تاثیر اختلاف آمریکا و اروپا بر تحولات خاورمیانه

چالش‌های روابط بین ایالات متحده و اروپا، تغییرات در سیاست‌های نظامی و اقتصادی اروپا را تسریع می‌کند که به‌زودی بر روابط آن با همسایگانش در خاورمیانه و شمال آفریقا تاثیر خواهد گذاشت. امروزه اروپا بر تقویت قدرت نظامی خود تمرکز کرده است تا وابستگی‌اش به ایالات متحده را کاهش دهد اما این تغییرات که شامل تقویت پایگاه نظامی، تولید سلاح‌های باکیفیت بالا و غیره است به یکباره اتفاق نخواهد افتاد.
در نتیجه، بسته‌های کمک اقتصادی اروپا به خاورمیانه ممکن است کاهش یابد زیرا اولویت‌ها در قاره از قدرت نرم به قدرت سخت تغییر می‌کند اما این به معنای آن نیست که اروپا از این منطقه عقب‌نشینی خواهد کرد. برای خاورمیانه یک جنبه مثبت وجود دارد زیرا پایتخت‌های اروپایی به دنبال شراکت با کشورهای مهم عربی خواهند بود که اولویت‌های جدید آنها را تکمیل می‌کند.
به گزارش میدل ایست‌نیوز به نقل از المجله در ذیل برخی از اختلاف ایالات متحده و اروپا که می‌تواند بر خاورمیانه تاثیر بگذارد، آمده است.
ایران
واشنگتن و کشورهای مهم اروپایی بر این نکته توافق دارند که ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد و تحریم‌ها ابزار مهمی برای فشار هستند. با این ‌حال، بهبود روابط بین واشنگتن و مسکو و این ایده که روسیه تهدید جدی برای امنیت اروپاست می‌تواند نقش میانجی را برای ایران ایفا کند، برخی از تحلیلگران اروپایی را نگران کرده است.
کشورهای اروپایی به‌ویژه نسبت به اظهاراتی که از مسکو و واشنگتن صورت می‌گیرد، بدبین خواهند بود و سعی خواهند کرد هر توافقی که بین واشنگتن، مسکو، و تهران شکل می‌گیرد را تحت‌تاثیر قرار دهند.
کشورهای اروپایی برای افزایش نفوذ خود در این سه کشور، احتمالا با بازیگران تاثیرگذار منطقه مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی از نزدیک هماهنگ خواهند شد.
کاهش کمک‌های اقتصادی
مهم‌تر از همه، تهدید ناشی از روسیه تقریبا تمام کشورهای اروپایی را تشویق می‌کند تا بودجه‌های نظامی خود را افزایش و بودجه‌های کمک اقتصادی خارجی را کاهش دهند.
بروگل؛ موسسه تحقیقاتی مالی مستقر در بروکسل در ماه فوریه تخمین زد که هدف اعلام شده اورسولا فون درلاین رییس کمیسیون اروپا، برای افزایش بودجه‌های نظامی در اروپا به حدود 5/3‌درصد از تولید ناخالص داخلی، سالانه ۲۵۰‌میلیارد یورو هزینه خواهد داشت. در نتیجه، اروپا مجبور خواهد بود بسته‌های کمک اقتصادی را کاهش دهد. کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا در ماه فوریه به پارلمان گفت که دولت او حدود ۱۶‌میلیارد یورو از کمک‌های خارجی را کاهش خواهد داد تا هزینه‌های دفاعی را به همان میزان افزایش دهد.
از سوی دیگر، سباستین لکورنو، وزیر دفاع فرانسه در ماه مارس خواستار افزایش ۴۰‌میلیارد یورویی هزینه‌های دفاعی در سال‌های آینده شد و این امر پاریس را مجبور به کاهش کمک‌های خارجی به بیش از یک‌سوم به 8/‏‏3‌میلیارد یورو در سال ۲۰۲۵ کرد. آلمان و هلند نیز در دو سال گذشته به‌شدت بودجه‌های کمک خارجی خود را کاهش داده‌اند.
کاهش کمک‌های اقتصادی، توانایی اروپا را برای افزایش قدرت نرم خود محدود می‌کند و در حالی که آمریکا از خاورمیانه خارج می‌شود، اروپا راه‌های دیگری برای افزایش نفوذ خود دارد. در دهه‌های گذشته، اروپا به‌شدت به توانایی‌های مالی خود برای کسب نفوذ در این منطقه تکیه داشت و توافق‌هایی برای سرمایه‌گذاری در مصر، اردن و لبنان صورت داده بود.
با توجه ‌به اینکه بودجه‌ دولت‌های اروپایی در سال‌های آینده به دلیل افزایش هزینه‌های نظامی بیشتر تحت‌فشار قرار می‌گیرد، توجیه کمک‌های کلان به کشورهایی مانند مصر، اردن و لبنان دشوارتر خواهد شد. با کاهش جریان‌های کمک غربی در خاورمیانه و شمال آفریقا، کمک‌های کشورهای خلیج‌فارس، ترکیه و حتی چین اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد.
البته، قدرت نرم تنها به کمک‌های اقتصادی محدود نمی‌شود. با کاهش جذابیت تحصیلات دانشگاهی در ایالات متحده، اروپا می‌تواند دانشجویان خارجی را جذب و با نسل آینده ارتباط برقرار کند. علاوه‌براین، با کاهش مشارکت ایالات متحده در منطقه، کشورهای اروپایی و منطقه‌ای نیاز خواهند داشت تا تنش‌های منطقه‌ای را هماهنگ و مدیریت کنند.
