چهره‌ها همچنان می‌فروشند

اوضاع اقتصادی نگران‌کننده است؛ اخبار متناقض درباره واردات و قیمت کاغذ کماکان شنیده می‌شود و تعطیلی حداقل ۳ فروشگاه کتاب در ماه‌های جاری، بازار نحیف کتاب در ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. فصل بهار سپری شده است و در اولین روزهای تابستانی داغ که وضعیت اقتصادی در آن هرگز قابل‌پیش‌بینی نیست؛ کتابفروشی‌ها و مراکز چاپ و نشر کتاب در تهران روزگار خوشی ندارند. تیراژ کتاب‌ها به رقم غیرقابل‌باور ۱۰۰ نسخه در یک چاپ رسیده است؛ قیمت‌ها افزایش یافته است و چاپ‌های قدیمی بعضا با برچسب‌ قیمت‌هایی جدید روانه کتابفروشی‌ها شده‌اند؛ شاید مرهمی بر زخم بی‌بهبود نشر کتاب در ایران.
نام‌ها اما همچنان خوب می‌فروشند که در فضای هیجان‌زده اجتماعی و فرهنگی امروز، پرچمداران راه سلبریتی‌ها هستند. مطالعه در مورد پرفروش‌های فصل‌های مختلف نشان می‌دهد که جدا از نام ناشر، اگر کتاب یا نویسنده و مترجمی تبدیل به برند و ویترین بشوند، در فصل‌های بعدی هم در فهرست پرفروش‌های یک ناشر قرار خواهند گرفت. حالا دیگر به نظر می‌رسد شروع فصلی خاص و عاملی مانند زمان شروع دانشگاه‌ها و مدارس تاثیر چندانی در پرفروش‌شدن آثار ادبی و دیگر ژانرهای کتاب ندارند. تحولات سیاسی نیز ممکن است در یک فصل موجب استقبال از یک عنوان بشوند، اما امکان فروکش کردن موج توجه به چنین کتاب‌هایی در فصل‌های بعدی،‌ زیاد است.
آموت
نشر آموت یکی از ناشرانی است که طی سال‌های گذشته با چاپ عناوین داستانی ایرانی و خارجی، بین مخاطبان ادبیات داستانی کشور، جایی باز کرده و موفق شده عناوینی را هم به عنوان برند و پرفروش‌های خود در ویترین داشته باشد. طی روال چند گزارش پیشین که کارهای این ناشر را دنبال کردیم، در این گزارش هم می‌توانیم عناوینی از رمان‌های جوجو مویز نویسنده انگلیسی را بین پرفروش‌های بهاری این ناشر مشاهده کنیم. این نویسنده طی چند سال گذشته تبدیل به یک برند شده و ظاهرا ناشرانی که به سمت ترجمه آثارش بروند، از نظر اقتصادی برد خواهند کرد. میزان فروش نشر آموت از کتاب‌های این نویسنده در نمایشگاه کتاب امسال، بیان‌کننده همین موضوع بود.
جایگاه اول و دوم پرفروش‌های بهاری آموت از آن دو رمان «من پیش از تو» و «پس از تو» نوشته جوجو مویز است که توسط مریم مفتاحی ترجمه شده‌اند. جایگاه سوم از آن رمان «خاما» نوشته یوسف علیخانی است و سپس این عناوین در ادامه فهرست قرار گرفته‌اند: رمان «ما تمامش می‌کنیم» نوشته کالین هوور، رمان‌های «اسب رقصان»، «میوه خارجی» و «یک بعلاوه یک» نوشته جوجو مویز با ترجمه مریم مفتاحی، رمان «نحسی ستاره‌های بخت ما» نوشته جان گرین با ترجمه آرمان آیت‌اللهی، رمان «اتاق» نوشته اما دون‌اهو با ترجمه علی قانع و رمان «غریبه‌ای در خانه» نوشته شاری لاپنا با ترجمه عباس زارعی.
جوجو مویز از جمله نویسندگانی است که طی چند سال گذشته تبدیل به برند شده و ترجمه آثارش به خوبی در ایران به فروش می‌روند.
ثالث
مسوولان نشر ثالث هم درباره پرفروش‌های بهار ۹۷ خود، کتاب‌های «دختر استالین» و «حرمسرای قذافی» با ترجمه بیژن اشتری را به عنوان اولی و دومی معرفی می‌کنند. این دو کتاب به قلم رزماری سالیوان و آنیک کوژان نوشته شده‌اند. کتاب «حسرت نمی‌خوریم» نوشته باربارا دمیک با ترجمه زینب کاظم‌خواه سومین عنوان پرفروش این ناشر است. این کتاب، یک اثر سیاسی و درباره یک پناهجو است که از کره‌شمالی فرار کرده و در کره‌جنوبی زندگی می‌کند. نویسنده در این اثر، روایتی مستند از زندگی امروز مردم کره‌شمالی ارائه داده است.
رمان ایرانی «یک روز از تمام زندگی» نوشته رویا مرادی بیرگانی(شهرزاد) هم دیگر کتاب پرفروش این ناشر است.
چشمه
نشر چشمه هم از جمله ناشرانی است که در چند گزارش فصلی قبلی، پیگیر پرفروش‌هایش بوده‌ایم. «طریق بسمل‌شدن» نوشته محمود دولت‌آبادی که در نمایشگاه کتاب امسال استقبال خوبی از آن به عمل آمد، «هنر شفاف اندیشیدن» و «هنر خوب زندگی کردن» که توسط عادل فردوسی‌پور ترجمه شده‌اند و رمان‌های «جزء از کل» نوشته استیو تولتز با ترجمه پیمان خاکسار و «پاییز فصل آخر سال است» نوشته نسیم مرعشی صدرنشین‌های جدول پرفروش‌های این ناشر در بهارند.
