لحظه سقوط!

گروه بورس- در معاملات روز گذشته بازار سرمایه، همه‌چیز قرمز بود، از درآمدثابت‌ها که محل امن سرمایه‌گذاری هستند تا سهام و صندوق‌های طلا! در روز قرمزپوش بازار سرمایه، شاخص کل بورس با کاهش 315/‏37 واحدی به 2784350واحد رسید و افت 32/‏1‌درصدی را نشان می‌دهد. این تغییرات در حالی رخ داد که شاخص کل هم‌وزن بورس نیز به‌میزان 806/‏12‌واحد کاهش یافت و به رقم 937/‏859‌واحد رسید که افت 47/‏1‌درصدی را نشان می‌دهد. این کاهش‌ها نشان‌دهنده روند نزولی در بازار بوده و ضعف در تقاضا و فشار فروش در برخی نمادهای شاخص‌ساز، موجب افت این شاخص‌ها شده است. در روز معاملاتی مذکور، بازار با حجم معاملاتی معادل 23‌میلیارد ورقه سهم با ارزش 25‌هزار میلیارد تومان روبه‌رو شد. سرانه خرید به 61‌میلیون تومان و سرانه فروش به 73‌میلیون تومان رسید، در حالی که 3هزار میلیارد تومان خروج پول ثبت شد. در بخش حقیقی‌ها، ارزش خرید به 10‌هزار میلیارد تومان و ارزش فروش به 13‌هزار میلیارد تومان رسید که نشان‌دهنده تمایل سرمایه‌گذاران حقیقی به فروش سهام است. از سوی دیگر، حقوقی‌ها با خرید 15‌هزار میلیارد تومان و فروش 11‌هزار میلیارد تومان، در سمت خرید قرار گرفتند.
فرابورس چه کرد؟
در فرابورس، شاخص کل با کاهش 200‌واحدی به 742/‏26واحد رسید و افت 74/‏0‌درصدی را به نمایش گذاشت. شاخص کل هم‌وزن فرابورس نیز با کاهش 415/‏2‌واحدی به 804/‏148واحد رسید که معادل افت 6/‏1‌درصدی است. این کاهش‌ها در شاخص‌های هم‌وزن نیز نشان از فشار فروش در بسیاری از نمادها و کاهش تقاضا در بازار است. در کنار این تغییرات، نمادهای نیشکر، بپاس، ومپنا، وسپهر و انتخاب به‌دلیل روند منفی خود، تاثیر قابل‌توجهی در افت شاخص‌ها داشتند و روند نزولی بازار را تقویت کردند. از آن طرف نمادهایی مثل مارون و آریا حتی در روز قرمز بازار نیز، جامه سبز بر تن کردند. در مجموع، بازار دیروز تحت‌تاثیر فشار فروش و کاهش تقاضا در بخش‌های مختلف، روند نزولی در پیش گرفت و شاخص‌ها در اکثر بخش‌ها کاهش یافتند.
ترین‌‌های روز سه‌شنبه
در معاملات روز گذشته بازار سرمایه، نمادهایی همچون وبملت، خودرو، نوری، شتران و شپدیس با بیشترین ارزش معاملات مواجه شدند و بیشترین حجم معاملات نیز به‌ترتیب در نمادهای وبملت، خودرو، شتران، ذوب و شستا به ثبت رسید. از نظر ارزش بازار، نمادهایی چون فارس، فملی، فولاد، وغدیر و نوری در صدر قرار گرفتند و در بخش ارزش شناور، نمادهای فملی، فارس، فولاد، شپنا و وبملت بالاترین جایگاه را در اختیار داشتند. در مورد بازده روز، نمادهایی نظیر شپدیس، سصفها، خیمن، غدانه و جم با ثبت بالاترین بازده‌های روزانه، عملکرد مثبت و قابل توجهی را نشان دادند، درحالی‌که کمترین بازده روز مربوط به نمادهای ددانا، فولاژ، فولای، وستا و فسوژ بود. در زمینه خالص خرید حقیقی، نمادهای شپدیس، جم، فزر، واحیا و شگستر بیشترین حجم خرید را از سمت حقیقی‌ها شاهد بودند، در حالی که در بخش خالص خرید حقوقی‌ها، نمادهای وبملت، نوری، فولاد، خساپا و خودرو بیشترین خریدها را از سوی حقوقی‌ها به خود اختصاص دادند. در بخش سرانه خرید حقیقی، نمادهای مارون، ثعتما، شپدیس، جم و ثتوسا با بالاترین سرانه خرید مواجه شدند و بیشترین سرانه فروش حقیقی‌ها نیز مربوط به نمادهای قشهد، بموتو، غچین، غشهد و خکاوه بود. درخصوص فشار تقاضا، نمادهایی چون غگیلا، سپید، معین، وامین و پارس با بیشترین فشار تقاضا روبه‌رو شدند و تقاضای بیشتری از طرف معامله‌گران داشتند. بیشترین فشار عرضه به نمادهایی مانند کفرا، سقاین، وفتخار، نوری و همراه وارد شد که با عرضه سنگین‌تری در معاملات دیروز روبه‌رو شدند. در مجموع، این وضعیت نشان‌دهنده یک بازار پیچیده با نوسانات مختلف در میان نمادهای مختلف بود که هرکدام به نوعی تاثیرگذار بر روند کلی بازار به حساب می‌آیند.