سوریه
نیازهای اقتصادی سوریه اکنون و در آینده بسیار قابل ‌پیش‌بینی است. آخرین برآورد بانک جهانی که در سال 2022 صورت گرفته تخمین زده بود که هزینه بازسازی سوریه حداقل 250‌میلیارد دلار خواهد بود اما امروزه هزینه‌ها حتی بیشتر خواهد بود. در نهمین کنفرانس کشورهای کمک‌کننده به سوریه در بروکسل کشورهای اروپایی حدود 8/‏‏5‌میلیارد یورو تعهد کردند. بخشی از این کمک‌ها به منظور جلوگیری از موج دیگری از پناهندگان سوری به اروپا است. در ماه فوریه اتحادیه اروپا و بریتانیا تحریم‌ها بر برخی نهادهای سوری را لغو کردند. در ماه مارس نیز آلمان بسته‌ای به ارزش 300‌میلیون یورو برای کمک به سوریه ارائه داد.
علاقه ترامپ به سوریه حداقلی است و پس از سقوط حکومت اسد در دسامبر گذشته، او توئیت کرد که «سوریه مشکل آمریکا نیست.» بسیاری از تحلیلگران در واشنگتن پیش‌بینی می‌کنند که دولت ترامپ طی چند سال آینده نیروهای آمریکایی را از شرق سوریه خارج خواهد کرد زیرا آمریکا به سمت آسیا متمایل می‌شود. برخلاف اروپایی‌ها، ترامپ تحریم‌های زیادی را لغو نکرد و از تعهد هرگونه کمک جدید خودداری کرد. یک مقام ارشد آمریکایی گفت که دولت نسبت به گذشته رژیم سوریه و سوابق حقوق بشر آن تردید دارد.
در حالی که آلمان سفارت خود را در دمشق دوباره باز کرده است، دولت ترامپ حتی حاضر نشده با دولت جدید سوریه نشستی داشته باشد. جالب اینجاست که نماینده ویژه ترامپ برای خاورمیانه، استیو ویتکوف، در ماه فوریه به یک سازمان آمریکایی-یهودی گفت که سرانجام ممکن است سوریه و لبنان هر دو توافقنامه‌های عادی‌سازی با رژیم صهیونیستی را امضا کنند. همزمان منابع مطلع در واشنگتن گفته‌اند که ممکن است دولت ترامپ تسهیلات و روابط بهتر با سوریه را مشروط بر امضای توافقات ابراهیم کند.
غزه
توجه اروپایی‌ها بیشتر معطوف به غزه و بازسازی آن پس از پایان جنگ است. اروپایی‌ها ایده ترامپ مبنی بر اخراج فلسطینی‌ها از غزه و «مالکیت» آن توسط ایالات متحده را رد کردند چراکه آنها این طرح را ناقض قوانین بین‌المللی می‌دانند و بر این باورند که تلاش‌ها برای رسیدن به راه‌حل دو دولتی را مختل می‌سازد. پس از انتقاد از طرح ترامپ در فوریه، وزرای خارجه آلمان، فرانسه، ایتالیا و بریتانیا از طرح مصر که در ماه مارس توسط رهبران عرب تصویب شد، حمایت کردند. اگر این طرح پیش برود، کشورهای اروپایی کمک مالی خواهند کرد زیرا سیاست اروپا تثبیت غزه و در نهایت قراردادن آن تحت کنترل تشکیلات خودگردان فلسطینی هستند.
سیاست‌های اروپایی به نفع کمک‌های بازسازی برای غزه است اما به ‌احتمال زیاد ایالات متحده هیچ کمکی به بازسازی غزه نخواهد کرد؛ بنابراین کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس باید بخش عمده‌ای از ۵۳‌میلیارد دلار کمک بازسازی برای بازسازی غزه براساس طرح مصری را تامین کنند.
رژیم صهیونیستی
نگرش‌ اروپایی‌ها نسبت به رژیم اسرائیل به دلیل روابط پرتنش بین اروپا و ایالات متحده تغییر نخواهد کرد اما نقاط تنش بین اروپا و اسرائیل شروع به ظهور کرده‌اند. هر کشور اروپایی رابطه دوجانبه خاص خود با اسرائیل را دارد. اسپانیا و ایرلند، انتقاداتی نسبت به رژیم صهیونیستی دارند. شایان‌ذکر است که رهبران سیاسی ارشد هر دو حزب در واشنگتن به‌تدریج از راه‌حل دو دولتی فاصله می‌گیرند. در شرایط سیاسی کنونی، واشنگتن احتمالا الحاق بخشی از غزه و کرانه باختری توسط رژیم صهیونیستی را به رسمیت خواهد شناخت. در مقابل، پایتخت‌های اروپایی- حداقل در سطح عمومی- به‌شدت متعهد به راه‌حل دو دولتی هستند و از اسرائیل انتقاد می‌کنند. در برخی نقاط اروپا تلاش‌ها برای فشار اقتصادی بر رژیم صهیونیستی روبه ‌افزایش است. ضمنا در میان‌مدت در حین اینکه اروپا تولید تجهیزات و فناوری نظامی باکیفیت بالای خود را افزایش می‌دهد در همان حین به دنبال فروش برخی از آنها به دولت‌های خاورمیانه خواهد بود (به همین دلیل واشنگتن به برخی کشورها جنگنده‌های F-35 می‌فروشد). نیازهای مالی اروپا، به‌ویژه در اواخر این دهه هم باعث خواهد شد که برخی از پایتخت‌های اروپایی نسبت به اعتراضات رژیم صهیونیستی و ایالات متحده درباره فروش سلاح به کشورهای عربی کمتر اهمیت بدهند که احتمالا می‌تواند در آینده به موضوعی مورد مناقشه تبدیل شود.