدپذیر ندارند، ما باید اجازه دهیم بخش‌خصوصی داخلی و خارجی در زمینه تولید برق و گاز حضور داشته باشند، طبق اصل ۴۴ دولت نباید دخالت کند، باید نقدینگی به‌سمت عرصه تولید برود، وقتی شرایط سختگیرانه است و زیرساخت آماده نمی‌شود حتما این مساله حل نمی‌شود، زمانی حل می‌شود که نوع تفکر تغییر کند و نسخه اشتباه نپیچیم.
به گفته وی، ما در رنکینگ حوزه نفت سوم بودیم و بنا داشتیم که به مقام دوم برسیم اما واقع امر اینکه این نفت در خدمت اقتصاد و توسعه‌یافتگی نیست و به‌جای اینکه توسعه‌یافتگی ایجاد کند بلای جان شده است، مساله اصلی این است که باید شرایط را برای سرمایه‌گذاری بالا فراهم کنیم باید ۵۰‌میلیارد دلار در سال سرمایه‌گذاری کنیم، سیاستگذاری انرژی را تغییر دهیم، طبق چشم‌انداز ۱۴۰۴ بنا بود اقتصاد اول منطقه باشیم که این اتفاق نیفتاد، هرچند یکی از عوامل اصلی تحریم بوده اما نوع نگاه مدیران به اقتصاد و انرژی بیشتر تاثیرگذار بوده است.