پول از صندوق‌ها گریخت
در صندوق‌های سهامی، ارزش معاملات به 2هزار میلیارد تومان رسید و سرانه خرید 88 میلیون تومان و سرانه فروش 115‌میلیون تومان بود که در نهایت خروج پول 388‌میلیارد تومانی را به‌دنبال داشت. صندوق‌های درآمد ثابت با ارزش معاملاتی 15‌هزار میلیارد تومان، سرانه خرید 119‌میلیون تومان و سرانه فروش 143‌میلیون تومان همراه بودند و 282‌میلیارد تومان خروج پول در این بخش ثبت شد. صندوق‌های اهرمی که ارزش معاملات یک‌هزار میلیارد تومانی داشتند، سرانه خرید 128میلیون تومان و سرانه فروش 204‌میلیون تومان را به ثبت رساندند و در این بخش 86‌میلیارد تومان خروج پول مشاهده شد. در صندوق‌های طلا که ارزش معاملات به 9‌هزار میلیارد تومان رسید، سرانه خرید 76‌میلیون تومان و سرانه فروش 129‌میلیون تومان بود، درحالی‌که خروج پول 710‌میلیارد تومانی گزارش شد. صندوق‌های املاک و مستغلات با ارزش معاملات 182‌میلیارد تومان، سرانه خرید 57‌میلیون تومان و سرانه فروش 72 میلیون تومان در شرایطی که ورود پول 6میلیارد تومانی داشتند، به فعالیت خود پایان دادند. صندوق‌های کالایی با ارزش معاملاتی 289‌میلیارد تومان، سرانه خرید 64‌میلیون تومان و سرانه فروش 76‌میلیون تومان مواجه شدند و در نهایت خروج پول 28‌میلیارد تومان را تجربه کردند. صندوق‌های مختلط با ارزش معاملاتی 217میلیارد تومان، سرانه خرید 42‌میلیون تومان و سرانه فروش 41‌میلیون تومان، در مجموع یک‌میلیارد تومان ورود پول داشتند.
احوال نسبت‌ها
در معاملات روز قبل، نسبتE/‏Pبرابر با 93/6 به ثبت رسید که به وضوح نشان‌دهنده این است که سهام بازار در مقایسه با سودآوری آن، از ارزش‌گذاری نسبتا پایین‌تری برخوردار است. این امر به این معنی است که شرکت‌ها به ازای هر واحد سود، چندان قیمت بالایی ندارند و به‌نظر می‌رسد که بازار در حال حاضر تمایلی به پرداخت قیمت‌های بالا برای این سهام ندارد. چنین وضعیتی معمولا فرصتی برای سرمایه‌گذاران به‌منظور خرید سهام با قیمت پایین‌تر به‌شمار می‌آید، به‌‌خصوص اگر پیش‌بینی شود که در آینده سودآوری شرکت‌ها افزایش یابد. این نسبت می‌تواند نشان‌دهنده ارزانی نسبی در بازار باشد و برای کسانی که به‌دنبال فرصت‌های خرید با قیمت مناسب هستند، جذاب به نظر برسد. نسبتS/‏P که معادل 69/‏1‌ است، به این معنی است که برای هر واحد درآمد فروش، بازار تقریبا 69/‏1‌برابر قیمت در نظر گرفته است. این نسبت، همانطور که می‌دانیم، به میزان ارزیابی بازار از درآمدهای فروش یک شرکت اشاره دارد و نسبت پایین‌تر نشان‌دهنده این است که بازار به نسبت درآمد فروش، کمتر تمایل به پرداخت قیمت بالا دارد. در واقع، این نسبت در بسیاری از صنایع نشان‌دهنده یک ارزش‌گذاری معقول است اما با توجه به اینکه این عدد می‌تواند بسته به شرایط