ترمیم شکاف ملت- دولت لازمه حل 8 بحران دیگر

«جهان‌صنعت» – «اگر وضعیت امروز را بخواهم در یک جمله خلاصه کنم، آن را وضعیت انباشت و درهم آمیختگی مجموعه‌ای از بحران‌های مختلف در سطوح داخلی و خارجی و در عرصه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی برمی‌شمارم.» این بخشی از سخنان ابوالفضل دلاوری، استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی است که به‌تازگی در گفت‌وگویی با پایگاه خبری- تحلیلی خبرآنلاین به تحلیل اوضاع و احوال کشور در ماه‌های پایانی سال 1403 پرداخته است. این استاد علوم سیاسی که معتقد است «راه‌حل‌های قدیمی دیگر نمی‌توانند به بحران‌های این وضعیت انباشتی و پیچیدگی‌هایش پاسخگو باشند»، می‌گوید: «نظام سیاسی برای حل بحران‌هایش نیازمند وفاق و انسجام لازم است.» داوری بر این اساس به ۹بحران درهم‌آمیخته و تلنبار شده و خطرناک در کشور اشاره کرده و تاکید بر اینکه «مهم‌ترین بحران شکاف عمیق و خطرناک میان اکثریت بزرگی از مردم با نظام حکمرانی یا شکاف ملت-دولت است»، می‌گوید: «دومین بحران عدم ارتباط با جهان است.» این استاد علوم سیاسی همچنین از «بحران معیشت»، «بحران کرامت»، «بحران مشروعیت و اعتماد»، «بحران کارآمدی»، «بحران انگیزش و مشارکت»، «بحران سلامت جسمی و روانی» و بالاخره «بحران انسجام ملی» به‌عنوان دیگر بحران‌های 9‌گانه نام برده است.
دلاوری که از جایگاه منازعه به‌عنوان محور اصلی حل‌وفصل امور در ایران نام می‌برد، در این رابطه می‌گوید: «آن شکاف خطرناک و در واقع شکاف اصلی که امروز دارد خودش را تحت‌عنوان شکاف دولت- ملت نشان می‌دهد، مادر بقیه شکاف و بحران‌ها نیست، بلکه به یک تعبیری فرزند آن ۸بحران دیگر است ولی مساله این است که آن ۸بحران دیگر بدون حل این شکاف و درگیر شدن با آن قابل‌حل نیستند زیرا بدون حل آن، سرمایه‌ای، امکانی، انگیزه‌ای، همکاری، مساعدتی و همنوایی که برای حل بقیه بحران‌ها لازم است، فراهم نمی‌شود.» او بر این اساس به مادر همه شکاف‌ها اشاره کرده که همانا منازعاتی بودن حوزه سیاسی کشور از ابتدای انقلاب تاکنون بوده است. دلاری می‌گوید: «مادر همه بحران‌ها در سال‌های پس از انقلاب، تنازعی یا تشدید تنازعی شدن امر سیاسی و استمرار آن بوده است.
انقلاب هم بخشی از این تنازع بود. صرف‌نظر از منازعات سیاسی که در هر کشوری وجود دارد ولی در جریان انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ و بعد از آن با همه دنیای مدرن دچار منازعه شدیم. گویا دنیا و تجربه بشری تا الآن در همه حوزه‌ها اشتباه حرکت کرده و ما باید جدای از آنها حرکت کنیم. کما اینکه همان ابتدا گفتیم اقتصاد، توسعه، صنعت و تکنولوژی و امثالهم مسائل ما نیستند. اینها مسائل سرمایه‌داری غرب هستند. در نتیجه نه‌تنها از اولویت ما خارج شد؛ بلکه نوعی ستیز با آنها حتی با برخی گروه‌های سیاسی نمایان شد.» این استاد دانشگاه در ادامه فارغ از اشاره به سیاست منازعه میان نظام حکمرانی و اپوزیسیون، به نکته مهم‌تری اشاره کرده که استمرار سیاست منازعه در نظام حکمرانی ایران پس از انقلاب است.
دلاوری می‌گوید: «می‌خواهم بگویم ۹بحرانی که اشاره شد، محصول تنازعی شدن سیاست در درون نظام حکمرانی است، نه بین نظام حکمرانی با اپوزیسیون آن. البته بحث منازعه گروه‌های اجتماعی و اپوزیسیون در جای خود بسیار با اهمیت است ولی مشکل اساسی، در تنازعات درون هیات حاکمه و میان نهادهایی است که این نظام جدید آنها را کنارهم چیده است.»