اعلام ۲۵ کشور اول دریافت‌کننده تسهیلات IMF

گروه اقتصادی- تازه‌ترین گزارش صندوق بین‌المللی پول از نهایی شدن لیست کشورهایی که مشمول دریافت تسهیلات این صندوق شده‌اند حکایت دارد. کریستالینا جورجیوا، رییس این صندوق اعلام کرده که هیات اجرایی آن روز دوشنبه گروه اول کشورهایی را که برای پوشش الزامات بدهی‌های خود به صندوق تسهیلات اولیه شش ماهه دریافت می‌کنند، تایید کرده است اما نام ایران کماکان در لیست دریافت‌کنندگان این تسهیلات قرار ندارد.
صندوق بین‌المللی پول به دنبال همه‌گیر شدن شیوع ویروس کرونا اعلام کرد که بسته ۵۰ میلیارد دلاری برای جبران هزینه‌های این بیماری به کشورها پرداخت می‌کند. در این بین نام ایران نیز در فهرست درخواست‌کنندگان دریافت وام از این صندوق به چشم می‌خورد. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و عبدالناصر همتی، رییس بانک مرکزی خواستار دریافت وام پنج میلیارد دلاری از صندوق بین‌المللی پول شدند. با این حال این صندوق تاکنون واکنشی به درخواست ایران در این خصوص نشان نداده است.
انتشار لیست کشورهایی که در گروه اول دریافت‌کنندگان وام از صندوق بین‌المللی پول قرار گرفته‌اند نشان می‌دهد که ایران کماکان باید در انتظار برای بررسی درخواست وام از این صندوق به سر ببرد. طبق اعلام کریستالینا جورجیوا، این صندوق برای فقیرترین و آسیب‌پذیرترین اعضا و به منظور پوشش الزامات بدهی خود به صندوق بین‌المللی پول تسهیلات فراهم می‌کند که فاز اولیه آن شش ماه آتی است و به آنها کمک خواهد کرد تا منابع مالی ناچیز و محدود خود را به سمت نیازهای پزشکی اضطراری و سایر کمک‌های درمانی سرازیر کنند.
گروه اول کشورهای اعلام‌شده از سوی صندوق بین‌المللی پول عبارتند از افغانستان، بنین، بورکینافاسو، جمهوری آفریقای مرکزی، چاد، کومور، جمهوری دموکراتیک کونگو، گامبیا، گینه، گینه بیسائو، ‌هائیتی، لیبریا، ماداگاسکار، مالاوی، مالی، موزامبیک، نپال، نیجر، روآندا، سائو تومه و پرینسیپ، سیرالئون، جزایر سلیمان، تاجیکستان، توگو و یمن. به نظر می‌رسد گروه اول تنها شامل کشورهای فقیری است که امکانات و منابع مالی لازم برای مقابله با ویروس کرونا را در اختیار ندارند.
پیشتر رییس صندوق بین‌المللی پول اعلام کرده بود که گذر از بحران کنونی برای کشورهای در حال توسعه دشوارتر از کشورهای توسعه‌یافته‌ای است که منابع لازم را در اختیار دارند. با این حال آسیب‌های اقتصادی ایران سخت‌تر از بحران سال ۲۰۰۸ و رکود ناشی از آن شدیدتر از رکود سال ۱۹۳۰ است.
به نظر می‌رسد مباحثه بر سر پرداخت این وام به ایران، به مجادلات سیاسی و حقوقی آمریکا با کشورمان برمی‌گردد. تحریم‌های آمریکا در حالی که آستانه تحمل اقتصاد ایران را حتی پیش از شیوع کرونا به میزان زیادی کاهش داده بود، در شرایط کنونی می‌تواند ضربه‌های محکم‌تری به بدنه اقتصادی کشورمان وارد کند. از همین رو ایران در زمان ارسال درخواست خود برای دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول، خواستار رفع تحریم‌های آمریکا نیز شده بود.
حال در شرایطی که گسترش ویروس کرونا باعث وارد آمدن آسیب‌های جدی به بدنه اقتصادی کشورها شده، شرایط برای اعطای وام به درخواست‌کنندگان را تسهیل کرده است. صندوق بین‌المللی پول اعلام کرده این نهاد برای ۲۵ کشور عضو، تسهیلات آنی تسویه بدهی (بخشش کلی یا جزئی وام) فراهم می‌آورد تا آنها برای مقابله با پاندمی کرونا منابع بیشتری در اختیار داشته باشند.
به گفته رییس صندوق بین‌المللی پول، صندوق مهار فاجعه و امدادرسانی (CCRT) حدود ۵۰۰ میلیون دلار اعتبار در اختیار دارد که ۱۸۵ میلیون دلار کمک مالی اخیر بریتانیا، ۱۰۰ میلیون دلار از ژاپن و مبلغی فاش نشده از سوی چین، هلند و سایر کشورها را دربر می‌گیرد. این صندوق در تلاش است موجودی اعتبار خود را به ۴/۱ میلیارد دلار افزایش دهد. براساس اعلام سخنگوی صندوق حدود ۲۱۵ میلیون دلار از مجموع اعتبار موجود در قالب تسهیلات در اختیار ۲۵ کشور گروه نخست قرار خواهد گرفت و از شش ماه شروع شده و به دو سال نیز قابل تمدید است.
کریستالینا جورجیوا، سایر کشورهای خیر را نیز ترغیب کرده تا موجودی صندوق مهار فاجعه را دوباره شارژ کرده و توانایی صندوق را برای فراهم کردن تسهیلات بدهی (بخشش کلی یا نیمه) به مدت دو سال کامل برای فقیرترین اعضای این نهاد جهانی، تقویت کنند و افزایش دهند. درمجموع و از آنجا که طبق گفته عبدالناصر همتی، مذاکرات برای دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول ادامه دارد، باید دید آیا ایران در لیست‌های بعدی اعلامی از سوی این صندوق برای دریافت وام قرار خواهد داشت.