خاص شرکت‌ها و صنعت متفاوت باشد، ضروری است که در کنار سایر فاکتورها مورد ارزیابی قرار گیرد. نسبتB/‏P که معادل 72/‏2 است، نشان می‌دهد که بازار به دارایی‌های فیزیکی و معنوی شرکت‌ها ارزش بالاتری می‌دهد. این نسبت به نوعی بیانگر این است که بازار پتانسیل رشد بیشتری برای دارایی‌های شرکت‌ها در نظر دارد و ممکن است به این معنا باشد که سرمایه‌گذاران انتظار دارند این دارایی‌ها در آینده ارزش بیشتری پیدا کنند. با این حال، اگر این نسبت بیش از حد بالا باشد، می‌تواند سیگنالی از گران بودن سهام نسبت به دارایی‌های شرکت باشد و به همین دلیل، تحلیلگران باید این نسبت را در کنار دیگر عوامل مورد بررسی قرار دهند. نسبتD/‏Pبرابر با 06/‏12 نشان‌دهنده این است که بازار به‌طور کلی بازده بالایی از سود تقسیمی را در نظر گرفته است و این برای سرمایه‌گذارانی که به‌دنبال درآمد ثابت از طریق سود تقسیمی هستند، می‌تواند جذاب باشد. در واقع، در شرایط اقتصادی با نوسانات قیمت بالا یا بازارهایی که درگیر بحران‌های اقتصادی هستند، سهام با بازدهی خوب از سود تقسیمی می‌تواند گزینه‌ای مطلوب برای سرمایه‌گذاران بلندمدت باشد که به درآمد ثابت اهمیت می‌دهند. نسبت ROA برابر با 12/‏0 است که نشان‌دهنده این است که بازار به‌طور کلی از دارایی‌های خود به‌طور نسبتا ضعیف برای تولید سود استفاده می‌کند. این نسبت پایین می‌تواند نشان‌دهنده ناکارآمدی در بهره‌برداری از منابع موجود باشد و برای بهبود کارایی دارایی‌ها نیاز به تغییرات و بهبودهای اساسی وجود دارد. این نسبت همچنین به سرمایه‌گذاران و مدیران توصیه می‌کند که به‌دنبال راه‌هایی برای بهینه‌سازی و افزایش بهره‌وری در استفاده از دارایی‌های شرکت‌ها باشند. در نهایت، نسبت ROE معادل 43/‏0 نشان می‌دهد که بازار در مقیاس کلی، از سرمایه‌های خود به خوبی استفاده کرده و بازده مناسبی برای سهامداران ایجاد کرده است. این نسبت بالا نشان‌دهنده این است که شرکت‌ها قادر به ایجاد سود قابل‌توجه از سرمایه‌گذاری‌های سهامداران خود هستند و می‌توانند توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کنند. در مجموع، این نسبت‌ها به‌وضوح وضعیت کلی بازار سرمایه را نشان می‌دهند. نسبت‌هایE/‏P وS /‏ Pبه نسبت پایین‌تر، از ارزانی سهام خبر می‌دهند و ممکن است فرصت‌هایی برای خرید سهام جذاب ایجاد کنند، در حالی که نسبت‌هایB/‏P وD/‏P به نوعی پتانسیل رشد و بازدهی از سود تقسیمی را به تصویر می‌کشند اما نسبت‌های ROA و ROE نیز به مدیران و سرمایه‌گذاران توصیه می‌کنند که توجه بیشتری به بهره‌وری و کارآیی در استفاده از منابع مالی و دارایی‌ها داشته باشند. این تحلیل‌ها می‌توانند برای تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری در بلندمدت بسیار مهم و مفید باشند.
