ناگفته‌هایی از انتقال جنجال‌برانگیز آب اصفهان به یزد

خبرآنلاین- داستان حمله به خطوط انتقال آب اصفهان به یزد را همه می‌دانیم. حمله‌ای که به‌زعم محمد صالح جوکار، نماینده یزد در مجلس در یک دهه گذشته بیش از ۵۰دفعه تکرار شده و خطوط لوله انتقال آب استان یزد در منطقه شرق استان اصفهان و سایر تاسیسات عمدتا به صورت دسته‌جمعی و به وسیله ماشین‌آلات سنگین مورد تعرض قرار گرفته است. در رویداد اخیر نیز خساراتی به تاسیسات انتقال آب وارد و چند روز نیز آب یزد قطع شد. طبق معمول این داستان چند روایت دارد. در عصر گردش آزاد اطلاعات، همه همزمان حرف می‌زنند و مخاطب در یک لحظه چندین پیام متفاوت می‌گیرد. عصر صدور تنها یک بیانیه رسمی‌از صداوسیما درباره یک رخداد خیلی وقت است تمام شده است. خط لوله اصفهان به یزد به سرعت بازسازی شد و برای جلب رضایت کشاورزان پایین دست اصفهان از سد نسبتا خالی زاینده‌رود آب رها شد و به پایین دست تشنه رسید.
در همین رابطه بابک شهنی دارابی، کارشناس منابع آب خوزستان گفت: سد زاینده‌رود تقریبا ذخیره چندانی ندارد و در هفت سال گذشته هیچ‌وقت به این مقدار کم نبوده است. خط انتقال آب اصفهان به یزد در دهه70 ساخته شد و در سال ۱۳۷۸ و در دوران دولت آقای خاتمی‌بهره‌برداری شد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه بر اساس اعلامیه رسمی‌بین ۵۶ تا ۷۰ میلیون
متر مکعب در سال (بین 75/1 تا 2/2مترمکعب بر ثانیه) آب به شهر یزد برای مصارف شرب و صنعتی و کشاورزی منتقل می‌کند، می‌افزاید: گویا هموطنان اصفهانی معتقد هستند این آب نباید به یزد برود و این حجم آب گره مشکلات آنها را باز می‌کند. این خط لوله از چم آسمان در پایین دست سد زاینده‌رود و بالادست شهر اصفهان و بالطبع منطقه کشاورزی شرق اصفهان و در نهایت تالاب گاوخونی آبریزگاه نهایی حوضه زاینده رود به یزد می‌رود. کشاورزان شرق اصفهان مدعی هستند که این حجم آب باید برای آنها رها شود.
این کارشناس با بیان اینکه منتقدان انتقال آب حوضه کارون بزرگ به زاینده‌رود هم فرصت را غنیمت شمرده و از انتقال آب این حوضه به زاینده‌رود سخن می‌گویند به بررسی میزان حجم آبی که از کارون بزرگ (کارون و دز) به سوی زاینده رود می‌رود می‌پردازد و ادامه می‌دهد دو رشته تونل از کارون به پشت سد زاینده‌رود می‌رود: از کارون در جنوب غربی تونل‌های کوهرنگ و از دز در شمال غربی تونل چشمه لنگان است.
شهنی دارابی از افتتاح تونل اول کوهرنگ به طول ۲۹۰۰متر در سال ۱۳۳۲ می‌گوید و ادامه می‌دهد تونل‌های دوم و سوم بعد از انقلاب و در سال‌های ۱۳۶۶ و ۱۳۹۶ افتتاح شدند. این سه تونل، به‌طور میانگین، هرساله حدود ۵۳۰میلیون مترمکعب آب معادل 8/16مترمکعب بر ثانیه آب به حوضه زاینده‌رود منتقل می‌کنند. همچنین تونل کوهرنگ۳ نیز بین ۱۲۰ تا ۲۵۰میلیون مترمکعب آب (میان ۴ تا ۸مترمکعب بر ثانیه) انتقال دهد. کار ساخت سد کوهرنگ 3 نیز آغاز شده است. آب از تونل‌های کوهرنگ به چشمه دیمه در ابتدای حوضه زاینده‌رود منتقل و سپس به پشت سد زاینده‌رود می‌رود، همچنین از چشمه لنگان در نزدیک فریدونشهر سرشاخه رود بختیاری دز نیز تونلی به سد زاینده‌رود می‌رود.
این کارشناس با بیان اینکه با ساخت سد چشمه ‌لنگان سالانه ۱۳۰ تا ۱۹۵میلیون مترمکعب آب (بین ۴ تا ۶مترمکعب بر ثانیه) از طریق تونل انتقال آب چشمه‌لنگان به حوضه زاینده ‌رود منتقل می‌شود، می‌افزاید: با اجرای طرح، انتقال آب رودخانه‌های سیبک و سرداب و چشمه لنگان و چشمه خدنگستان که سرشاخه رود بختیاری دز هستند به رودخانه زاینده ‌رود می‌رود.
رواناب این آبشار به تونل خدنگستان منتقل می‌شود
شهنی دارابی در پایان بیان کرد: از حوضه دز و کارون (کارون بزرگ) در مجموع بین ۶۶۰ تا ۷۲۵میلیون مترمکعب(بین ۲۱ تا ۲۳مترمکعب بر ثانیه) به حوضه زاینده‌رود منتقل می‌شود و نیاز شرب شهر اصفهان و شهرهای اطراف بین ۳۰۰ تا ۴۰۰میلیون مترمکعب (بین 5/9 تا 7/12مترمکعب بر ثانیه) است و در نهایت ۷۰ تا ۵۶میلیون مترمکعب (بین 75/1 تا 2/2مترمکعب بر ثانیه) از این آب به یزد منتقل می‌شود.