«عقاید یک دلقک» نوشته‌ هاینریش بل با ترجمه محمد اسماعیل‌زاده، «مردی به نام اوِه» اثر فردریک بکمن با ترجمه حسین تهرانی، «عشق و چیزهای دیگر» نوشته مصطفی مستور، «عامه‌پسند» از چارلز بوکوفسکی با ترجمه پیمان خاکسار، «ریگ روان» نوشته استیو تولتز با ترجمه همین مترجم، «هرس» رمان دوم نسیم مرعشی، «جای خالی سلوچ» از محمود دولت‌آبادی، «جنگ چهره زنانه ندارد» نوشته سوتلانا آلکساندرونا الکسیویچ با ترجمه عبدالمجید احمدی از دیگر عناوین پرفروش این نشر در بهار امسال هستند. کتاب تازه چاپ «مغازه خودکشی» نوشته ژان تولی با ترجمه احسان کرم‌ویسی و «مثل خون در رگ‌های من» اثر احمد شاملو هم از جمله کتاب‌های این ناشر بوده‌اند که در بهار فروش بدی نداشته‌اند.
کتاب‌های «جن‌زدگان» نوشته فئودور داستایوفسکی با ترجمه نسرین مجیدی، «قوی سیاه و سبز» نوشته دیوید میچل با ترجمه آرش خوش‌صفا و «کانادا» نوشته ریچارد فورد با بازگردانی همین مترجم، سه عنوان اول پرفروش‌های انتشارات روزگار هستند. «زنان با مردان» از ریچارد فورد با ترجمه خوش‌صفا و «بیگانه» اثر آلبر کامو با ترجمه پریسا قبادی اصل هم از دیگر پرفروش‌های این ناشرند.
ققنوس
گفت‌وگو با مسوولان انتشارات ققنوس برای پرس‌وجو درباره عناوین پرفروش به نام تعداد زیادی کتاب می‌رسد‌ چراکه مسوولان این نشر نیز مانند نشر افق دست به طبقه‌بندی عناوین می‌زنند البته نه از حیث گروه سنی مخاطبان چون مخاطبان ققنوس، بزرگسال هستند. اما این ناشر کتاب‌های پرفروش بهاری‌اش را با در نظر گرفتن موضوعی رمان‌های ایرانی و خارجی و همچنین علوم اجتماعی معرفی و برای هر گروه ۱۰ عنوان برگزیده دارد.
در بخش رمان‌های ایرانی و خارجی، فهرست ۱۰ تایی این ناشر به این ترتیب است: «ملت عشق»، «روح گریان من»،‌ «رهبر عزیز»، «هرگز رهایم نکن»، «پدرم» از مجموعه پانوراما، «سمفونی مردگان»، «سال بلوا»، «آن مادران این دختران»، «انگار خودم نیستم» و «مزخرفات فارسی».
در زمینه کتاب‌های علوم اجتماعی هم پرفروش‌های ققنوس به این ترتیب‌اند: «تسلی‌بخشی‌های فلسفه»، «هنر همیشه برحق بودن»، «تاملات»، «فلسفه‌ای برای زندگی»، «الفبای فلسفه»، «وحدت اشیا»،‌ «متافیزیک»، «برتری خفیف»، «مغزتان را دوباره سیم‌کشی کنید» و «انسان موجودی یک روزه».
نگاه
با رسیدن به انتشارات نگاه، مجموعه آثار‌ هانریش بل در صدر جدول پرفروش‌ها خودنمایی می‌کند. این ناشر قصد دارد ترجمه مجموعه‌آثار این مولف آلمانی را به چاپ برساند که تا به حال پنج جلد از آنها منتشر شده و در مجموع ۱۲ عنوان آماده چاپ هم دارد. آن‌طور که مسوولان نگاه می‌گویند، قرار است شمار عناوین این مجموعه به ۲۲ یا ۲۳ برسد. برای کتاب‌های این مجموعه قطع خاصی در نظر گرفته شده است. پس از مجموعه پنج جلدی ‌هانریش بل که در نمایشگاه کتاب هم مورد استقبال زیادی قرار گرفت، کتاب «تاریخ تلخ» شامل روایت تاریخ زندگی احمد شاملو براساس اشعارش که به چاپ دوم رسیده، در جایگاه دوم معرفی می‌شود. رتبه سوم پرفروش‌ها هم از آن رمان «۲۴ ساعت از زندگی یک زن» نوشته اشتفن تسوایک با ترجمه عبدالله توکل و رضا سیدحسینی قرار دارد. این رمان هم به چاپ دوم رسیده است. به گزارش مهر، رمان «شبگرد» نوشته نجیب محفوظ با ترجمه صادق دارابی و «آن روی سکه (پژوهشی در تاریخ‌نگاری ایران)» اثر عباسقلی غفاری‌فرد دو عنوان دیگر پرفروش نگاه هستند که پس از سه کتاب بالایی قرار دارند.
گفت‌وگو با مسوولان و دست‌اندرکاران نشر نو نیز باعث می‌شود که با نام کتاب‌های «انسان خردمند»، مجموعه دو جلدی «داستان‌های خوب برای دختران بلندپرواز»، رمان «درک یک پایان» نوشته جولین بارنز با ترجمه حسن کامشاد و «در جست و جوی طبیعت (غریزه زیست‌گرایی)» نوشته ادوارد ویلسون با ترجمه کاوه فیض‌اللهی به عنوان پرفروش‌های بهاری این ناشر روبه‌رو شویم.