علل ریزش بازار
ترس و تصمیم‌گیری در بازار: دیروز بازار سرمایه تحت‌تاثیر ترس و تصمیم‌گیری‌های هیجانی قرار داشت. اخبار منفی همچون تهدیدهای ترامپ، حملات نظامی و اخبار مربوط به اسرائیل و غزه و توییت احمد نادری درباره استیضاح همتی باعث تشدید جو منفی در بازار شدند. این عوامل باعث شدند که فروشندگان سهام با ترس و احتیاط وارد بازار شوند و فشار فروش شدید به ثبت رسید. به‌‌خصوص با افزایش نرخ دلار و تنش‌های سیاسی داخلی، احساس عدم اطمینان و ترس در بین سرمایه‌گذاران بیشتر شد و بسیاری به‌دلیل این عوامل تصمیم به فروش سهام خود گرفتند. در این شرایط، طبیعی است که افراد به‌دلیل ترس از شرایط پیش‌رو، تصمیمات نادرستی بگیرند و به‌طور غیرمستقیم بر روند بازار تاثیر بگذارند. این روزها که شرایط اقتصادی و سیاسی پیچیده است، اخبار منفی و نگرانی‌های مربوط به آنها می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران تاثیرات قابل توجهی بگذارد. هرچند که در حال حاضر، ترس موجود در بازار باعث افت چشمگیر و ناامیدی شده است اما به‌نظر نمی‌رسد که این روند منفی و ترس ادامه‌دار باشد و ممکن است بازار به‌تدریج به آرامش برسد.
حباب‌ها در بازار: وضعیت کنونی بازار به‌‌خصوص در مورد صندوق‌های سهامی به وضوح حباب‌های منفی را نشان می‌دهد. دوماه پیش، سرمایه‌گذاران به خرید صندوق‌های سهامی با حباب مثبت تمایل داشتند. در آن دوران، بسیاری از صندوق‌های اهرمی و بخشی با حباب‌های مثبت قابل توجه معامله می‌شدند. حالا اما وضعیت بازار تغییر کرده است و شاهد ایجاد حباب‌های منفی در صندوق‌ها هستیم. این تغییر نشان‌دهنده شرایط جدید است که باید با دقت بیشتری مورد بررسی قرار گیرد. در شرایطی که حباب منفی ایجاد شده، فروش این صندوق‌ها به‌‌خصوص زمانی که در روند نزولی هستند، اشتباه به نظر می‌رسد. اینگونه فروش‌ها ممکن است باعث از دست رفتن فرصت‌های آتی شوند. در طرف دیگر، حباب سکه هم با توجه به نگرانی‌های ناشی از جنگ و حملات نظامی به ایران افزایش پیدا کرده است. این حباب‌ها نشان می‌دهند که بازار به دلیل ترس از شرایط سیاسی و اقتصادی، واکنش‌های هیجانی دارد.
عملکرد همتی و فشارهای مجلس پایداری: همتی، وزیر اقتصاد، همواره با انتقادات زیادی مواجه بوده است. در حال حاضر، او نمره عملکردی مناسبی در حوزه اقتصاد ندارد، به‌طوری که برخی تحلیلگران و فعالان بازار معتقدند که همتی در بهترین حالت نمره‌ای حدود 50 تا 60 از 100 می‌گیرد. فشارها به همتی برای دست کشیدن از سیاست‌های رانت‌زدای اقتصادی به اوج خود رسیده است. این فشارها از سوی برخی گروه‌های ذی‌نفع است که از سیاست‌های اقتصادی موجود آسیب دیده‌اند و در تلاشند که همتی را وادار به تغییر رویکرد اقتصادی کنند. باید دید که آیا در نهایت این فشارها تاثیرگذار خواهند بود یا خیر و آیا همتی قادر خواهد بود از سیاست‌های خود دفاع کند یا تحت فشار به تغییرات اساسی در تصمیمات خود دست بزند.
رشد بورس کالا: بورس کالا در حال حاضر شاهد افزایش فعالیت‌های تجاری و تقاضا برای مواد اولیه است. این رشد پس از گذر از فصل سرما و وصل شدن برق و گاز به‌‌خصوص برای خرید مواد اولیه به چشم می‌آید. با این تغییرات، شاهد افزایش حجم معاملات در بورس کالا و توجه بیشتر سرمایه‌گذاران به این بخش از بازار هستیم. نکته‌ای که وجود دارد این است که بسیاری از کالاها و مواداولیه هنوز قیمت‌های جدید ارزی را در خود انعکاس نداده‌اند و این می‌تواند فرصتی برای خرید باشد. علاوه‌بر این، سهام شرکت‌های تولیدکننده مواداولیه همچون فولاد، فلزات و محصولات پتروشیمی هنوز قیمت‌های قبلی خود را نشان می‌دهند و بنابراین بورس کالا می‌تواند به‌عنوان یک موتور رشد برای بازار سرمایه در هفته‌های پیش‌رو عمل کند. به‌نظر می‌رسد که در آینده نزدیک با افزایش تقاضا برای مواد اولیه و رشد تولید در این بخش‌ها، بورس کالا همچنان بخش مهمی از بازار سرمایه خواهد بود و می‌تواند به عنوان یک فرصت سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شود.